پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

گذرگاهِ همیشه

زمان همواره در آغاز است. هر دم آغازگاهی است برای دم‌های بعدی، اگرچه خود برآمده از هزارانِ دمِ پیشین باشد که هریک از آنها نیز حکمِ آغازگاه را داشته‌اند. زمان چیزی جز استمرارِ آغازیدن نیست. از آن سو، در پشتِ سر، چیزهایی است که به دست رسیده است به مثابه گواهی بر پایان‌یافتنِ چیزهایی که پیش از این بوده است. از این سو، در پیشِ رو، امکانِ آینده‌ای گشوده است که بازبسته تفسیر و انتخاب ماست.

نگاهی به کتاب «سیاست و حکومت در خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال آفریقا»

آیینه واقعیت‌های تاریخی خاورمیانه

اهمیت تاریخی، سیاسی، تمدنی، فرهنگی و اقتصادی منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) و شمال آفریقا بر کسی پوشیده نیست و آگاهی از مسائل پیچیده این منطقه بدون شناخت ویژگی‌ها و روندهایی که وضعیت موجود را شکل داده ممکن نخواهد بود.

دیرینگی روزه‌داری در تاریخ/ پیدایش روزه از حضرت آدم تا واجب شدن آن در صدر اسلام

روزه، عبادت دیرینی است که پیدایش آن را می‌توان با حضور آدم (ع) در زمین و پس از خروج وی از بهشت، دانست. روایت‌ها و احادیث مختلف به قدمت روزه و چگونگی آن در میان ملت‌های مختلف پرداخته است.

نوروز و آیین‌های ملی، بر اساس منابع و متون کهن/ کهن‌ترین اشاره‌ به هفت سین شده در دیوان برندق خجندی

دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب، به مناسبت آغاز سال 1401 شمسی به بیان نکاتی درباره نوروز و آیین‌های ملی، براساس منابع و متون کهن پرداخته است.

دانشنامه‌ها نقطه آغاز پژوهش هستند/ دانشنامه‌ها و ضرورت پژوهش‌های میان‌رشته‌ای

دانشنامه‌ها در تاریخ علم و فرهنگ و تمدن، همواره مهمترین ابزار ثبت و ضبط اطلاعات محسوب ‌شده‌اند؛ بی تردید با هدفمند کردن نقش دانشنامه‌ها در پیوند با اهداف پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی از این ظرفیت می‌توان بسیار بهره جُست.

«روستائیان و مشروطه» اثر یزدانی در راه است/ تکاپوی روستائیان برای برانداختن نظام ارباب رعیتی حمایت نشد

سهراب یزدانی، استاد تاریخ دانشگاه خوارزمی خبر از آماده شدن کتاب «روستائیان و مشروطه» برای چاپ داد، کتابی که به بررسی وضعیت روستائیان در مواجهه با مشروطه می‌پردازد.

پژوهش‌های مردم‌نگاری می‌تواند ریشه وحشی‌گری مغولان را نشان دهد/ تاریخ حادثه‌ای بزرگ‌تر از حمله مغول به خود ندیده است

کتاب «زندگی روزمره در امپراتوری مغول» نوشته‌ «جرج لین» با ترجمه سعید درودی پژوهشی نو از منظر تاریخی، مردم‌نگاری و قوم‌شناسی است که به ابعاد گوناگونی از مغول‌ها در عهد به قدرت رسیدن چنگیز و فرزندانش می‌پردازد.

باشگاه اندیشه گفتارها و گفت‌وگوهای بهارانه را برگزار می‌کند

باشگاه اندیشه از پانزدهم فروردین تا دهم اردیبهشت ۱۴۰۱ (ماه مبارک رمضان) درس‌گفتارها و گفت‌وگوهایی طراحی کرده که طی آن برخی متفکران معاصر به ارائه نظریات خود خواهند پرداخت.

ثبت‌نام ناشران داخلی برای حضور در «سی‌وسومین نمایشگاه کتاب تهران» آغاز می‌شود

ثبت‌نام ناشران برای حضور در «سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران» از پانزدهم فروردین آغاز می‌شود و تا هجدهم فروردین ماه ١٤٠١ ادامه خواهد داشت.

