نویسنده: تامس کوون
مترجم: علی اردستانی
ناشر: رخداد نو
نوبت چاپ: ۱۳۹۲
تعداد صفحات: ۵۱۱
قیمت: ۱۸۰۰۰ تومان
فرهنگ امروز: اگرچه تامس کوون با انتشار کتاب دوران ساز ساختار انقلابهای علمی، فصل تازهای را در ساحت اندیشهی انسانی گشود با این حال، کتاب مذکور ساختاری کاملا نظری دارد و از بیان جزئیات و مصادیق باز میماند، این وظیفه را کتاب تنش جوهری بر عهده میگیرد که با تدارک مجموعهای از مقالات تجربی و تاریخی میکوشد چارچوب نظری کتاب ساختار را به تفضیل مورد شرح قرار دهد. موضوع ثابت کوون این است که چگونه اجتماعات دانشمندان درک میشوند، تحت آزمون قرار میگیرند و دانش حوزهی مطالعاتیشان پیش میرود.
شاید یکی از بزرگترین امتیازات کوون این است که بر خلاف بسیاری از اهل علم که میکوشند با استفاده از زبانی متکلف و کاملا تخصصی خود را «معتبر» و «برحق» جلوه دهند، از زبانی ساده و روشن سود میجوید. او به معنای واقعی کلمه یک «دانشمند» است؛ بدین معنا که دربارهی جزییات بسیار دقیق است و در مورد تبیینها کاملا اندیشناک است.
در چند دههی اخیر فلسفه علم و روششناسی در کانون توجه شاغلان علم قرار گرفته است. این امر تا آنجا اهمیت یافته است که امروزه تقریبا در تمامی رشتههای پیشتاز شماری از واحدهای درسی به این موضوع اختصاص دارد. از این موضوع نباید تعجب نمود، زیرا امروزه در پرتو کاربست موفقیتآمیز چند سدهی اخیر «روش علمی» به ویژه در علوم طبیعی، علم توانسته است به چنان رود خروشانی تبدیل شود که معیار سنجش تمام دانشها به شمار میرود؛ بدین معنا که تنها دانشهایی مورد توجه قرار میگیرند و برایشان پول هزینه میشود که صبغهی «علمی» داشته باشند.
این کتاب به دوبخش پژوهشهای تاریخشناختی و پژوهشهای فرا تاریخی تقسیمبندی شده است. در بخش اول به رابطه میان تاریخ و فلسفه علم، مفهوم علت در پیشرفت فیزیک، تقابل سنتهای ریاضی و آزمایشی در پیشرفت علم فیزیک، پایستگی انرژی به مثابهی مثالی از کشف همزمان، تاریخ علم، رابطه میان تاریخ و تاریخ علم پرداخته شده است.
در بخش دوم به ساختار تاریخی اکتشافهای علمی، کارکرد اندازهگیری در علم فیزیک نوین، تنش جوهری: سنت و نوآوری در پژوهش علمی، کارکرد و نقش آزمایشهای فکری، منطق اکتشاف یا روانشناسی پژوهش، اندیشههای ثانوی در مورد پارادایم، عینیت، داوری ارزشی و انتخاب نظریه، تأملی بر رابطهی علم و هنر پرداخته شده است.
