پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

بزرگداشت اصغر دادبه برگزار می‌شود

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی شنبه اول مرداد مراسم بزرگداشت مقام علمی و فرهنگی اصغر دادبه را برگزار می‌کند.

نهج‌البلاغه باعث برچیدن بساط بابی‌گری شد

شیخ حسین لنکرانی گفت: در اوایل‌ دوران رضا خان، روزی بر میرزا یحیی وارد شـدم. کتاب شریف‌ «نهج البلاغه» را در برابر خود گشوده بود... گفت: سخنان بلند نهج البلاغه کجا و لاطـائلات‌ بـاب کجا؟

«دهوا رَبّا»؛ عید تطهیر و تعمید

پیروان آیین مندایی که پیروان حضرت یحیی (ع) به شمار می‌آیند از ۲۵ تیر آغاز سال ۴۴۵ هزار و ۳۸۷ مندایی را جشن گرفتند؛ این عید در ماه «دولا» که مصادف با اواخر تیر است آغاز می‌شود و بر اساس اعتقاد پیروان آیین مندایی سال نو همزمان با خلقت حضرت آدم (ع) است.

واقعه غدیر به روایت یک تابلوی تاریخی

«عید غدیر»، واقعه‌ای تاریخی که تاکنون بارها با نگاه هنری از دریچه نگاه هنرمندان مختلف روایت و تصویر شده است. از نقاشی‌های کودکان امروزی سرزمینمان گرفته تا تابلویی مربوط به دوره قاجار با عنوان «شبیه واقعه غدیر» که به سفارش سهراب خان تقدسی از رجال دوره قاجار و توسط استاد حاجی فارسی نقاشی شده است.

ماندگاری سلسله صفویه از روی سلطه نبود

عطاءالله حسنی گفت: آن‌گونه که هخامنشیان اعاده حیات کردند و در حیات ما مجددا حیات خودشان را آغاز کردند، وضعیت به این گونه رقم نمی‌خورد. اما صفویه از جمله حکومت‌هایی است که اصلا نرفتند تا دوباره احیاء شوند. ماندگاری این سلسله از روی سلطه نبود. اما چه عناصری سبب این ماندگاری شد؟

قانون شرعی و تاریخ اجتماعی تهران در دوره قاجار چگونه بوده است؟

هدف از ترجمه این کتاب باعنوان فارسی «قانون شرعی و تاریخ اجتماعی تهران در دوره قاجار» که حاصل بیست سال تحقیق اسنادی، کتابخانه‌ای و میدانی «پروفسور نوبوآکی کُندو» است؛ نیز دست یافتن به نتیجه یکی از جدیدترین تحقیقات و امکان استفاده هرچه بیشتر فارسی‌زبانان از آن بوده است.

راشد محصل: زبان اوستایی و زبان سانسکریت خویشاوندی نزدیکی با هم دارند

محمدتقی راشد محصل گفت: کتاب «دستور زبان اوستایی» در حقیقت خلاصه‌ای از زبان اوستایی در مقایسه با زبان سانسکریت است، زیرا این دو زبان با هم خویشاوندی نزدیکی دارند.

حقیقت مرگ در فلسفه سهروردی و مقایسه با ابن سینا

بیستمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «حقیقت مرگ در فلسفه سهروردی و مقایسه با ابن سینا» اختصاص دارد که با سخنان دکتر قاسم پورحسن (عضو گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی) در روز چهارشنبه ۲۹ تیرماه ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.

بیماری دعوتی خشونت آمیز به فلسفه است!

بیماری دعوتی خشونت‌آمیز به فلسفه است؛ از راه می‌رسد، ناخواسته، ویرانی در زندگی پیشین فرد ایجاد می‌کند و بسیاری از فرضیات و ایده‌های ما را در مورد اینکه زندگی ما می‌تواند و باید چگونه باشد، نابود می‌کند.

اندیشه‌های علیرضا صدرا نقد و بررسی می‌شود

چهارمین عصرانه از سلسله عصرانه‌های علوم انسانی روز چهارشنبه ۲۹ تیر به بررسی افکار و اندیشه‌های علیرضا صدرا اختصاص دارد.

