به گزارش فرهنگ امروز: جلسه رونمایی از کتاب "زن بوشهری" که مقارن با شصت و دومین سالگرد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بود در محل اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی ایران برگزار شد. این جلسه با گرامیداشت یاد و خاطره دکتر محمد مصدق آغاز گردید. پس از آن خانم زیبا جلالی نائینی صاحب امتیاز نشر و پژوهش شیرازه در مورد کتاب زن بوشهری و مجموعه عناوین کتاب های مجموعة مطالعات زنان نشر و پژوهش شیرازه برای شرکت کنندگان توضیحاتی را ارائه دادند:
اولین کتاب از گروه مطالعات زنان تحت عنوان "از جنبش تا نظریه تاریخ دوقرن فمنیسم" تالیف خانم دکتر حمیرا مشیرزاده می باشد این کتاب در سال ۱۳۸۴ منتشر و جایزه صدیقه دولت آبادی را دریافت کرد. زنان در تکاپو فمینیسم و کنش اجتماعی دومین کتاب و ترجمهای از کتاب مرجع دانشگاهی است. عنوان سومین کتاب "نهضت نسوان شرق" است که به اولین نشست و همایش زنان در ایران می پردازد. چهارمین کتاب "زنان پبشگام ایرانی" اتوبیوگرافی از دختر بی بی خانم استرآبادی که جایزه کتابخانه فرهنگی را از آن خود کرده است. پنجمین کتاب "فصل مشترک تبعیضها"ست که به کنوانسیون رفع کلیة تبعیض ها علیه زنان پرداختهاست. ششمین کتاب "زنان و محیط زیست" تالیف آقای عباس محمدی اصل می باشد که جایزه کتاب فصل ارشاد را به خود اختصاص داد. هفتمین کتاب "زنان و نظریه اجتماعی" و هشتمین کتاب "آنسوی پیکر طبیعی" که به تفاوت جنسیتی از نگاه بیولوژیک پرداخته است. نهمین کتاب "روزنامه مظفری بوشهر"است که به وضعیت زنان قبل از مشروطه پرداخته و دهمین کتاب "زنان در شرایط بحرانی" که در واقع به عنوان راهنمای کاربردی مطالعات زنان جهت امدادگری به زنان در وضعیتهای بحرانی نگاه کرده است. و بالاخره عنوان یازدهمین کتاب این مجموعه "زن بوشهری در جنگ و فرهنگ" نام دارد. دو کتاب آخر روزنامه مظفری و زن بوشهری در جنگ و فرهنگ دو کتاب از یک مجموعه سه گانه ای است که به وضعیت زنان در شهرهای دیگر ایران و غیر پایتخت می پردازد. سومین کتاب از این سه گانه در خصوص تاریخ ۵۰۰۰ ساله وضعیت زنان در جنوب و به اصطلاح پاره نوشته های زیسته زنان جنوب را به نگارش میآورد و این مجموعه سه گانه بخشی از پروژة وضعیت زنان در شهرستان می باشد.
این دو کتاب از دو نظر قابل بحث می باشد یکی اینکه کلاَ دسترسی به منابع و مستندات تاریخی زنان در لایه های اجتماعی بسیار مشکل و در واقع مثل یک اکتشاف علمی است از سوی دیگر قرار دادن اسناد در کنار هم برای رسیدن به یک روایت منطقی خود کار مهمی است. کتاب نتیجة ۲۰ سال تجربة پژوهش در این زمینه است. نکته دوم شکستن سکوت در میان زنان شهرستان و غیر پایتخت نشین می باشد و یکی از پروژه های نشر و پژوهش شیرازه در شمینه تاریخ شفاهی است برای پرداختن به زیست زنان دیگر شهرها که در همین جا از جامعه شناسان و محققان علاقمند دعوت به همکاری می شود.
در ادامه جناب آقای سید قاسم یا حسینی نویسنده کتاب درباره تاریخ مغفول مانده زنان ایران صحبت نموده و اشاره کردند که با وجود آن که ما در بستری از اسناد و مدارک نشسته ایم و انبوهی از منابع در دسترس داریم همچنان کار نشده باقی مانده است. وی اشاره کرد باید زنان را به سخن گفتن واداشت و از روش های هرمنوتیک ،جامعه شناسی، مطالعات فرهنگی، تحلیل محتوایی، زبان شناسی و روش های دیگر استفاده نمود. همچنین توضیح دادند که هسته اولیه این تحقیقات در نشر شیرازه شکل گرفته است و در دو دسته فعالیت خواهد شد . ابتدا ۱۰ زن در عرصه های مختلف از زنان ایلیاتی گرفته تا زنان دانشگاهی انتخاب شده تا زندگی خود را روایت کنند و در این مرحله از روش تاریخ شفاهی استفاده خواهد شد. در مرحله دوم ۳۰ زیست زنانه از مجموعه تاریخ زنان در ۳۰ شهر مهم ایران را جمع آوری و به صورت کتاب تهیه خواهیم کرد.