بررسی تاریخ نهج‌البلاغه در برنامه تلویزیونی سوره

در اولین قسمت از برنامه «سوره؛ فصل نهج البلاغه» درباره موضوع «تاریخ نهج البلاغه» با حضورسید محمد کاظم طباطبایی، پژوهشگر نهج البلاغه بحث و گفتگو می‌شود.

از سهروردی چه می‌توان آموخت؟

از سهروردی چه می‌توان آموخت؟ ششمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «از سهروردی چه می‌توان آموخت؟» اختصاص دارد که با حضور دکتر سیدیحیی یثربی در روز چهارشنبه ۱۷ فروردین ساعت ۱۵ برگزار می‌شود.

سرفصل‌های نوظهور انسان‌شناسی شهری معاصر

کتاب «مقدمه‌ای بر انسان‌شناسی شهری»، دربردارنده سرفصل‌های نوظهور انسان‌شناسی شهری معاصر است که امروز بخش اعظمی از بدنه دانش تولیدشده درباره شهر را به خود اختصاص داده‌اند.

پدیده ذوق‌زدگی در امر پژوهش تاریخی در حوزه اسلام‌پژوهی / حسن انصاری

چنین نیست که هر ادعای علمی و نظریه تازه‌ای بر مبنایی اصیل و دقیق استوار باشد و یا فرم بیان و ارائه ما را از بررسی دقیق ادعاها و نظریات باز دارد. در آن صورت مواجهه ما با این نوع ادبیات نه محققانه که از نوع نازلترین انواع مواجهه مقلدانه است.

کتاب جدید رضا داوری اردکانی منتشر شد

جدیدترین اثر رضا داوری اردکانی با عنوان «آزادی، قانون و سازمان» منتشر شد.

تاریخ بدبینی و کارکرد آن در زمانه فعلی

بدبینان باستان، در شکلی نوع‌دوستی منحرفانه، فقر شدید را پذیرفتند تا به‌نحوی بهتر با انتقاد اجتماعی رادیکال خود افراد ازخودراضی را مورد حمله قرار دهند.

ترس و لرز، هستی و نیستی در گفت‌وگو با کی‌یرکگارد

کی‌یرکگارد از مرزهای فلسفه، الهیات، روانشناسی، نقد ادبی، ادبیات مذهبی و داستان گذر می‌کند.

به مناسبت درگذشت رضا براهنی

فراموشی گاهی چیز بدی نیست

برای آدم‌ها فراموشی گاهی چیز بدی نیست مساله این است که جامعه فراموشی نگیرد، این یادداشت را پنجم فروردین ماه ۱۴۰۱ (۲۵ مارس ۲۰۲۲) همزمان با مرگ رضا براهنی-‌که چند سالی فراموشی گرفته بود و امروز در تورنتو کانادا در غربت درگذشت- می‌نویسم تا خودمان او را فراموش نکنیم.

 ایده دانشگاه ایرانی

نکاتی درباره حکمت خراسان و دانشگاه ایرانشهر

اگر کارکرد نهاد دانشگاه را متشکل از عنصر حقیقی آموزش آکادمیک ، پژوهش علمی عالمانه و حیات فرهنگی خلاقانه به دور از ایدئولوژی اندیشی و سیاست زدگی بدانیم ، بی شک روح علمی دانشگاه در پیوند با خرد گرایی و علم گرایی ارتباط می یابد که جدای از سرمایه های اجتماعی نخواهد بود.

چهارشنبه سوری چیست و آداب و رسوم و غذاهای آن

متفکرانی که سال ۱۴۰۰ وداع گفتند

آخرین سال قرن گذشته اندیشورانی درگذشتند که نام برخی از آنها در تاریخ اندیشه ماندگار خواهد ماند؛ متفکرانی جون فان اس که مطالعات تشیع را ارتقا بخشیدند تا حسن حنفی متفکر نومعتزلی جهان عرب. محمدرضا حکیمی هم که در دهه دوم قرن گذشته کوشید با ساختار بخشیدن به منظومه فکری مدرسه معارفی مشهد، مکتب تفکیک را پایه گذارد از شخصیت‌های برجسته بود که در سال ۱۴۰۰ دار فانی را وداع گفت.

