پایگاه اطلاع رسانی فرهنگ امروز

امروز در اقتصاد دچار گسسته‌خردی هستیم/باید به حکمت برگردیم

یوسفعلی میرشکاک گفت: کمترین نشانه روشن روانی ما در افتادن با نظام سلطه جهانی است ولی عملکرد اقتصادی نشان می‌دهد گسسته خرد داریم.

کریم امامی، مردی که زدوبندچی‌ها با او دشمن شدند

کریم امامی که در پنجم خرداد ۱۳۰۹ متولد شد، منتقد هنری، فرهنگ‌نویس، روزنامه‌نگار، مترجم آثار هنری و ادبی و تاریخی، نظریه‌پرداز ترجمه و نشر، مدیر گروه ویرایش مؤسسۀ فرانکلین، پایه‌گذار و مدیر گروه ویرایش انتشارات سروش، سردبیر روزنامۀ «کیهان انگلیسی» (در دهۀ ۱۳۵۰) و کتاب‌فروش بود.

نگاهِ درهم‌تنیده سیاحان اروپایی از ایرانِ دوره صفوی

«ایران در تاریک‌خانه غرب» در دو بخش سیاحت و سیاحان در ایران و در باب ایران از نگاه سیاحان از سوی نشر تاریخ ایران منتشر شده است. این اثر پژوهشی به نگرش سیاحان غربی پرداخته و جنبه کاذب برداشت آنان را در مورد ایران نمایان کرده است.

احد قربانی دهناری: رواداری یکی از بنیادهای ایرانیت است

احد قربانی دهناری گفت: من یکی از بنیادهای ایرانیت را رواداری می‌دانم. این پدیده را، در برخورد کوروش و داریوش با ملل مغلوب گرفته تا اندیشه‌ها و نوشته‌هایی که ایرانیان به آن عشق می‌ورزند و آن را زمزمه می‌کنند و در گفتگوهایشان از آن به عنـوان حجت بهره می‌گیرند، می‌توان دید.

پژوهش‌های اسطوره‌شناسی در ایران بسیار سودمند است

زهره زرشناس گفت: در حوزه پژوهشی اسطوره‌شناسی در ایران، پژوهش‌های ارزشمندی درباره اساطیر جهان، اساطیر ایران و اساطیر ادیان گوناگون مانند اساطیر مانوی به زبان فارسی یا زبان‌های اروپایی انجام شده است و پژوهشگران توانمندی در این حوزه به پژوهش و تحقیق مشغولند که بسیار مفید و سودمند است.

ذوالفقاری دینش را به فرهنگ عامه ادا کرد

فرهاد درودگریان، دانشیار زبان و ادبیات فارسی با اشاره به تالیف‌ها و پژوهش‌های حسن ذوالفقاری در حوزه فرهنگ عامه تصریح کرد که این استاد فقید از خادمان بزرگ فرهنگ و ادبیات عامه بود که تمام دانش خود را صرف اعتلای این حوزه مغفول مانده کرد.

حسن ذوالفقاری درگذشت

حسن ذوالفقاری، استاد زبان و ادبیات فارسی در سن ۵۶ سالگی بر اثر سکته قلبی از دنیا رفت.

۸۹سالگی مردی که زبان آسان را بی‌ارزش می‌داند

فیلسوفی‌ست که می‌گوید زبان با شعر به‌وجود می‌آید، رضا داوری اردکانی اما معتقد است که زبان، اصلی دارد که به‌راحتی آن را متوجه نمی‌شویم و زبانی که به‌راحتی فهمیده نمی‌شود ماندگار است، مثل شعر حافظ.

اعتمادی نیا: سهروردی در باب تناسخ ندانم‌انگار بوده است

هفدهمین نشست از مجموعه درس‌گفتارهایی درباره‌ی سهروردی به «سهروردی و انگاره‌ی تناسخ» اختصاص داشت که با سخنان دکتر مجتبی اعتمادی‌نیا چهارشنبه ۸ تیرماه برگزار شد. اعتمادی‌نیا در این نشست درباره چیستی تناسخ، سپس به دیدگاه و نظرگاه سهروردی درباره تناسخ در آثارش پرداخت. پس از آن به دیدگاه در باب تناسخ بر اساس آنچه در کتاب حکمت‌الاشراق آورده است اشاره کرد و در پایان نیز به نتیجه‌گیری موارد ذکر شده پرداخت.

میزگرد طبیعت‌گرایی با حضور حسین شیخ‌رضایی، علی حسین‌خانی و حسن امیری‌آرا

مباحث و آثار فلسفی میان اهل فرهنگ در ایران بسیار طرفدار دارند. اما در میان این آثار پرمخاطب کمتر نامی از مفهوم طبیعت‌گرایی یا طبیعی‌گرایی (naturalism) به میان‌ می‌آید و اصطلاح رایج ناتورالیسم در میان اهل فرهنگ بیشتر به عنوان یک مکتب یا جریان ادبی شناخته شده است.