نظرات مخاطبان 2 37
۱۳۹۳-۰۱-۰۶ ۱۲:۱۵مریم 3 138
با توجه به اهمیت کتاب فوق که به مباحث اساسی در حوزه تاریخ و فلسفه علم می پردازد، اگر برای شما مقدور است هم درمورد این کتاب بیشتر بنویسید و هم با مترجم آن مصاحبه ای انجام دهید و نکات مهم طرح شده در این کتاب را به بجث بگذارید.۱۳۹۳-۰۱-۰۸ ۰۸:۴۹مجمد موسوی 2 36
من این کتاب را خوندم، واقعا دشوار و سنگین بود و با پیشنهاد مریم موافقم. چنین کتاب هایی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. متاسفانه در ایران بیشتر به کتاب های رمان توجه می شود و آثار مهمی که در جوزه های دیگر تالیف یا ترجمه می شوند با کم توجهی ارباب جراید مواجه می شوند. ا۱۳۹۳-۰۱-۰۸ ۱۲:۳۰سعید 2 20
با تشکر از شما! مطلب مفیدی بود اما خیلی کوتاه بود. اگر برایتان مقدور است بیشتر توضیح دهید.۱۳۹۳-۰۱-۰۹ ۱۱:۴۶معصومه 2 19
من خودم جامعه شناسی خوانده ام و امروزه مباحث مهمی در پرتو فلسفه علم مطرح شده است که تاثیر زیادی بر این رشته نهاده است. بنابراین باید از انتشار و چاپ چنین کتاب هایی استقبال کرد. امیدوارم دانش آموختگان فلسفه علم این کتاب را نقد کنند تا ببینیم خوب ترجمه شده است یا نه؟۱۳۹۳-۰۱-۰۹ ۱۲:۲۲علی 19 1
به نظرم مترحم خیلی سعی کرده است از لغات قارسی استفاده کند. من به عنوان شاگرد دکتر سعید زیباکلام ترجیح می دهم از همان ادبیات آمیخته با لعات عربی استفاده کنم. تمرکز بیش از حد به معادل سازی های فارسی متن را دشوار می سازد.۱۳۹۳-۰۱-۱۰ ۱۲:۱۹آرش 1 26
اتفاقا من خودم دکتر زیباکلام را می شناسم. فقط می خواهد خودش را برتر از دیگران نشان دهد و به دانشجوها بگوید شما چیزی نمی دانید. تمرکز ایشون هم بر روی کلمات و اصطلاخات عربی اگر نگویم ناشی از فرصت طلبی است، به بی توجهی شان به زبان فارسی و پتانسیل آن برای واژه سازی برمی گردد. متاسفانه بسیاری از بچه ها که شاگرد ایشون هستند تحت تاثیر این ادبیات قرار گرفته اند. در حالی که ما در فیزیک شخصیت برجسته ای نظیر دکتر حسابی را داریم که یک عمر برای زبان فارسی تلاش کرد. بنابراین، به نظر من اگر کسی به سنت فارسی نویس اهتمام دارد، باید او را حمایت کرد.۱۳۹۳-۰۱-۱۲ ۲۳:۲۴mahdi 1 23
متاسفانه مباحث مربوط به قلسفه علم در ایران جا نیفتاده است و محافل آکادمیک در ایران هنوز به اهمیت این مباحث کاملا واقف نشده است. من خودم زمانی که برای دکترا به اروپا آمدم متوجه شدم. به نظرم کتاب هایی از این دست را مورد حمایت قرار داد. ما هنوز خیلی در این زمینه عقب هستیم.۱۳۹۳-۰۱-۱۳ ۱۱:۳۶faribourz 1 23
من با مهدی موافقم. جامعه ایران به واسطه ضعف ساختاری در بومی ساختن علوم جدید فقط به ظاهر توجه کرده است و بدون توجه به فلسفه وجودی علوم جدید به وارد نمودن آنها اقدام کرده است. من خودم به عنوان یک علاقمند به فلسفه علم و ریاضی آثار درخور توجهی در ایران نمی بینم و منابع اصلی هنوز به زبان لاتین است. امیدوارم ترجمه این اثر مهم سرآغازی برای دیگر آثار مهم در این حوزه باشد. با سپاس از شما که به ترویج آثار اصیل و درجه اول توجه می کنید.۱۳۹۳-۰۱-۱۴ ۱۷:۲۵saba 1 26
ای کاش جلسه ای برپا می شد و به بررسی وضعیت فلسفه علم در ایران پرداخته می شد. من خودم به عنوان دانشجوی ارشد این رشته وقتی آن را با جاهای دیگر دنیا مقایسه می کنم خیلی ضعف می بینم. در این جا بخش زیادی از دروس این رشته ربطی به آن ندارد. به نظرم تکلیف این رشته در ایران مشخص نیست.۱۳۹۳-۰۱-۱۵ ۱۲:۴۴mohsen 1 23
