پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

سهروردی نحوه مشاهده موجودات عالم مثال را چگونه توجیه می‌کند؟

عالم خیال منفصل یا به عبارت دیگر عالم مثال یکی از مباحث مهم در حکمت اشراق شیخ شهاب الدین سهروردی به شمار می‌آید. در این عالم موجودات مختلف نورانی و ظلمانی وجود دارند که در شرایطی در عالم ماده تمثل می‌یابند و برای افراد قابل مشاهده می‌شوند.

مقایسه‌ی حی‌ بن‌ یقظان ابن طفیل و قصه الغربه الغربیه سهروردی

نوزدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «مقایسه‌ی حی‌ بن‌ یقظانِ ابن طفیل و قصه الغربه الغربیه سهروردی» اختصاص دارد که با سخنان دکتر پرویز عباسی‌داکانی در روز چهارشنبه ۲۲ تیرماه ساعت ۱۵ برگزار شد.

از مجاهدت تا مشاهدت / مصطفی ملکیان

عرفان و تفکر و زیست عرفانی، در میان ادیان و آیین‌های گوناگون، همواره به حقیقتی واحد و آرامش درونی و پالایش روانی فرا می‌خواند و از این حیث در روزگار عسرت روشی برای مقابله با مصایب و دشواری‌هاست. در میانه قرن چهاردهم میلادی، در هنگامه استیلای کلیسا، جنگ و تبعیض اجتماعی و فراگیری بیماری مهلک طاعون، عارفی مسیحی در مجموعه‌ای از نامه‌ها به دوستش از ابرهای ندانستن و فراموشی سخن گفت و مریدان را به مراقبه فراخواند.

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش

در نکوداشت مقام علمی رضا داوری اردکانی؛

در بن بست تاریخی ، وضع عسرت را اندیشیدن

مقصود او از ضعف مدرنیته ، ظهور اندیشه  پست مدرن است . در اندیشه پست مدرن ، بسیاری از مبادی و مبانی مدرنیته به پرسش و چالش گرفته می‌شوند . اما پست مدرن هنوز در مرحله فکری آغازین‌اش است و هنوز به صورت واقعیت تاریخی و حقیقت عینی غرب در نیامده است ، یعنی  درست است که غرب خودش  را نقد می‌کند اما هنوز همه امور و کارهایش بر مدار  اصول مدرنیته و روشنگری می‌چرخد.

زیستن در دروغ و فریب!

کمونیست‌ها از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۸۹ در چکسلواکی قدرت را در دست داشتند و با نفرت‌پراکنی و خشونت‌ورزی و تکیه بر دروغ و فریب، خسارت‌های فراوانی به مردم و سرمایه‌های کشور وارد آوردند. تنها در دوره‌ای کوتاه، یعنی از ۵ ژانویه ۱۹۶۸ تا ۲۱ آگوست ۱۹۶۸ که الکساندر دوبچک قدرت را در دست داشت، مجالی برای آزادی و رهایی از خفقان و رخوت در آن کشور ایجاد شد که آن دوره را «بهار پراگ» می‌خوانند.

«خودانگیخته» یا « به هم ریخته»

همه اصطلاح «نظم خودانگیخته» را با هایک و نوشته‌های او می‌شناسند. این مفهوم برای نکته‌ای که امروز می‌خواهم بیان کنم اهمیت محوری دارد. منظور از نظم خودانگیخته، نظم اجتماع و قوانین و نهادهای اجتماعی و سیاسی است که در طول زمان از ابتدای لحظه اجتماعی شدن انسان تا امروز «تداوم» داشته و به شکل قوانین و نهادهای سیاسی و مدنی امروزین درآمده است.

پسامارکسیسم؛ قلمرو جدید نظریه سوژه انقلابی مارکس

در این کتاب استدلال می‌شود که در کانون نظریات هر یک از این متفکران، نظریه سوژه انقلابی مارکس همچنان حضور دارد و با این حال نظریه هریک از آنها به تدریج از مارکس دور شده و به قلمروی وارد شده که شاید بهتر باشد آن را پسامارکسیسم بنامیم.

رئالیسم و ایدئالیسم از منظر علامه طباطبایی

چهارمین کرسی از سلسله کرسی‌های ترویجی «علامه طباطبایی، حکمت عملی و علوم انسانی» با عنوان «رئالیسم و ایدئالیسم از منظر علامه طباطبایی» در روز چهارشنبه ۲۲ تیر ساعت ۱۰ صبح به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود.

