به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایرنا، البته در این میان با سپرده شدن برگزاری جشنواره بین المللی شعر فجر و جایزه بزرگ ادبی جلال احمد به بنیاد شعر و ادبیات داستانی و فک رهن برگزاری این دو رخداد مهم از دستان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیم و امیدهای فراوانی را با خود درباره ادامه روند موفق کارنامه سال ۱۳۹۳ معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در شش ماهه دوم این سال با خود به همراه داشت. 

اما تاکید بر اجرای نص صریح قانون، ادامه سیاست چند صدایی و پذیرش نقدهای مستند و تعامل با آرای مخالف کارشناسان، نه تنها زمینه همکاری و توسعه رفتارهای فرهنگی در جامعه را افزایش داد که توانست با وجود فشردگی برنامه ها و برخی کاستی های موجود زمینه ای را فراهم آورد که حتی بدبین ترین منتقدان را هم به تحسین وا دارد. 



** گام مهم چابک سازی جوایز ادبی با خانه تکانی تابستانی 

اواخر تابستان و اوایل پاییز سال ۱۳۹۳ یکی از مهم ترین ماه های فعالیت معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در سال گذشته بود و این درست مصادف شد با خبرهایی که محمدرضا وصفی دبیر کارگروه بازنگری جوایز فرهنگی حوزه کتاب از تغییرات به وجود آمده در بحث جوایز ادبی کشور داد. 

وی در یک نشست خبری اعلام کرد که از این پس جایزه گام اول در ذیل جایزه بزرگ کتاب سال مورد ارزیابی و برگزاری قرار می گیرد و در این راستا علاوه بر آنکه تلاش می کنیم تا اثر برگزیده در بخش جوانان را در جایزه کتاب سال اعلام کنیم میزان جایزه آن را هم تراز با جایزه کتاب سال قرار دادیم تا علاوه بر ارتقای کمی این جایزه، گامی بزرگ برای تشویق نوقلم ها و جوانان فرهیخته و فرهنگی کشور برداشته باشیم. 

همچنین طبق گفته های وصفی، مقرر شد تا جایزه جلال آل احمد و پروین اعتصامی از بدنه وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی جدا شود و برای حرکت به سمت نگاه تخصصی برگزاری این دو جایزه به لیست فعالیت های بنیاد شعر و ادبیات داستانی افزوده شود. 



** باز هم خبر خوش این بار در باب بخشش مالیاتی 

اما آخرین روزهای تابستان ۱۳۹۳ با تمام گرمای جان فرسایش مهد اتفاقات داغ و شیرین در بدنه فعالیت های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و بی تردید هیچ خبری در آن بازه زمانی، نمی توانست شیرین تر از معاف شدن کتابفروشان کشور از پرداخت مالیات باشد. 

نماینده سازمان امور مالیاتی کشور گفت: کتابفروشی و کتابخانه های عمومی بر اساس فهرست مصادیق فعالیت های فرهنگی از مالیات معاف شدند و سازمان مالیاتی نیز این موضوع را پذیرفته است. 

نکته جالب در کنار وقوع این مهم بر اجرایی شدن ومحقق شدن بخش دیگری از مطالبات کتابفروشان از حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رییس جمهوری کشور بود. 



** تبدیل جایزه جلال از رخداد تزیینی به رویدادی جریان ساز 

انتخاب آثار برگزیده در ادوار پیشین جایزه بزرگ ادبی جلال آل احمد که برای ۱۱۰ سکه بهار آزادی تعیین شده بود آنقدر سنگین بود که داوران با وجود تشکیل جلسات متعدد هیچگاه اثری را شایسته معرفی در بخش های مختلف این جایزه ندانستند؛ چرا که سنگینی میزان این جایزه تا حدی بود که در صورت انتخاب و معرفی نویسنده ای برای تصاحب آن می توانست حاشیه های فراوانی را به دنبال نام نفر برگزیده و دریافت ۱۵۰ سکه بهار آزادی و رابطه او با داوران به همراه داشته باشد و در حقیقت همین دوری از حاشیه ها بود که داوران را وا می داشت تا اثری را به عنوان برگزیده در این رخداد انتخاب نکنند. 

