به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ ۲۷ فروردین ۹۲ بود که مسعود علویان صدر معاون پیشین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام کرد برنامه‌ریزی‌ها برای ثبت ملی آئین عمامه گذاری طلاب علوم دینی و شیوه‌های تدریس دروس حوزوی در سازمان میراث فرهنگی آغاز شده و به زودی این دو آئین طی مراسمی ثبت ملی خواهند شد.

ثبت معنوی این آئین از این نظر اهمیت دارد که عمامه گذاری طلاب حوزه‌های علمیه بر اساس سنت همیشگی در مناسبت‌ها و اعیاد بزرگ توسط مراجع تقلید و بزرگان حوزه‌ها برگزار می‌شود و طلاب به عنوان سربازان امام زمان(عج) لباس مقدس روحانیت را بر تن می‌کنند.

اکنون که دو سال از اعلام مهم‌ترین رویداد فرهنگی حوزوی می‌گذرد، مسئولان میراث فرهنگی از این اقدام اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند.

ثبت معنوی عمامه گذاری را برای اولین بار می‌شنوم

عیسی رضایی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم در پاسخ به پیگیری‌های خبرنگار مهر گفت که این رویداد فرهنگی را برای اولین بار می‌شنود.

وی در عین حال ثبت معنوی عمامه گذاری را ایده خوبی دانست و از پیگیری برای ثبت آن در آینده خبر داد.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم، ثبت معنوی آئین عمامه گذاری مراحل مختلفی دارد که باید مطالعات مورد نظر صورت گیرد و گزارش مفصلی برای آن نوشته تا ارزیابی‌های لازم برای بررسی قابلیت ثبت معنوی انجام شود.

رضایی با گلایه از پیگیری نشدن این ایده در سال‌های قبل معتقد است که در گذشته، ثبت معنوی آئین‌ها رعایت نمی‌شد.

وی که در دولت قبلی به عنوان معاون میراث فرهنگی قم فعالیت داشت در مورد اینکه چه نهادی می‌بایست این رویداد معنوی را پیگیری می‌کرد، اظهار کرد: این مسئله باید از قم پیگیری می‌شد، چون حوزه علمیه قم مرکزیت دارد و آئین عمامه گذاری طلاب بیشتر در حوزه‌های قم و توسط مراجع تقلید مرسوم است.

آئین عمامه گذاری شرایط لازم برای ثبت معنوی را ندارد

زمانی که مسعود علویان صدر وعده ثبت معنوی آئین عمامه گذاری را بیان کرده بود، علیرضا ارجمندی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم بود. ارجمندی در مورد این وعده به خبرنگار مهر گفت: ما در این زمینه کاوش کردیم ولی ماهیت مراسم عمامه گذاری به گونه ای نیست که بتوان آن را ثبت معنوی کرد.

وی معتقد است مراسمی که می‌خواهد ثبت معنوی شود باید آداب خاصی داشته باشد و در زمان خاصی برگزار شود و در این مراسم از مدیحه و اشعار متناسب استفاده شود.

مدیرکل اسبق میراث فرهنگی اضافه کرد: مطالعات اولیه برای ثبت معنوی عمامه گذاری انجام شده و متوجه شدیم که مولفه‌ها و مشخصه‌های لازم را برای ثبت ندارد.

وی ادامه داد: اگر این آئین ثبت معنوی می‌شد، بعدها مورد بررسی قرار می‌گرفت و ممکن بود مشکلاتی به وجود می‌آمد، بنابراین سکوت کردیم.

نقش حوزه برای زمینه‌سازی ثبت معنوی عمامه گذاری

آئین عمامه گذاری که از نگاه طلاب جوان، یکی از رویدادهای سرنوشت‌ساز و بانشاط است، در واقع هویت و اصالت طلاب حوزه‌های دینی محسوب می‌شود.

هدف از ثبت معنوی آئین‌ها هم پاسداری هویت و اصالت است، بنابراین با ثبت معنوی شیوه تحصیل در حجره‌های منحصر به فرد و مراسم عمامه گذاری، آیندگان و کسانی که نظرگاه فرهنگی دارند، بر پایداری و تاریخی بودن این هویت می‌بالند.

آن طور که مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان قم می‌گوید، برای ثبت معنوی این آئین نیاز به زمینه‌سازی داریم اما این انتظار از حوزه‌های علمیه و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌رود که برای ماندگارشدن آئین عمامه‌گذاری، شرایط لازم را مهیا کنند.