اگرچه ترچمه اثار اصلی مربوط به فلسفه علم کار پسندیده ای است، اما به نظر من نباید چندان به تعمیق این رشته در ایران دل بست. مهم ترین دلیل هم به خود رشته های اصلی علم مثل فیزیک و ریاضیات برمی گردد که دانشجویان و اساتیدش علاقه چندانی به این مباحث نشان نمی دهند و به اصطلاح جدی نمی گیرند. مثلا، شما فکر می کنید کتاب هایی از این دست چقدر فروش دارند و تا چه حد در جامعه علمی به بجث و نقد گذاشته می شوند!؟۱۳۹۳-۰۱-۱۶ ۱۲:۱۳حمید 1 23
به نظر من محسن به نکته مهمی اشاره کرده است و ریشه بسیاری از مشکلات این رشته ها به دانشجویان و اساتید بر می گردد. من خود علم اقتصاد خوانده ام و در مقطعی شاگرد دکتر اردستانی بودم. هر چقدر که ایشان بر اهمیت متودولوژی تاکید می کرد، اساتید دیگر به همان اندازه بی توجه بودند و اصلا این بحث را درک نمی کردند. ابتدا باید تغییر در میان خود داشگاهیان صورت گیرد.۱۳۹۳-۰۱-۱۹ ۱۳:۱۶شهلا 1 24
جای تاسف است که آثار مهم علمی به فارسی ترجمه می شود اما مدعیان هیچ واکنشی نشان نمی دهند. ای کاش یکی پیدا شود و این آثار را نقد کند تا ما دانشجویان بتوانیم با نقاط ضعف و قوت آنها آشنا شویم.۱۳۹۳-۰۱-۱۹ ۲۳:۵۳mobina 1 24
همان طور که مبینا می گوید جای تاسف بسیار است که این همه آدم پرمئعا وجود دارد و هیچ کس به جوهر پیشرفت علم ـ یعنی انتقاد ـ توجه نمی کنند. به نظر من همان طور که محسن می گوید عیب را باید در داخل دانشگاه دید. اما من برخلاف محسن معتقدم دلیل اصلی این امر به مادی گرایی بیش از حد اساتید برمی گردد. خیلی از اساتید دانشگاه را با بازار اشتباه گرفته اند. با چنین تفکری نمی توان انتظار شق القمر داشت.۱۳۹۳-۰۱-۲۰ ۲۱:۰۶محمود 1 18
من با این حرف که اساتید خیلی به مادیات توجه می کنند واقعا موافقم. خودم تو دانشگاه تهران شاهد بودم که بر سر تعداد پایان نامه ها میان اساتید دعوا در می گرفت. ظاهرا در دانشگاه های دیگر هم وضعیت به همین صورت است. با این وضع اصلا نباید انتظار کارهای جدی بود. حتم دارم شخصی که این کتاب مهم را ترجمه کرده است هنوز آلوده به این سیستم معیوب نشده است. او هم اگر بشود به زودی وا می دهد.۱۳۹۳-۰۱-۲۱ ۱۲:۳۷shiva 1 21
من زمانی را یادم می آید که تو دانشگاه به ما می گفتند دانشگاه محل آدم سازی است و ما می خواهیم با غرب فرق داشته باشیم. الان با توجه به مباحثی که دوستان در بالا به آن پرداخته اند، همش خواب و خیال بوده است! کتاب هر چقدر هم خوب نوشته یا ترجمه شود وقتی خوانندگان چندانی نداشته باشد و یا مورد بررسی قرار نگیرد کاری عبث بوده است۱۳۹۳-۰۱-۲۲ ۰۰:۴۰نیما 1 19
حق با شیواست. دانشگاه های ما امروز به محلی برای مقاله نویسی تبدیل شده اند و همه سعی می کنند با افزایش مقاله های خود وزن علمی خودش را بالا ببرد. من خودم کسانی را می شناسم که دهها مقاله دارند ام هنوز در فهم ماهیت علم مدرن درجا می زنند. یکی نیست بپرسد هدف از این همه دانشجو و تاکید بر کمیت گرایی چیست؟۱۳۹۳-۰۱-۲۳ ۱۹:۲۴hassan 1 31