درست به همین دلیل بود که شمایل این جشنواره با نام بزرگ آن بیشتر شکل تزیینی به خود گرفته بود تا رخدادی جریان ساز و اثرگذار. و دوری از این آسیب بود که مسئولان وزارت ارشاد را بر آن داشت تا با نگاه کارشناسی و تقلیل جوایز این جشنواره ادبی که با نام یکی از بزرگ مردان عرصه ادبیات انقلاب (جلال آل احمد) گره خرده بود را به ۳۰ سکه تقلیل دهند تا این رخداد در گام هفتم خود در آبان ماه سال ۱۳۹۳ بتواند با خیال راحت کتاب های ملکان عذاب، آه با شین، زندان الرشید، سفر برگشتنی، رازهای سانتی متری و گشودن رمان را به عنوان شش کتاب برگزیده و تقدیرشده در هفتمین دوره جایزه جلال معرفی کند و در مجموعه ۳۸۵ سکه را به این نویسندگان آثار اهدا کند. 

البته ذکر این نکته الزامی است که پرداخت این ۳۸۵ سکه نیز جز با کمک شهرداری تهران محقق نمی شد و این همکاری و تعامل باعث شد تا هفتمین جایزه ادبی جلال علاوه بر اعلام برگزیدگان، ماهیت اصلی خود را از رخدادی تزئینی به اتفاقی جریان ساز در کشور بدل کند و بی شک نقش معاونت فرهنگی وزارت ارشاد دولت یازدهم در انجام این مهم غیرقابل انکار است. 



** هفته کتاب در دستان ارشاد استان تهران 

در سنجش کفه ترازو فعالیت های موفق و ناموفق معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در سال ۱۳۹۳ و در بخش افزودن به ناکامی های این معاونت می توان به برگزاری بیست و دومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی که از ۲۴ آبان تا اول آذرماه سال جاری برگزار شد، اشاره کرد. 

کاهش سنگین بودجه برگزاری هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران از سوی وزارت ارشاد و سپردن مراحل اجرایی و برگزاری آن به اداره کل ارشاد استان تهران باعث شد تا این رخداد خبرساز در گام بیست و دوم خود با بودجه بسیار کم و صرفا در حد رسالت برگزاری اش و بر زمین نماندنش اجرایی شود. 

شدت تاثیر این کاهش بودجه و خنثی شدن تمامی انتظارهایی که از برگزاری این جشنواره می رفت تا جایی بود که برزین ضرغامی دبیر این رویداد مجبور شد که در واکنش به نقدهای رسانه ها عنوان کند که در بیست و دومین دوره هفته کتاب، نسبت به سنوات گذشته، ما کمترین بودجه را داشتیم و رقم آن اصلا قابل ذکر نیست. 



** جشنواره شعر فجر با سیاست توسعه دیپلماسی فرهنگی 

بعد از برگزاری جشنواره های جلال آل احمد و هفته کتاب جمهوری اسلامی بار دیگر بنیاد شعر و ادبیات داستانی بنا به وظایف متعدد محوله اش در سال ۱۳۹۳ خود را برای برگزاری نهمین جشنواره بین المللی شعر فجر در حالی آماده می کرد که این رخداد با انتخاب اسماعیل امینی به عنوان دبیر این دوره از جشنواره تلاش کرد رضایت اقلیت منتقد این جشنواره را برآورده کند. 

البته نهمین جشنواه شعر فجر در حالی پسوند بین المللی را با خود حمل می کرد که هیچ شاعر خارجی به این رخداد دعوت نشد اما برای حفظ شانیت بین المللی این جشنواره برنامه ای اتخاذ شد تا تعدای از شاعران کشور با سفر به کشورهای عراق، افغانستان و تاجیکستان علاوه بر گسترش دامنه شعر فارسی تلاشی مجدد را برای توسعه دامنه شعر و ادب پارسی از سر گیرند. 



** پاسخ قاطع وزیر به شایعه های یک برکناری 

از جمله اتفاقاتی که زمستان سال ۹۳ بیشتر سر زبان ها انداخت، برکناری علی شجاعی صائین مدیر اداره کتاب بود که برخی رسانه های عموما منتقد دولت یازدهم تلاش کردند تا این برکناری را به اختلافات عقیده ای مدیر اداره کتاب با معاون فرهنگی وزارت ارشاد بر سر مجوز انتشار برخی کتاب ها نسبت دهند. 

اما تاکید بر اجرایی شدن سیاست چند صدایی در فضای فرهنگی کشور که از اصول مهم و غیرقابل خدشه در وزارت علی جنتی در راس فعالیت وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی به شمار می رفت با واکنش قاطع وزیر ارشاد مواجه شد تا خط بطلانی بر تمامی شایعه های این برکناری زده باشد. 

وزیر ارشاد درباره علت این برکناری گفته بود که بخشنامه ای به مدیران وزارت ارشاد ابلاغ شده که شجاعی صائین آن را رعایت نکرده و در پی همین تخلف برکنار شده است. 

جنتی همچنین درباره این که آیا این بخشنامه به ممنوعیت مصاحبه با رسانه ها مربوط می شده واکنش نشان داده و آن را رد کرد. 