فراخوان چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی منتشر شد

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فراخوان چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی را منتشر کرد، علاقه‌مندان تا ۱۰ آبان ۱۴۰۱ وقت دارند آثار خود را برای دبیرخانه این جشنواره ارسال کنند.

مردی که نامش با فرهنگ ایران گره خورده است

ابوالقاسم اسماعیل‌پور گفت که نام حسن ذوالفقاری با ادبیات فولکلور گره خورده و درخشش ذوالفقاری و آنچه از او، استاد ممتاز و پژوهشگر برجسته‌ای رقم می‌زند، کار بر روی باورهای عامیانه مردم ایران است.

چله تابستان یا چله تموز در فرهنگ جنوب خراسان

یکی از عناوین و نام‌هایی که این روزها و همزمان با شروع فصل تابستان از آن یاد می‌شود، «چله تموز» یا «چله تابستان» است. چله تموز که ۴۰ روز گرم سال است، همزمان با با برداشت محصول گندم آغاز می‌شده و اولین روز آن بلندترین روز سال و آغاز تابستان است.

همایش «میراث باستان‌شناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی، از نگاه غربی، از نگاه ایرانی» برگزار می‌شود

پژوهشکدۀ زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی همایش میراث باستان‌شناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی، از نگاه غربی، از نگاه ایرانی را به دبیری علمی دکتر سیروس نصراله‌زاده و دبیری اجرایی دکتر شاهین آریامنش در آذرماه 1401 برگزار خواهد کرد.

وقتی ژن، مغز و فرهنگ هم‌نوا می‌شوند/ عبدالرضا ناصرمقدسی

اسطوره‌شناسی عصبی‌-تکاملی علمی جدید و بینارشته‌ای است که سعی در بیان بنیان‌های عصب‌شناختی اسطوره‌ها با رویکردی تکاملی دارد؛ اما این رشته جدید می‌تواند حرف‌های جدیدی درمورد ماهیت اسطوره و چگونگی تجربه اسطوره‌ای به ما بگوید

معین فرهنگ/ محمود فاضلی

بی‌شک دکتر محمد معین (1350-1297) استاد زبان فارسی و پدیدآورنده فرهنگ معین از فضلای بزرگ ایران معاصر است. او پس از پایان تحصیلات مقدماتی برای ادامه تحصیل در دارالفنون به تهران آمد و به تحصیل در دانشکده ادبیات پرداخت.

چهار لطیفه فلسفی!

درک فلسفه ممکن است دشوار باشد، اما طنز راهی عالی برای نزدیک شدن به آن است.

تاریخ زرد با طعم کاپوچینو!

اکبر محمدی می‌گوید: شهر جدیدی که متولد شده، نیازمند ذائقه‌ای‌ست که با هویت از دست‌رفته، شتاب و سرعتش هماهنگ باشد. انسان ساکن این شهر با چنین ذائقه‌ای، دنبال هیجانی سریع است که بتواند از طریق آن ارضا شود و خلائی را که در زندگی روزمره‌اش موجود است، خیلی سریع و بدون تأمل پر کند.

شبِ رضا منصوری برگزار می‌شود

شب رضا منصوری از سلسله نشست‌های شب‌های بخارا، دوشنبه ۲۰ تیر در مجموعه‌ فرهنگان فرشته برگزار می‌شود.

امروز در اقتصاد دچار گسسته‌خردی هستیم/باید به حکمت برگردیم

یوسفعلی میرشکاک گفت: کمترین نشانه روشن روانی ما در افتادن با نظام سلطه جهانی است ولی عملکرد اقتصادی نشان می‌دهد گسسته خرد داریم.

کریم امامی، مردی که زدوبندچی‌ها با او دشمن شدند

کریم امامی که در پنجم خرداد ۱۳۰۹ متولد شد، منتقد هنری، فرهنگ‌نویس، روزنامه‌نگار، مترجم آثار هنری و ادبی و تاریخی، نظریه‌پرداز ترجمه و نشر، مدیر گروه ویرایش مؤسسۀ فرانکلین، پایه‌گذار و مدیر گروه ویرایش انتشارات سروش، سردبیر روزنامۀ «کیهان انگلیسی» (در دهۀ ۱۳۵۰) و کتاب‌فروش بود.