اندیشیدن به توسعه نیافتگی ضرورتی است برخاسته از رنجی جانکاه

اندیشیدن به توسعه/توسعه نیافتگی ضرورتی است برخاسته از درد و رنجی جانکاه، دردی که سرآغاز تفکر فلسفی است.

سخن موسیقی

اهالی فلسفه می‌دانند که در سنت ما ذیل ریاضیات آرایی در مورد فلسفه موسیقی وجود دارد. اما من می‌خواهم نشان بدهم که فلسفه موسیقی سنت ما هم منسجم است، هم تک‌صدایی نیست. همچنین، ما در دل گفتمان‌های مختلف چندین مکتب متفاوت در فلسفه موسیقی‌مان داریم که بعضاً با هم اختلاف دارند.

سهروردی نحوه مشاهده موجودات عالم مثال را چگونه توجیه می‌کند؟

عالم خیال منفصل یا به عبارت دیگر عالم مثال یکی از مباحث مهم در حکمت اشراق شیخ شهاب الدین سهروردی به شمار می‌آید. در این عالم موجودات مختلف نورانی و ظلمانی وجود دارند که در شرایطی در عالم ماده تمثل می‌یابند و برای افراد قابل مشاهده می‌شوند.

مقایسه‌ی حی‌ بن‌ یقظان ابن طفیل و قصه الغربه الغربیه سهروردی

نوزدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «مقایسه‌ی حی‌ بن‌ یقظانِ ابن طفیل و قصه الغربه الغربیه سهروردی» اختصاص دارد که با سخنان دکتر پرویز عباسی‌داکانی در روز چهارشنبه ۲۲ تیرماه ساعت ۱۵ برگزار شد.

از مجاهدت تا مشاهدت / مصطفی ملکیان

عرفان و تفکر و زیست عرفانی، در میان ادیان و آیین‌های گوناگون، همواره به حقیقتی واحد و آرامش درونی و پالایش روانی فرا می‌خواند و از این حیث در روزگار عسرت روشی برای مقابله با مصایب و دشواری‌هاست. در میانه قرن چهاردهم میلادی، در هنگامه استیلای کلیسا، جنگ و تبعیض اجتماعی و فراگیری بیماری مهلک طاعون، عارفی مسیحی در مجموعه‌ای از نامه‌ها به دوستش از ابرهای ندانستن و فراموشی سخن گفت و مریدان را به مراقبه فراخواند.

برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت فروشگاه های زنجیره ای افق کوروش

در نکوداشت مقام علمی رضا داوری اردکانی؛

در بن بست تاریخی ، وضع عسرت را اندیشیدن

مقصود او از ضعف مدرنیته ، ظهور اندیشه  پست مدرن است . در اندیشه پست مدرن ، بسیاری از مبادی و مبانی مدرنیته به پرسش و چالش گرفته می‌شوند . اما پست مدرن هنوز در مرحله فکری آغازین‌اش است و هنوز به صورت واقعیت تاریخی و حقیقت عینی غرب در نیامده است ، یعنی  درست است که غرب خودش  را نقد می‌کند اما هنوز همه امور و کارهایش بر مدار  اصول مدرنیته و روشنگری می‌چرخد.

زیستن در دروغ و فریب!

کمونیست‌ها از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۸۹ در چکسلواکی قدرت را در دست داشتند و با نفرت‌پراکنی و خشونت‌ورزی و تکیه بر دروغ و فریب، خسارت‌های فراوانی به مردم و سرمایه‌های کشور وارد آوردند. تنها در دوره‌ای کوتاه، یعنی از ۵ ژانویه ۱۹۶۸ تا ۲۱ آگوست ۱۹۶۸ که الکساندر دوبچک قدرت را در دست داشت، مجالی برای آزادی و رهایی از خفقان و رخوت در آن کشور ایجاد شد که آن دوره را «بهار پراگ» می‌خوانند.

«خودانگیخته» یا « به هم ریخته»

همه اصطلاح «نظم خودانگیخته» را با هایک و نوشته‌های او می‌شناسند. این مفهوم برای نکته‌ای که امروز می‌خواهم بیان کنم اهمیت محوری دارد. منظور از نظم خودانگیخته، نظم اجتماع و قوانین و نهادهای اجتماعی و سیاسی است که در طول زمان از ابتدای لحظه اجتماعی شدن انسان تا امروز «تداوم» داشته و به شکل قوانین و نهادهای سیاسی و مدنی امروزین درآمده است.