وزیر ارشاد همچنین شایعه های مطرح شده از سوی برخی رسانه ها را هم که علت برکناری شجاعی صائین را ندادن مجوز نشر به کتاب یکی از مدیران وزارت ارشاد عنوان می کردند رد کرد تا به این شکل علاوه بر پاسخ صریح به چند رسانه محدود منتقد نشان دهد که در مسیراجرای برنامه های فرهنگی دولت یازدهم آنچه حرف اول و آخر را می زند قانون است و دوران شایعه سازی و دامن زدن به حواشی بی سند در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت یازدهم جایی ندارد. 



** جشنواره پروین 

در سال ۱۳۹۳ با خبر برگزار نشدن جشنواه پروین هر چند پایان نه چندان خوشایندی داشت اما خبر برگزاری مراسم اختتامیه این رخداد در بهار سال آینده (۱۳۹۴)، پیش از برگزاری نمایشگاه کتاب این امید را در دوستداران کتاب و ادبیات کشور به وجود آورد که برگزاری با کیفیت و تلاش برای جریان سازی برنامه های فرهنگی هنوز از برنامه های اجرایی و مدیریتی معاونت فرهنگی ارشاد به شمار می رود. 



** به جان کندن وداعت می کنم، خداحافظ 

سال ۱۳۹۳ برای اتمسفر ادبیات کشورمان سالی مملو از خاطرات تلخ درگذشت بزرگان و نام آوران این عرصه بود که برخی از چهره های سترگ ادبیات معاصر کشورمان را نیز دست چین کرد و از دوستداران وعلاقه مندان به آثارشان جدا کرد. 

محمدابراهیم باستانی پاریزی مورخ، نویسنده، پژوهشگر و استاد بازنشسته دانشگاه تهران، محمود کاشی چی مدیر و بنیانگذار انتشارات گوتنبرگ، بنیا نگذار بازارچه کتاب و کتاب ارزان، دکتر محمدحسین توسی وند، شاهنامه پژوه و پایه گذار بنیاد فردوسی، سیمین بهبهانی شاعر و پژوهشگر نامدار ادبیات فارسی ،زیگرید لطفی مترجم نام آشنای آلمانی - ایرانیاحمد بیگدلی نویسنده و منتقد ادبی و عباس کی منش ملقب به مشفق کاشانی از جمله این بزرگان بود. 

از دیگر درگذشتگان حوزه ادبیات کشور در سال ۱۳۹۳ می توان به نوشین گنجی شاعر و نویسنده، مرجان پیران نویسنده و شاعر، ساسان تبسمی مترجم پیشکسوت ادبیات داستانی، مصطفی فرض پور ماچیانی استاد رشته زبان و ادبیات فارسی، صالح عاصم کفاشی اردبیلی پیشکسوت شعر استان اردبیل، عباس کمندی نویسنده و نقاش، محمدحسن قاضی مه ولاتی شاعر طنزپرداز، مجید امین مؤید نویسنده و مترجم پیشکسوت، علی اکبر محمودی وثاق نویسنده و فعال فرهنگی و هنری، مختار علیزاده محقق و استاد فلسفه هنر و حکمت و هنر اسلامی، بهزاد موسایی نویسنده و پژوهشگر ادبیات فارسی اشاره کرد. 

همچنین در سال گذشته علی اصغر عباسی آرام شاعر، نصرت الله صفایی شاعر و معلم، دکتر منصور فهیم استاد دانشگاه، نویسنده و مترجم، بهمن بوستان ادیب و پژوهشگر در زمینه لغت فارسی، مهدی تعجبی متخلص به آواره همدانی شاعر انقلاب، نصرالله وشایی شاعر، دکتر رشید عیوضی حافظ شناس و استاد دانشگاه، روشن وزیری مترجم نام آشنای کشور و مسلط به زبان لهستانی، سعادت رضایی سوق شاعر جوان کهگیلویه و بویراحمد، شاعر پیشکسوت انقلاب، بابک اباذری شاعر و مدیر انتشارات نصیرا، حیدر مهرانی چهره پیشکسوت حوزه ادبیات و نقد، محسن باقرزاده ناشر پیشکسوت و مرتضی رستمیان شاعر و مترجم از بین ما رفتند. 

و کوتاه سخن آنکه معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سالی که مزین به نام سال اقتصاد و فرهنگ بود با چالش های متعددی در عرصه فرهنگی مواجه شد اما در این میان با عزم ملی و مدیریت جهادی مدیران و مسئولان خود توانست کارنامه ای نسبتا امیدوار کننده ای را در کنار تمامی حواشی موجود از خود به جای بگذارد.