پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

ملاصدرا و سیر و سرنوشت حکمت در ایران/ سید مسعود رضوی

حکایتِ حکمت و معرفت، و روایتِ فرهنگ و معنویت در تاریخ ما، قصه ای بس شیوا و دل انگیز است. گاهی بسیار حماسی و قدرتمند، زمانی شور انگیز و عاشقانه، و در دورانی نیز مجروح و پژمرده، گذر کرده و گاهی در سراشیب افول و انحطاط بوده است.

ناصر تکمیل همایون: مصدق را نمی‌توان از تاریخ حذف کرد

محمد مصدق، سیاستمدار نام‌آشنای ایرانی، ملی‌گرایی میهن‌دوست بود و ایران را برای همه ایرانیان می‌خواست، با همه تکثر قومی و نژادی و زبانی و مذهبی جامعه رنگارنگ ایران. چنان که ناصر تکمیل همایون می‌گوید، ملی‌گرایی مصدق، نه برآمده از ایده ناسیونالیسم جدید که حاصل خاستگاه خانوادگی او و پرورش و تربیتش در بستر تاریخ و فرهنگ ایرانی است، او در جوانی و پیش از سفر به اروپا، با مشروطه‌خواهان نشست و برخاست داشت و دو آرمان استقلال و آزادی ایران از همین زمان بر ضمیر او نقش بست.

کسوفِ سروش

محمد زارع شیرین کندی

من به عنوان یک دانشجوی فلسفه که سالهای سال به حضوراستاد دکترعبدالکریم سروش ارادت داشتم و دارم ، اخیرا احساس می کنم که ایشان فهم صحیح و دقیقی از برخی مسائل و مفاهیم و موضوعات بغرنج  فلسفی در دورۀ جدید تاریخ بشر ندارند و اغلب از نظرگاه عرفان و اشعریت که از سده ها پیش فرهنگ دورۀ اسلامی را راه برده است ،  قضایا و مقولات مربوط به دورۀ جدید را تحلیل یا تبیین می کنند . پیشتر در چند یاداشت به بعضی از این موارد پرداخته ام .

آثار نظامی روح انسان را لطیف و با عشق آشنا می‌کند

شکرخدا گودرزی، استاد دانشگاه هنرهای زیبای تهران در نشست تخصصی نظامی‌پژوهی در تبریز بیان کرد:خواندن آثار نظامی می‌تواند روح انسان را لطیف کرده و با عشق آشنا کند.

کتاب «نیم قرن تا ناکامی» رونمایی می‌شود

آخرین اثر انتشارات دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران که با رویکردی دوگانه و در دو بخش به زیور طبع آراسته شده رونمایی می‌شود.

«در دفاع از خدا»؛ روایتی تاریخی از پروژه فکری «آرمسترانگ»

کتاب «در دفاع از خدا»، نوشته کارن آرمسترانگ، آخرین ترجمه فارسی از آثار آرمسترانگ، روایتی تاریخی که جزئی از پروژه فکری اوست، در مشهد منتشر شد.

ما انسان اسطوره‌های آغازین هستیم یا انسان سنّت‌های دینی؟

صفحات طومار پرسش انسان از چیستی و هستی انسانی و معنا و معرفت و حقیقت انسان بودن خویش، دوره به دوره گشوده‌تر و قطورتر شده است. انسان هستنده‌ایست ناتمام. مرگ پایان تمامیت آدمی نیست.

حدگذاری بر دموکراسی

محمد رجبی مهوار

دموکراسی محبوب‌ترین ارزش سیاسی دوران مدرن است. امروز استبدادی‌ترین و مخوف‌ترین رژیم‌های سیاسی دنیا نیز از غیردموکراتیک خواندن خود اباء دارند.

دینداری ایران‌دوست و فضیلت‌طلب / محمود فاضلی

دکتر احمد مهدوی‌دامغانی، ادیب و پژوهشگر الهیات، متخصص در ادبیات عرب، استاد پیشین دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد امریکا در ۹۶ سالگی درگذشت. مهدوی فرزند مرحوم آیت‌الله محمدکاظم مهدوی دامغانی در ۱۳ شهریور سال ۱۳۰۵ش و در خانواده‌ای متدین، اهل فضل و تقوای الهی در مشهد دیده به جهان گشود.