سخنران بعدی سرکار خانم دکتر الهام ملکزاده عضو هیات علمی پژوشگاه علوم انسانی بودند که ضمن اشاره به مشکلات چاپ کتاب از نشر و پژوهش شیرازه برای انتشار کتاب مورد بحث تشکر کرده و تأکید نمود این کتاب علاوه بر آنکه بسیار شیرین و خواندنی است در عین حال کاری علمی قلمداد شده و دارای منابع دست اول و مستند و دارای ارجاعات مفصل است و در تدوین کتاب از آرشیو شفاهی و منابع کتبی استفاده شده است.پ یشنهاد ایشان برای ارتقای محتوای کتاب دوری از عناوین ژورنالیستی در متن کتاب بود. ایشان در کنار مسائل فرهنگی و جنگ زن بوشهری به توضیح مختصری درباره فرهنگ عاشورا درمیان زنان بوشهرپرداخت و به تعامل مردم بوشهر با ادیان و مذاهب دیگر در منطقه اشاره نمود. وی گفت بوشهریان به خلوص و پاکی در میان اقوام دیگر معروف هستند و به واسطه ویژگیهای زن بوشهری است که نویسنده توانسته است کتاب خوبی به خوانندگان ارائه دهد. دکتر ملکزاده مراسم عاشورای زنان بوشهری را خاص آنان دانسته و تأکید نمود کلیه امور عزاداری توسط بانوان انجام شده و زنان مانند مردان دسته های عزاداری به راه انداخته و اعتقاد دارند زنان باید در تعزیه ها به جای زنان خاندان اهل بیت ادای وظیفه نمایند.
سخنران بعدی سرکار خانم فیروزه مهاجرکارشناس ارشد مطالعات فرهنگی ،مترجم و فعال حقوق زنان بودندکه توضیحاتی را درباره کتاب زن بوشهری و روزنامه مظفری ارائه نمودند. ایشان اهمیت کار آقای یاحسینی را در بوشهرپژوهی و جنسیت پژوهی ستودند و توضیحاتی در مورد روزنامه مظفری گفتند که روزنامه ای وزین بوده و در سال ۱۳۱۹ برابر با ۱۹۰۰ میلادی توسط میرزاعبدالرحیم خان متین السلطنه و لبیب الملک مظفری انتشار یافته است. ایشان از کتاب وَنِسا مارتین استفاده کرده و از بحث مذاکرات ایشان سود جستند. در ضمن یاد و خاطره آقای "حسن زنگنه" از مترجمان و محققان بنام در حوزه بوشهر و خلیج فارس را گرامی داشتند. خانم مهاجر از حرمت زنان و داوری مورد قبول آنان نزد مردان، همچنین شرکت در اعتراضات عمومی و مبارزه با بیگانگان ،جمع آوری اخبار،کمک به زخمیان جنگ، پر کردن تفنگ مبارزان، نگهداری اسب در عین تحمل سختی های ناشی از بمباران دشمن یاد نمودند.
آخرین سخنران این نشست خانم دکتر مسرت امیرابراهیمی دارای مدرک دکترای جغرافیا و کارشناس ارشد جامعه شناسی از پاریس، محقق و پژوهشگر مستقل در حوزه زنان و شهر بودند. ایشان تاریخ نویسی در ایران را بسیار مذکرنویس، مذکرمحور و زنگریز دانسته و اکثر اطلاعات تاریخی از زنان را در ارتباط با فرهنگ، مطبوعات و سیاست معرفی نمودند و شاهد سخنان خویش را اولین رمان نوشته شده بهنام"تهران مخوف" دانسته که تصویر ارائه شده در آن زنی کاملاً سنتی است و بیرون بودن ایشان از خانه برابر با به انحراف کشیده شدن اوست. از موارد مورد تاکید دکتر امیرابراهیمی در کتاب داستان زنان اروپایی مقیم بوشهر است و خاطره نویسی مادر و دختر انگلیسی تبار ساکن بوشهر به نام "فرگوسن". وی همسر رئیس بانک شاهنشاهی بود که تحت امر کنسول آلمان به اسارت گرفته می شود. خاطرات دختر وی بسیار زیبا عنوان شد و این دختر ۱۲ ساله توانست تصویری درست از بوشهر ۱۹۰۵ را ارائه دهد. دکتر امیرابراهیمی یادآوری کردند خاطره نویسی در میان زنان ایرانی جدی گرفته نشده و زنان فقط برای خواندن آموزش می دیدند نه برای نوشتن.
در انتهای نشست آقای یاحسینی در مورد الهه یا ایزد بانو بوشهری در پنج هزار سال پیش به نام کری ریشا صحبت نموده و نام شهر بوشهر را برگرفته از نام این الهه دانستند.
نظر شما