یونان باستان

۱۴۰۱-۰۱-۱۴ ۱۱:۵۲

تاریخ بدبینی و کارکرد آن در زمانه فعلی

بدبینان باستان، در شکلی نوع‌دوستی منحرفانه، فقر شدید را پذیرفتند تا به‌نحوی بهتر با انتقاد اجتماعی رادیکال خود افراد ازخودراضی را مورد حمله قرار دهند.

۱۴۰۰-۰۵-۰۵ ۱۴:۰۰

«تفکر در دوره باستان»

ترنس اروین

لسفه در سرآغازهایش، در سرزمین یونان، کوششی تدریجی است برای نشاندن عقل بر اریکۀ قدرتی که خیال بر آن نشسته بود؛ و برای ارائۀ تبیینی منطقی و عقلانی از عالم و آدم به جای تبیین اساطیری سنّتی که زادۀ تخیّل شاعران بود. اخراج شاعران از شهر آرمانی از سوی افلاطون در واقع از آرمان حکومت مطلقۀ عقل و حکمت حکایت می‌کند.

۱۳۹۹-۰۶-۳۰ ۱۶:۰۰

گفت‌وگو با سیدمسعود آذرفام مترجم کتاب «درآمدی بر فهم ایدئالیسم آلمانی»: عظمت کار فلاسفه آلمانی با دوره طلایی فلسفه یونان قابل مقایسه است

آذرفام می‌گوید: سنت اندیشه آلمانی چنان غنی است که نمی‌توان حد یقفی برای آن متصور شد. آلمانی‌ها سنتز بی‌نظیری از سنت فلسفی غرب به دست داده‌اند که برخی از مفسران عظمت کار آنان را با دوره طلایی فلسفه در یونان باستان مقایسه کرده‌اند.

۱۳۹۹-۰۳-۱۷ ۱۲:۰۵

تاملی در یونان دوستی اشکانیان و غرب دوستی مشروطه خواهان؛

امری از سر ناچاری

باید غرب دوستی مشروطه خواهان را همانند یونان دوستی اشکانیان امری از سر ناچاری و اضطرار و یا فرمایشی و دستوری دانست که خود در حکم مقدمه و تمهیدی برای ارتقا به وضعیت بهتر و پیشرفته تر بود ، نه ناشی از خود باختگی و وادادگی فرهنگی و هویتی .

۱۳۹۸-۰۴-۱۵ ۱۲:۳۰

کنفرانس روح در فلسفه باستان برگزار می‌شود

دومین کنفرانس دانشجویان سنت اندروز در فلسفه باستانی تحت عنوان «روح در فلسفه باستان» در روزهای ۱۱ و ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۹ در سنت اندروز، بریتانیا برگزار می‌شود.

۱۳۹۸-۰۳-۱۲ ۱۲:۱۵

موضوع ایران در رویارویی با غرب(۲)؛

بازتاب نزاع میان دو تمدن

وضعیت جزم‌انگارانه در ایران باعث شده طی سده‌ها سال و حتی تاکنون، نظام ‌اندیشیدن در ایران در نقطۀ ضعف خود مسکوت بماند و نتواند به‌طورقطع از چنگال آن خلاص شود. این در حالی است که در نظام معرفتی غرب به دلیل اینکه تعارض و تقابل میان استدلال‌های منطقی که در میان فلاسفه در جریان است، آنتی‌تزی مکرر پدید می‌آورد که در برابر فکرِ جزم‌انگارانه مقاومت می‌کند. این اصل مهم در واقع نقطۀ قوت نظام معرفتی در غرب را نشان می‌دهد. ولی همین تعارضات و تقابلی که به صورت «حرکت مار» در نظام معرفتی غرب وجود دارد، سبب می‌شود که فرایند معنابخشی و طلب کردن توجیه در هنجارسازی به یک نوع تنازع دامنه‌دار مبدل شود که غایت آن نوعی فلسفۀ پوچ‌انگاری (نیهیلیسم) را در پی دارد. بدیهی است که این مشکل عمده در ساختار نظام معرفتی در غرب همیشه بحران‌ساز است و این مهم، در حقیقت همان نقطۀ ضعف آن به شمار می‌آید.