آیت الله دکتر محقق داماد: جنگ و آدم کشی در خاورمیانه به نام «دین» شعله ور شده است

آیت الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم بیان کرد که با تفسیر غیر واقعی و برداشت غلط و کج اندیشی های دینی متأسفانه بشر ناخودآگاه به طرف شرک رفته است و به نام دین یا دیگری جنگیده است. امروز در خاورمیانه جنگ، خونریزی و آدم کشی شعله ور شده، اما به نام و در سایه «دین».

یک عمر پاسبانی خردمندانه از فرهنگ ایران / حسن ذوالفقاری

همشهری فرهیخته و استاد دانشمند و توانمند، استاد دکتر احمد مهدوی‌دامغانی (طاب ثراه) نیز در آدینه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در سن ۹۵ سالگی رفت. خبری ناخوش در پایان بهار. دفتر دانایی و خردمندی و مهرورزی استادی یگانه بسته شد.

مهدوی دامغانی، خورشید شرق در غربت غرب / اکبر ایرانی

چراغ عمر پرفروغ استاد احمد مهدوی دامغانی خاموش شد و جمع کثیری از علاقه‌مندان ادب و دانش از وجود پر فیض او محروم شدند، اما آثار وجودی او، یادگارهای ادبی و علمی‌اش، سخنان و نامه‌ها و مکتوباتش، چون شجرۀ طیّبه‌ای که «اصلها ثابت و فرعها فی السماء»، فراموش نخواهد شد.

مخاطبان پوپر و هگل در ایران چه کسانی هستند؟

پوپر در کتابش هگل را نیایِ نازیسم معرفی کرده است و این مدعا در میان روشنفکران و روزنامه نگاران تبدیل به «دانشی مشترک» شد، حتی تأثیراتش همچنان در فضای روشنفکری ما وجود دارد.

فقه سیاسی یا حقوق سیاسی؟

شماره بیست و دوم مجله سیاست‌نامه منتشر شد

بررسی «قانون علیه انسان» با مرد عوضی هیچکاک و محاکمه کافکا

هفتمین رویداد دوزیستگاه با موضوع «قانون علیه انسان» با محوریت رمان «محاکمه» کافکا و فیلم «مرد عوضی» هیچکاک یکشنبه ساعت ۱۷ در خانه اندیشه‌ورزان برگزار می‌شود.

مروج فرهنگ و ادب فارسی در میان ایرانیان در آمریکا / حسن انصاری

مرحوم مهدوی دامغانی در آمریکا و اروپا سخنرانی‌های مذهبی داشت و به مقام اهل بیت خالصانه عشق می‌ورزید. در آمریکا بجز ادبیات، فقه هم تدریس می‌کرد.

مسجدجامعی: قبرستان بقیع میراث بشری است

احمد مسجدجامعی در نشست رونمایی از کتاب «بهشت بقیع» عنوان کرد: مسئله بقیع را شیعی نکنیم، بلکه رویکرد به بقیع را اسلامی کنیم؛ حتی مسئله را از نگاه اسلامی هم فراتر ببریم و تبدیل به میراث بشری کنیم؛ زیرا این امر در جامعه بین‌المللی هم پذیرفته است.

ایرانشناسی با نام جعفری‌دهقی گره خورده است

ژاله آموزگار گفت: جعفری‌دهقی یکی از کسانی است که کمر خدمت بسته تا سهم بسزایی در معرفی آثار فرهنگی دامنه‌دار این سرزمین داشته باشد. «دادِستان دینی» رساله ارزشمند وی است، کاری مشکل و پرزحمت که ایشان با استادی این پژوهش را به پایان رسانده است.

شاهنامه و ایران / میثم موسوی

کتاب شاهنامه مثنوی‌ای حماسی است که گویی مهم‌ترین سند عظمت زبان فارسی محسوب می‌شود. از این منظومه چهل و هشت هزار بیتی [یا پنجاه هزار و اندی بیتی برخی از چاپ‌ها] تصحیح‌های متعددی چون چاپ مسکو، لندن، هند، فریدون جنیدی و جلال خالقی مطلق صورت گرفته است.

علم مدرن را باید ذیل نظریه فهمید

طالب زاده گفت: علم مدرن را باید ذیل نظریه فهمید. به عبارت دیگر موضوع در علم جدید یک امر بی واسطه نیست و امر با واسطه یافته است و از افکت به ایده تبدیل شده است. البته ایده هم در تئوری شکل می‌گیرد.