نگاهِ درهم‌تنیده سیاحان اروپایی از ایرانِ دوره صفوی

«ایران در تاریک‌خانه غرب» در دو بخش سیاحت و سیاحان در ایران و در باب ایران از نگاه سیاحان از سوی نشر تاریخ ایران منتشر شده است. این اثر پژوهشی به نگرش سیاحان غربی پرداخته و جنبه کاذب برداشت آنان را در مورد ایران نمایان کرده است.

احد قربانی دهناری: رواداری یکی از بنیادهای ایرانیت است

احد قربانی دهناری گفت: من یکی از بنیادهای ایرانیت را رواداری می‌دانم. این پدیده را، در برخورد کوروش و داریوش با ملل مغلوب گرفته تا اندیشه‌ها و نوشته‌هایی که ایرانیان به آن عشق می‌ورزند و آن را زمزمه می‌کنند و در گفتگوهایشان از آن به عنـوان حجت بهره می‌گیرند، می‌توان دید.

پژوهش‌های اسطوره‌شناسی در ایران بسیار سودمند است

زهره زرشناس گفت: در حوزه پژوهشی اسطوره‌شناسی در ایران، پژوهش‌های ارزشمندی درباره اساطیر جهان، اساطیر ایران و اساطیر ادیان گوناگون مانند اساطیر مانوی به زبان فارسی یا زبان‌های اروپایی انجام شده است و پژوهشگران توانمندی در این حوزه به پژوهش و تحقیق مشغولند که بسیار مفید و سودمند است.

ذوالفقاری دینش را به فرهنگ عامه ادا کرد

فرهاد درودگریان، دانشیار زبان و ادبیات فارسی با اشاره به تالیف‌ها و پژوهش‌های حسن ذوالفقاری در حوزه فرهنگ عامه تصریح کرد که این استاد فقید از خادمان بزرگ فرهنگ و ادبیات عامه بود که تمام دانش خود را صرف اعتلای این حوزه مغفول مانده کرد.

حسن ذوالفقاری درگذشت

حسن ذوالفقاری، استاد زبان و ادبیات فارسی در سن ۵۶ سالگی بر اثر سکته قلبی از دنیا رفت.

۸۹سالگی مردی که زبان آسان را بی‌ارزش می‌داند

فیلسوفی‌ست که می‌گوید زبان با شعر به‌وجود می‌آید، رضا داوری اردکانی اما معتقد است که زبان، اصلی دارد که به‌راحتی آن را متوجه نمی‌شویم و زبانی که به‌راحتی فهمیده نمی‌شود ماندگار است، مثل شعر حافظ.

اعتمادی نیا: سهروردی در باب تناسخ ندانم‌انگار بوده است

هفدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «سهروردی و انگاره‌ی تناسخ» اختصاص داشت که با سخنان دکتر مجتبی اعتمادی‌نیا چهارشنبه ۸ تیرماه برگزار شد. اعتمادی‌نیا در این نشست درباره چیستی تناسخ، سپس به دیدگاه و نظرگاه سهروردی درباره تناسخ در آثارش پرداخت. پس از آن به دیدگاه در باب تناسخ بر اساس آنچه در کتاب حکمت‌الاشراق آورده است اشاره کرد و در پایان نیز به نتیجه‌گیری موارد ذکر شده پرداخت.

میزگرد طبیعت‌گرایی با حضور حسین شیخ‌رضایی، علی حسین‌خانی و حسن امیری‌آرا

مباحث و آثار فلسفی میان اهل فرهنگ در ایران بسیار طرفدار دارند. اما در میان این آثار پرمخاطب کمتر نامی از مفهوم طبیعت‌گرایی یا طبیعی‌گرایی (naturalism) به میان‌ می‌آید و اصطلاح رایج ناتورالیسم در میان اهل فرهنگ بیشتر به عنوان یک مکتب یا جریان ادبی شناخته شده است.

وارث دهخدا و نیما

دکتر محمد معین از برجسته‌ترین محققان و ادیبان معاصر است که در اردیبهشت ماه سال ۱۲۹۷ در رشت متولد شد. محمد معین اگرچه عمری نسبتا کوتاه داشت اما در سال‌های حیاتش پیوسته کار کرد و کارنامه‌ای پربار از او به جا مانده است. «فرهنگ فارسی معین» از مهم‌ترین واژه‌نامه‌های فارسی است که توسط او پدید آمد اما این همه کار معین در این عرصه نیست.