من تمام کامنت های دوستان را دیدم. به نظرم ماحصل انها این است که مبحث پراهمیتی مثل فبسفه علم در ایران هنوز جا نیفتاده است و مورد توجه قرار نمی گیرد. من هم با انها هم عقیده ام. نمونه اش همین سایت فرهنگ امروز می باشد که با این که این کتاب با اقبال خوانندگان روبرو شده است و مورد بجث قرار گرفته است، در قسمت "پربحث تزین" ها قرار داده نشده است و یا اقدام به مصاحبه با اهل فن درمورد آن یا با خود نویسنده نکرده است!؟ اگر قرار است از جایی شروع شود شود چه جایی بهتر از اینجا!۱۳۹۳-۰۱-۲۵ ۱۲:۰۹ 1 19
به نظر من تا سیاست های وزارت علوم تغییر نکند هیچ اتفاق خاصی نخواهد افتاد. همان طورکه دکتر قانعی راد در مصاحبه با همین سایت به درستی اشاره کرده اند رویکرد ما به علم جنبه اقتصادی دارد و این یعنی همان بازتولید چرخه معیوب حاکم است که شخصی با 1 میلیون تومان صاحب مقاله ISI می شود. این کتاب را هم خوونده ام. به نظر من کار بالنسبه قابل قبولی می باشد و از دقت بالایی برخوردار است.۱۳۹۳-۰۱-۲۷ ۱۴:۱۸armin 1 21
فعلا که همه چیز در پول خلاصه می شود. کمتر کسی را می توان یافت که واقعا به این مباحث علاقه نشان دهد. ناشها هم همه همین طوری هستند. من خیلی تردید دارم که تا حالا مترجم این کتاب مبلغی دریافت کرده باشد، هرچند خودش در اول کتاب گفته که 5 سال وقت صرفشش کرده است. من خودم چند وقت پیش می خواستم یک کتاب چاپ کنم به هر ناشری زنگ زدم بر همین مساله مالی تاکید داشت و یا اصلا حاضر نبود پولی بدهد. با این اوضاع واقعا نمیشه خیلی دلگرم بود.۱۳۹۳-۰۱-۲۸ ۲۲:۵۷amin 1 18
همه این بحث ها زمانی معنا دارد که برای دست اندکاران فرهنگ و علم اهمیت علوم انسانی جا بیفتد. وقتی هنوز علوم انسانی غریب است دیگه نمیشه توقع داشت کتاب هایی اینچنینی با استقبال رو به رو شود.۱۳۹۳-۰۱-۳۰ ۱۴:۰۷امید 1 19
فقط باید به حال علم و فرهنگ در این کشور تاسف خورد که به جای توجه به مباحث عمیق و تاثیرگذار به ظاهر توجه می کند. مطمئنم اگر این کتاب درمورد فال بینی و کف بینی بود به پرفروش ترین کتاب ایران تبدیل شده بود. من این را تا الان دو بار خوانده ام اما هنوز خوب متوجه نشده ام.۱۳۹۳-۰۲-۰۱ ۰۰:۰۲fahim 1 29
این کتاب یکی از آثار ارزشمند جناب کوون است، توصیه ی یکی از اساتیدم این بود که ابتدا کتاب"تنش جوهری" و بعد از آن کتاب "ساختار های انقلاب علمی" کوون مطالعه شود در واقع "تنش جوهری" پایه ای تر است و به درک بهتر آن کمک می کند. در مورد ترجمه، به نظرم ترجمه ی کتاب هایی از این دست با لغات فراوان تخصصی فلسفی بسیار دشوار است. برخی از مترجمان از اصطلاحات و لغات عربی و یا فارسی کهن استفاده می کنند، اما این ترجمه ها به هیچ وجه روان نیست و متن پیچیده میشود، اساسا چه نیازی به پیچیده گویی و پیچیده نویسی داریم وقتی میتوانیم با لغات مناسب تر و ساده تر مفاهیم را بیان کنیم. به نظر من مترجم تمام تلاش خود را در جهت روان بودن ترجمه کرده بود و انصافا ترجمه ی خوبی بود.۱۳۹۳-۰۲-۰۲ ۲۳:۱۲رسول 1 11
به نظر من هم اگر کسی اول این کتاب را بخواند و بعد به کتاب "ساختار" رجوع کند بهتر است. در کتاب اولی برخی از مهم ترین مناقشات و ابهامات طرح شده درمورد کتاب دومی توضیح داده شده است.۱۳۹۳-۰۲-۰۴ ۲۰:۱۱mohamad 1 10
اگر بخواهیم منصفانه صحبت کنیم فلسفه در تمامی شاخه هایش در ایران تعطیل است و ما کمتر کسی را داریم که به این امر اهتمام داشته باشد. ایرانی جماعت فقط به دنبال حاشیه سازی است. کتاب های سخت و سنگین نیز کمتر مورد توجه واقع می شود. امیدوارم بتوانم این کتاب را امسال در نمایشگاه تهیه کنم. از شما هم بابت معرفی آن تشکر می کنم. ای کاش توضیح بیشتری می دادید.۱۳۹۳-۰۲-۰۶ ۱۲:۵۶susan 1 11