۱۳۹۷-۰۵-۰۶ ۱۵:۰۰

ارسطوی فلسفه اسلامی با ارسطوی یونانی متفاوت است

منوچهر صانعی دره بیدی، استاد فلسفه گفت: ارسطویی که در فلسفه اسلامی از آن نام برده شده و آرایش مطرح شده با ارسطوی یونانی که در سال‌های اخیر از طریق زبانهای غربی خوانده‌ایم فرق دارد.

۱۳۹۷-۰۴-۱۷ ۱۰:۲۳

دیالوگ سوفسطایی افلاطون در ایران هرگز به زبان یونانی خوانده نشده است!

علیرضا ساعتی معتقد است دیالوگ سوفسطایی افلاطون در ایران را می‌توان گفت که به زبان یونانی یا با ترجمه از زبان یونانی هرگز خوانده نشده است! جالب است که افلاطون از معدودین دوره باستان است که منسجم‌ترین بدنه آثار از او باقی مانده و ارسطو بد شانس‌ترین فلاسفه، اما عملا بقای ارسطو در فکر و فرهنگ دوره بعد از خود بیش از افلاطون بوده است!

۱۳۹۶-۰۷-۱۲ ۰۹:۰۰

فلسفه می تواند مبانی یک تمدن را پایه گذاری کند

به عنوان یک فیلسوف می گویم ارتباط نزدیکی میان تمدن و فلسفه وجود دارد. با این حال هر کس با تاریخ غرب آشنا باشد، می داند که زمینه های بالقوه دستاورد بشر متنوع بوده و زیبایی استثنایی یک تمدن ممکن است شامل درخشندگی فلسفی خاص نباشد.

۱۳۹۶-۰۱-۲۹ ۱۰:۰۹

نقدی به سخنان علی زمانی در برنامۀ چشم شب روشن؛

چرا ما نمی‌توانیم مفهوم کار در نظر فلاسفۀ یونان را درک کنیم؟

از نظر فلاسفۀ یونانی کار یدی کار به‌رغم میل و ارادۀ آزاد بشر است و نمی‌تواند آن‌ها را تحول بخشد و به همین دلیل آن را کار بردگان و نه کار انسان‌های آزاد می‌دانستند؛ و در طول تاریخ این دیدگاه گسترش یافته و سبب طبقۀ اجتماعی پایین افرادی شده که کار یدی می‌کرده‌اند. رقابت اقتصادی هم این وضعیت را ثبات بخشیده است.

۱۳۹۵-۰۷-۱۴ ۱۱:۰۷

در باب میل به آزادی با نگاهی به قدرت خدایان یونان(۲)؛

کیفر مبارزه با خدایان استبداد

انسان باید میان زیستن با ذلت یا مرگ شرافتمندانه یکی را برگزیند، چه و آزادی وی در انتخاب او نهفته است؛ زیرا ارباب ظلم حتی سکوت در برابر خود را برنمی‌تابند، آن‌ها تأیید و تعظیم می‌خواهند. همگان می‌دانند اگر در میان صف طویل سرهایی که به اطاعت در برابر سلطانی، امیری، مستبدی به تعظیم فرو می‌آید، یک سر به سرافرازی گردن فرو نیاورد چه معنایی دارد، چه اتفاقی خواهد افتاد؛ معنی آن، این است که آن سر «یک خطر بالقوه» است، یاغی است، آشوبگر است، انقلابی است.

۱۳۹۵-۰۷-۱۰ ۰۹:۵۷

در باب میل به آزادی با نگاهی به قدرت خدایان یونان(۱)؛

قدرت سهمناک آزادی

جهان صحنۀ خون‌بار خدایان است و ما بازیچه‌هایشان؛ وجود انسان‌ها ضروری نیست و آنچه نگاهشان می‌دارد نه ارادۀ خود آن‌ها بلکه ارادۀ یک بیگانه است؛ انسان‌ها در بینش خاندان زئوس مخلوق و بازیچه‌اند. گویند آنچه خدایان را از انسان‌ها متمایز می‌کند این هست که آنان بازی می‌کنند و ما کار؛ «چراکه تداوم رقص و سرایش و آفرینند و دگربودی و دگرباشی و دگرگشتی به دست خدایگان است نه انسان»؛ انسان بایست آن‌گونه باشد که آنان می‌خواهند. آزادی در «بودن» و «رفتن»،‌ در قلمرو قدرت لجام‌گسیخته اربابان گناهی نابخشودنی است، کیفری است که تاوان در پی دارد. سر به ‌پای آزادی نهادن یعنی دست خود ز جان شستن،‌ آن‌چنان‌که دانزاسکوتس گفت: «آزادی کمال اراده است.»