پسامارکسیسم؛ قلمرو جدید نظریه سوژه انقلابی مارکس

در این کتاب استدلال می‌شود که در کانون نظریات هر یک از این متفکران، نظریه سوژه انقلابی مارکس همچنان حضور دارد و با این حال نظریه هریک از آنها به تدریج از مارکس دور شده و به قلمروی وارد شده که شاید بهتر باشد آن را پسامارکسیسم بنامیم.

رئالیسم و ایدئالیسم از منظر علامه طباطبایی

چهارمین کرسی از سلسله کرسی‌های ترویجی «علامه طباطبایی، حکمت عملی و علوم انسانی» با عنوان «رئالیسم و ایدئالیسم از منظر علامه طباطبایی» در روز چهارشنبه ۲۲ تیر ساعت ۱۰ صبح به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود.

فراخوان چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی منتشر شد

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فراخوان چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی را منتشر کرد، علاقه‌مندان تا ۱۰ آبان ۱۴۰۱ وقت دارند آثار خود را برای دبیرخانه این جشنواره ارسال کنند.

مردی که نامش با فرهنگ ایران گره خورده است

ابوالقاسم اسماعیل‌پور گفت که نام حسن ذوالفقاری با ادبیات فولکلور گره خورده و درخشش ذوالفقاری و آنچه از او، استاد ممتاز و پژوهشگر برجسته‌ای رقم می‌زند، کار بر روی باورهای عامیانه مردم ایران است.

چله تابستان یا چله تموز در فرهنگ جنوب خراسان

یکی از عناوین و نام‌هایی که این روزها و همزمان با شروع فصل تابستان از آن یاد می‌شود، «چله تموز» یا «چله تابستان» است. چله تموز که ۴۰ روز گرم سال است، همزمان با با برداشت محصول گندم آغاز می‌شده و اولین روز آن بلندترین روز سال و آغاز تابستان است.

همایش «میراث باستان‌شناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی، از نگاه غربی، از نگاه ایرانی» برگزار می‌شود

پژوهشکدۀ زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی همایش میراث باستان‌شناختی و بازخوانی هویت ملی ایرانی، از نگاه غربی، از نگاه ایرانی را به دبیری علمی دکتر سیروس نصراله‌زاده و دبیری اجرایی دکتر شاهین آریامنش در آذرماه 1401 برگزار خواهد کرد.

وقتی ژن، مغز و فرهنگ هم‌نوا می‌شوند/ عبدالرضا ناصرمقدسی

اسطوره‌شناسی عصبی‌-تکاملی علمی جدید و بینارشته‌ای است که سعی در بیان بنیان‌های عصب‌شناختی اسطوره‌ها با رویکردی تکاملی دارد؛ اما این رشته جدید می‌تواند حرف‌های جدیدی درمورد ماهیت اسطوره و چگونگی تجربه اسطوره‌ای به ما بگوید

معین فرهنگ/ محمود فاضلی

بی‌شک دکتر محمد معین (1350-1297) استاد زبان فارسی و پدیدآورنده فرهنگ معین از فضلای بزرگ ایران معاصر است. او پس از پایان تحصیلات مقدماتی برای ادامه تحصیل در دارالفنون به تهران آمد و به تحصیل در دانشکده ادبیات پرداخت.

چهار لطیفه فلسفی!

درک فلسفه ممکن است دشوار باشد، اما طنز راهی عالی برای نزدیک شدن به آن است.

تاریخ زرد با طعم کاپوچینو!

اکبر محمدی می‌گوید: شهر جدیدی که متولد شده، نیازمند ذائقه‌ای‌ست که با هویت از دست‌رفته، شتاب و سرعتش هماهنگ باشد. انسان ساکن این شهر با چنین ذائقه‌ای، دنبال هیجانی سریع است که بتواند از طریق آن ارضا شود و خلائی را که در زندگی روزمره‌اش موجود است، خیلی سریع و بدون تأمل پر کند.

شبِ رضا منصوری برگزار می‌شود

شب رضا منصوری از سلسله نشست‌های شب‌های بخارا، دوشنبه ۲۰ تیر در مجموعه‌ فرهنگان فرشته برگزار می‌شود.