مقاله اندیشه های ثانوی فوق العاده است و خیلی از آن استفاده کردم. سپاس۱۳۹۳-۰۲-۰۷ ۱۳:۵۶عبدالله 1 18
فکر می کنم دوستانی که در بالا خواهان نقد و یا گفتگو درمورد این کتاب هستند اگر حواشی مربوط به بررسی آثار دکتر طباطبایی را دنبال کنند از گفته خود پشیمان خواهند شد. فرض کنید مترجم این کتاب را هم آوردند و همان کار را با او کردند! جای تاسف بسیار است که نمی توان یک مجلس نقد اصولی برگزار کرد.۱۳۹۳-۰۲-۰۸ ۱۵:۱۲کاوه 1 16
من با نظر حسن موافقم. اگر قرار است از جایی شروع شود بهتر است از خودمان شروع کنیم و به معرفی و نقد آثار مهم بپردازیم.۱۳۹۳-۰۲-۱۴ ۱۳:۴۹زینب 1 16
من این کتاب را جمعه از نمایشگاه خریدم. مقدمه کتاب را که خواندم خیلی لذت بردم. تامس کوون به خوبی در ایران جا نیفتاده است. امیدوارم این کتاب بتوند به درک اندیشه های او کمک کند.۱۳۹۳-۰۲-۱۴ ۱۳:۵۹hossein 1 60
به نظرم اگر این کتاب به جای نشر رخداد نو در نشر مهم تر دیگری منتشر می شد، الان خیلی بازتاب پبدا کرده بود. دیروز که نمایشگاه بودم به نظرم رسید که خود ناشر هم نسبت به اهمیت کتاب واقف نیست.۱۳۹۳-۰۲-۱۵ ۱۰:۱۱مجید 1 57
حق با حسین است. من هم وقتی به غرفه نشر رخداد نو رفتم به نظرم رسید اگر این کتاب در نشرهای جدی تر و تخصص تری چاپ می شد خیلی بهتر بود. نشر رخداد نو بیشتر بر روی مسایل چپ نو فعالیت می کند و با مباحث مربوط به فلسفه علم چندان ارتباطی ندارد.۱۳۹۳-۰۲-۱۶ ۱۲:۴۵رویا 1 15
من از علاقمندان به فلسفه علم هستم . نمی دونم این کتاب مفید هست یانه؟ اگر دوستان فکر می کنند سودمند هست آن را تهیه کنم۱۳۹۳-۰۲-۱۷ ۱۳:۰۱حمید 1 22
رویا خانم من خودم در ابتدا کلاس های تاریخ علم دکتر اردستانی را رفتم و سپس فلسفه علم را با ایشون پاس کردم. به نظرم اگر می خواهی این مطالب را دنبال کنی اول با متون مقدماتی آشنا بشو و بعدا این کتاب را بخوان. خود دکتر اردستانی کتابی تحت عنوان ساختار و ماهیت روش شناسی دارد که به نظرم برای شروع کار خیلی خوبه! من کتاب تنش جوهری رو خونده ام. نیاز به توضیح و تامل دارد.۱۳۹۳-۰۲-۱۸ ۲۰:۱۶nasim 1 19
فهم آثار تامس کوون کار راحتی نیست. بنابراین بهتر است از همین کتاب شروع شود. این کتاب در حکم مقدمه ای بر کتاب "ساختار" است. مقالات بخش اول خیلی به درک مفاهیم کوون می کند.۱۳۹۳-۰۲-۲۲ ۱۳:۰۲sara 0 20
به نظر من صرف ترجمه این کتاب ها مهم نیست و اگر کسی بتواند این نظریه ها را در ایران پیاده کند و به اصلاح عملی سازد، اهمیت دارد.۱۳۹۳-۰۲-۲۳ ۱۱:۵۶حبیب 1 18
سارا خانم شما بر نکته درستی انگشت گذاشته اید. تا اونجایی که من می دونم خود دکتر اردستانی در کتابی که همین امسال منتشر کرده تلاش کرده است این کار را انجام دهد. اسم کتاب هم "بنیادهای نظری علم سیاست" است. اگر به آن رجوع کنید فکر کنم ایرادتان برطرف میشه۱۳۹۳-۰۲-۲۹ ۱۱:۰۶narges 1 24
اگر کسی این کتاب "بنیادهای نظری" را خوانده است مشخصات آن را بگوید و آیا تلاش موفقی بوده است یا نه؟۱۳۹۳-۰۳-۱۳ ۲۰:۰۱عباس 1 17
من این کتاب را هفته پیش خریدم. راستش تا الان مقدمه آن را خوانده ام، سخت و دشوار بود. اما نقدی که به حجت الاسلام فیرحی در آن شده است، خیلی جالب بود. آنجا بود که فهمیدم چقدر این روشنفکران دینی سفسطه گراند!