۱۳۹۵-۰۴-۱۴ ۱۱:۱۶

مراد فرهادپور؛

سه معنای دموکراسی

از دموکراسی به سه‌گونه می‌توان سخن گفت: نخست، مفهوم عام و کلی دموکراسی از یونان باستان تا امروز.اما به غیر از این، دو معنای پیچیده دیگر هم دارد: مورد اول، به دموکراسی بورژوایی برمی‌گردد: ساختار قدرت و نظامی حکومتی که برای نگهداری و حفظ سلطه سرمایه‌داری به وجود آمد. معنای دوم به ریشه‌ها و خاستگاه‌های دموکراسی بورژوایی در قرون ١٥ و ١٦ میلادی و دوران بحران نظام اجتماعی فئودالیسم در اروپای غربی و شکل‌گیری پدیده دولت مطلق (absolutist state، از قرون ١٤ و ١٥ به‌بعد، با رشد روابط پولی و بحران فئودالیسم، تمرکز قدرت مبنای اصلی بازتولید جامعه فئودالی شد.

۱۳۹۵-۰۳-۰۹ ۱۱:۰۰

پول و برآمدن متافيزيك/ گزارشی از سخنرانی علی معظمی در دانشگاه تهران

در ادبیات هومری در قرن هشتم ق.م میلاد نشانه‌هایی از پول ديده مي‌شود ولی می‌توان نشان داد که بخش کوچکی از فضای مبادله را اشغال می‌کند. به ادعای سیفورد، اما پولی که از قرن ششم ق.م در یونان رواج یافت به پول مدرن بسیار نزدیک است.

۱۳۹۵-۰۳-۰۵ ۱۱:۲۰

از یونان باستان تا برشت

به‌تازگی سه کتاب در «مجموعه نمایش‌نامه» نشر فرهنگ جاوید به چاپ رسیده‌اند که هرسه در سال‌هایی دور به فارسی ترجمه شده بودند.

۱۳۹۵-۰۱-۲۴ ۱۰:۰۰

فلسفه یونان باستان توسط جهان اسلام احیا و به نسلهای بعد منتقل شد

استاد دانشگاه نورث آمبریا انگلستان با اشاره به اینکه مهمترین فیلسوفان غرب از طریق متفکران جهان اسلام زنده نگه داشته شدند، گفت: این در حالی بود که این فیلسوفان در حال فراموشی بودند.

۱۳۹۴-۱۲-۲۵ ۰۹:۰۲

تاملی در باب تراژدی یونانی؛

روی سخن شاعر تراژدی با همگان است، با همگان، جز مردگان

آندره بونار اشاره می‌کند که رسالت تراژدی یونانی این است که به بشر نوید آزادی دهد و این همان راز ماندگاری آن‌هاست؛ انسانیت را در ذات ما رشد می‌دهند و بدین‌سان با سماجت و یورشی تهورآمیز ارزش‌های انسانی را پاس می‌دارد. شاعر تراژدی‌اش را برای هریک از ما نوشته است و خواسته دستمان را بگیرد و یاری‌مان دهد تا راه دردناک زندگی را بپوییم و بپیماییم؛ و این درد او و درد ما و درد همه‌ی انسان‌هاست.

۱۳۹۴-۱۲-۱۶ ۰۹:۱۱

رویکردی ریشه‎‎‎شناختی به بحث عدالت در کتاب پنجم اخلاق نیکوماخوس ارسطو؛

تأملی در نگاه ارسطو به عدالت

ارسطو، از یک طرف عدالت را زیرمجموعه‌ی فضایل اخلاقی قرار می‌دهد و فضایل اخلاقی را اکتسابی می‌داند، به این معنا که اساساً فضایل اخلاقی و عدالتی که هم‌راستای فضایل اخلاقی قرار می‌گیرد، اکتسابی‌اند و ناشی از طبیعت ما نیستند؛ از طرف دیگر وی قانونی را که مطرح می‌کند، نوموس نه در معنای اولیه آن، بلکه نوموس به معنای قوانین موضوعه است.

۱۳۹۴-۱۲-۰۱ ۱۶:۰۰