از باورهای کلیشه‌ای تا واقعیت تاریخی

محسن آزموده

دغدغه‌مندان و اهل اندیشه در جامعه ما، در رویارویی با این پرسش اساسی که خود مملو از مفروضات و پیش‌فرض‌های ناسنجیده است، پاسخ‌های متفاوتی پیشنهاد کردند و به عوامل و علل گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی جغرافیایی و ژئوپلیتیک مستمسک شدند.

کتابی فارغ از هیاهو که در پی شناخت ریشه‌ای و تاریخی مساله اسرائیل است

«متاستاز اسراییل» به چاپ سوم رسید. این کتاب درباره یک غده سرطانی به نام اسرائیل در بدنه یهود و روایت استمرار تبعیض، ترور و تعدی این رژیم جنایتگر است که تاریخ و سیر تشکیل اسرائیل را به‌ زبان و روایت ساده پیش روی مخاطب می‌گذارد.

تبیین عواقب کالاشدگی فرهنگ، اندیشه و علوم انسانی

می‌توانید از علوم فنی و کاربردی انتظار تجاری شدن داشته باشید و این بهترین روش برای تبدیل صنعت و علوم کاربردی به ثروت است اما در مواجهه با علوم انسانی نباید چنین انتظاری داشت.

اندیشمندی که صدرالدین عصر خود بود

محمّدحسن خان اعتمادالسلطنه نوشته است: «آخوند ملاآقای حکمی قزوینی از فحول فلاسفه اسلام است. صدرالدین عصر خود بود. طالبین علوم عقلانیه از اقصی بلاد ایران به آستان وی می‌رسیدند و می‌بوسیدند.»

شیخ اشراق و باباافضل کاشانی

شانزدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «شیخ اشراق و باباافضل کاشانی» اختصاص دارد که با سخنان دکتر مریم اسدیان (پژوهشگر و مدرس دانشگاه) در روز چهارشنبه اول تیرماه ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.

محمد زارع شیرین کندی؛

واپسین خدای مِه آلود هیدگردرافق فکری تاریک ما

به سبب شرایط  و اوضاع  و مقتضیات خاص جامعۀ فکری و فلسفی ما و زمینه و تاریخ نسبتا بلند کج اندیشی و کج فهمی در تفسیراندیشه های فیلسوف بزرگ آلمانی ، مارتین هیدگر ، ابراز هر گونه  قول و نظری دربارۀ نسبت تفکر هیدگر با خدا و دیانت و آموزه های وحیانی ، در اینجا و اکنون ، بناگزیر به بیراهه ها و کژراهه هایی عجیب و غریب منتهی خواهد شد .

تأثیر هنر ساسانی بر هنر و معماری اسلامی در گفت و گو با یعقوب محمدی فر

باستان‌شناسان و محققان بر پایه شواهد باستان‌شناختی بر این باور هستند که اگر هنر ساسانی را از هنر اسلامی حذف کنیم، تقریبا چیز زیادی از هنر اسلامی باقی نمی‌ماند. به‌عنوان نمونه نوع معماری مساجد و گنبدها در واقع برگرفته از هنر و معماری ساسانی است که در دوره اسلامی تداوم یافته.

آرمان‌شهر صوفیانه

به‌تازگی کتاب «از شرع و شعر» یوهانس توماس پتر دِ بروین، استاد بازنشسته ادبیات فارسی در دانشگاه لیدن هلند، با ترجمه مهیار علوی‌مقدم و محمدجواد مهدوی به همت انتشارات هرمس منتشر شده است. نشست هفتگی شهر کتاب روز سه‌شنبه هفدهم خرداد به نقد و بررسی این کتاب اختصاص داشت.

«فلسفه دین و افق‌های پیش رو» برگزار شد

محسن جوادی درباره اینکه چرا عواطف دینی در میان فیلسوفان دین کمتر مورد توجه قرار گرفته است گفت: یکی از دلایل را سلطه پارادایم نظر بر عمل در اسلام و ادیان دیگر می‌دانند. از سوی دیگر بحث‌های عاطفی مورد تأمل فلسفی قرار نمی‌گیرد هرچند مورد جدل قرار می‌گیرد.

بررسی شورای نگهبان از مشروطه تا جمهوری اسلامی در «بنیان صیانت»

کتاب بنیان صیانت (شورای نگهبان از مشروطه تا جمهوری اسلامی) توسط انتشارات پژوهشکده شورای نگهبان منتشر شد.