مرور تاریخ؛

ماجرای دولتمرد قاجار که روضه تراموا درخواست کرد

امین السلطنه در دوران ناصری و مظفری یکی از شخصیت‌های سیاسی بود، اما سواد درستی نداشت و نمی‌توانست کلمات را به درستی ادا کند. روزی او روضه تراموا خواست و همه را در حیرت فرو برد.

تحلیل آمریکایی ها از رفتار شاه؛ بیشتر احساسی تا منطقی!

شاه در سال ۱۹۵۷ فهرستی از نیازهای نظامی خود به پنتاگون ارائه کرد که برآورد هزینه‌اش بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون بود. تحلیل آمریکاییها از این‌فهرست و توقعات شاه، چنین بود: بیشتر احساسی تا منطقی!

بی‌تعلقی به دنیا در عین تمتع از آن، صفت شایگان بود

یک استاد فلسفه درباره داریوش شایگان در سالروز درگذشت او گفت: شایگان در عین تلذذ و تمتع، آزاد و بی‌تعلق زیست.

کلیشه‌های تاریخ‌نگاری زنان در «تاریخ اجتماعی زنان در عصر قاجار» شکسته شده است

فرهاد دشتکی‌نیا، عضو هیات علمی دانشگاه باهنر کرمان در یادداشتی به بررسی کوتاه کتاب «تاریخ اجتماعی زنان در عصر قاجار» پرداخته است.

اسنادی مهم و محرمانه از اهداف پنهان شوروی و انحلال حکومت فرقه دموکرات آذربایجان

حمید احمدی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران معتقد است: اسناد کتاب «فرامین تاسیس، اداره و انحلال حکومت فرقه دموکرات آذربایجان: مجموعه اسناد شوروی» نشان می‌دهد که مقامات شوروی از همان سال‌های نخستین اشغال ایران در پی به راه‌اندازی یک حرکت قوم‌گرایانه و جدایی‌طلب در این منطقه از کشور ما بودند.

به بهانه درگذشت رضا براهنی؛

معمای رازهای سرزمینی

"رازهای سرزمین من " هنوز هم کشف و آشکار نشده اند و هنوز هم باید از آن رازها نوشت و فاش شان کرد . براهنی ، شاید ، یک وجه را در یک برهه دید اما هزاران وجه دبگر آن سرزمین نادیده و نانوشته باقی مانده است

برای نخستین بار یک مدیر زن در راس جشنواره کن قرار گرفت

پس از چند ساعت بحث داغ سرانجام جشنواره فیلم کن آیریس کنوبلوخ را به عنوان رییس خود برگزید.

کاپولا از گنجینه خود رونمایی کرد/ جایزه‌ای که مردم می‌دهند!

سازنده پدرخوانده در مصاحبه‌ای که به مناسبت پنجاهمین سالگرد اکران «پدرخوانده» انجام داده گفت بزرگ‌ترین گنجینه‌اش این است که مردم هنوز این فیلم را تماشا می‌کنند.

از «در هزار توی نیچه» تا «قبل از اینکه قهوه سرد شود»

جلال پیکانی دانشیار گروه فلسفه دانشگاه پیام نور تهران و تبریز کتاب‌های متعددی در زمینه‌های مختلفی چون فلسفه، تاریخ، روانشناسی، کودک، رمان و غیره را برای مطالعه در ایام نوروز به مخاطبان پیشنهاد کرد.

گفت‌وگوی دینی و واقعیت‌های نوین| محمد مسجدجامعی

مدت‌ها است که از ایده های ابتکاری ویلی برانت و کاردینال کازارولی می گذرد، این دو هر یک به دلائلی خاص خود خواهان مذاکره با کشور های پشت پرده آهنین بودند و می گفتند می باید تابوی “ضدیت با هر نوع ارتباط” شکسته شود. ویلی برانت، صدر اعظم اسبق آلمان غربی، خواهان دیالوگ سیاسی بود و کازارولی، معاون وزیر خارجه و سپس وزیر خارجه و در نهایت نخست وربر واتیکان، خواهان دیالوگی دینی و کلیسایی موفقیت نسبی این اندیشه در آن زمان زمینه را برای گفتگوهای بیشتر آماده ساخت و از آن به بعد گفتگوی دینی در معنای کنونیش طرفدارانی یافت و به پیش رفت.