وارث دهخدا و نیما

دکتر محمد معین از برجسته‌ترین محققان و ادیبان معاصر است که در اردیبهشت ماه سال ۱۲۹۷ در رشت متولد شد. محمد معین اگرچه عمری نسبتا کوتاه داشت اما در سال‌های حیاتش پیوسته کار کرد و کارنامه‌ای پربار از او به جا مانده است. «فرهنگ فارسی معین» از مهم‌ترین واژه‌نامه‌های فارسی است که توسط او پدید آمد اما این همه کار معین در این عرصه نیست.

کتاب خواندن بهترین تفریح است

ژاله آموزگار در یادداشتی نوشته است: من هر لحظه از عمرم را نوشیده‌ام. نسل من باید کتاب را ورق بزند، کاغذ را لمس کند، باید مدادی دست ما باشد و زیر چیزهای قشنگ آرام خط بکشیم. در نتیجه من فکر می‌کنم کتاب خواندن یکی از بهترین تفریحات است.

جوانان در چاپ تالیفات تاریخی شتابزده عمل نکنند/ روز قلم یا کیبورد؟!

عبدالرسول خیراندیش درباره روز قلم گفت: نویسندگان و محققان جوان بهتر است که در چاپ نخستین کارهای خود عجله نکنند. شاید بعضی تصور می‌کنند اگر نامشان روی کتابی چاپ بشود، چه خاصیت مهمی دارد که این‌طور شتاب‌زده به انتشار کتاب دست می‌زنند!

روایت دانیل پیک از ذهن و ایدئولوژی

دانیل پیک در این کتاب به دنیای اسرارآمیز شست‌وشوی مغزی در قرن بیستم و بیست و یکم، از کاندیدای منچوری تا داعش، تبلیغات تلویزیونی تا الگوریتم‌های آنلاین می‌پردازد. این اثر با ترکیب مطالعات موردی جذاب با بینش‌های تاریخی و روان‌شناختی، سفری هیجان‌انگیز به اسرار کنترل فکر است.

نگاه مذهبی‌ها و غیرمذهبی‌های آمریکایی به فناوری‌های جدید چگونه است؟

انسان‌ها هر روز به فناوری‌های جدیدی دست پیدا می‌کنند که به آنها امکان سلامت و توانایی‌هایی بیشتر را می‌دهد؛ فناوری‌هایی مثل کاشت تراشه‌های مغزی، ویرایش ژن و فناوری اسکلت بیرونی. اما بر اساس گزارش اخیر مرکز تحقیقاتی پیو، خیلی از آمریکایی‌ها، به خصوص آنها که مذهبی هستند، نگران استفاده از این فناوری‌ها هستند. در این گزارش نگاه مذهبی‌ها و غیرمذهبی‌های آمریکایی به فناوری‌های جدید طی یک مطالعه آماری بررسی شده است.

نگاهی به نظریه‌بازی‌های خام و سطحی

کلیشه‌های بی‌مصرف

یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین درس‌های رشته جامعه‌شناسی در ایران نظریه‌های جامعه‌شناسی است. در این درس که معمولا در دو یا سه درس دو واحدی، در طول دو ترم متوالی به دانشجویان ارایه می‌شود، بناست آنها با نظریه‌ها و دیدگاه‌های متفکران و نظریه‌پردازان اصلی جامعه‌شناسی و چهره‌هایی چون آگوست کنت، کارل مارکس، ماکس وبر و امیل دورکیم آشنا شوند.

اندیشه‌های ماکس وبر در گفت‌وگو با آرش حیدری

ماکس وبر (۱۹۲۰-۱۸۶۴) فیلسوف اجتماعی، مورخ، حقوقدان و اقتصاددان برجسته آلمانی، در کنار آگوست کنت، کارل مارکس و امیل دورکیم یکی از بنیانگذاران جامعه‌شناسی محسوب می‌شود و نویسنده آثار دوران ساز و برجسته‌ای چون «اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری» و «اقتصاد و جامعه» است.

زیبایی از منظر حکمای مسلمان / حسن بلخاری

ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی معروف به «ابوالحکماء» (۱۸۱قر۷۹۶م ـ ۲۵۸قر۸۷۳م) ریاضیدان، منجم و فیلسوف اسلامی، نخستین حکیم مسلمانی است که مستقیماً به آثار حکمای یونانی دسترس داشته و شخصا به ترجمه پاره‌ای از آثار ارسطو و تفسیر و بیان آنها پرداخته ‌است.

قدرت جغرافیا

پرناز طالبی

این کتاب نشان می‌دهد که چگونه سیاست دفاعی آمریکا در مقابل چین با تاکید بر موقعیت استرالیا شکل می‌گیرد و چگونه ایران بر منطقهٔ خاورمیانه تاثیر می‌گذارد.

کتاب شناخت و علاقه های انسانی

ناصرالدین علی تقویان

کتاب شناخت و علاقه های انسانی (به آلمانی: Erkenntnis und Interesse) کتابی است که در سال 1968 توسط فیلسوف آلمانی یورگن هابرماس منتشر شد، که در آن نویسنده به توسعه علوم طبیعی و انسانی مدرن می پردازد.

آینه در برابر خورشید

آینه در برابر خورشید روایت زندگی پرفرازونشیب استاد احمد مهدوی‌دامغانی است که توسط اساتید محترم جناب آقایان دکتر سیدمحسن علوی‌زاده و دکتر سیدحسین حسینی‌نورزاد مصاحبه و به رشتۀ تحریر درآمده است.

تأثیر فجایع طبیعی و انسانی بر هویت فرهنگی و تاریخی ایرانیان/ مردم‌شناسی فاجعه بعد از جنگ جهانی دوم

علیرضا حسن‌زاده رییس پژوهشکده مردم‌شناسی گفت: مردم‌شناسی فاجعه بعد از جنگ جهانی دوم و از دهه هشتاد رونق گرفت و در ایران البته پژوهشگران زیادی به آن نمی‌پردازند.

افلاطون به دنبال فرد عادل است اما رالز در پی جامعه عادل!/ خوانش جدیدی از عدالت

تفاوت نظریه سیاسی افلاطون و رالز در این است که افلاطون می‌کوشد تا ماهیت عدالت و فرد عادل را بر اساس قوای نفس او و تطبیق آنها با طبقات سه‌گانه اجتماعی روشن سازد در حالی که رالز از نظر بیرونی به جامعه می‌نگرد و سعی می‌کند ماهیت عدالت را بر مبنای دو اصل آزادی و برابری روشن و مشخص سازد.

موازنه میان خودآیینی و الگوگرفتن اخلاقی

ایده لیندا زگزبسکی در کتاب الگوگرایی در اخلاق آن است که نظریه فضیلت را بسط دهد و به حوزه خاصی وارد کند، به نحوی که از دیگر انواع نظریه‌های فضیلت متمایز باشد. دلیل تاکید بر تعبیر نظریه فضیلت آن است که این نظریه، عام است، یعنی هم شامل اخلاق فضیلت و هم شامل معرفت‌شناسی فضیلت می‌شود.

تحلیل مفهوم «وطن» در شعر و اندیشه میرزاده عشقی

میرزاده عشقی از چهره های سرشناس و پرشور شعر عصر مشروطه است. ازجمله مواردی که در گفتار و نوشتار وی بازتاب یافته و بسامد داشته، مفهوم «وطن» است. وطن در شعر و اندیشه این شاعر جسور، با نوعی ناهمگونی و تناقض اندیشی همراه بوده است.

تأثیرپذیری بیدل دهلوی از اندیشه «وحدت وجودی» ابن عربی

مرکز پژوهش های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و انجمن ترویج زبان و ادب فارسی استان فارس مراسم رونمایی و نقد کتاب «بیدل و افسون حیرت» اثر کاووس حسن لی مدیر مرکز حافظ‌شناسی و استاد دانشگاه شیراز را در فضای مجازی برگزار کرد.

الگوگرایی در اخلاق به روایت مصطفی ملکیان

از قدیم‌الایام گفته‌اند دو صد گفته چون نیم کردار نیست. اکثر ما هنجارها و بایسته‌های اخلاقی را نه از راه گوش کردن به نصیحت‌های خسته‌کننده و ملال‌آور که با نگاه کردن به کردار و رفتار آدم‌های دور و برمان، اعم از پدر و مادر و خواهر و برادر بزرگ‌تر و مربی مهدکودک و آموزگار مدرسه و... یاد می‌گیریم.

خامه‌یار: سفرنامه‌های حج دقیق‌تر از منابع تاریخی محلی هستند

احمد خامه‌یار گفت: نویسنده‌های سفرنامه‌های حج اطلاعات و جزئیاتی را که از تواریخ محلی درباره حج به دست نمی‌آید ثبت و ضبط می‌کردند و در این زمینه سفرنامه‌های حج مهم‌ترین منابع هستند.

پژوهشی ژرف و پردامنه در باب رستنی‌ها از آغاز آفرینش

زنده‌یاد احمد مهدوی‌دامغانی همزمان با انتشار کتاب «رستنی‌ها و پدیده‌های نباتی در تاریخ طبری» یادداشتی بر این کتاب نوشته‌ است.