به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ در ابتدای این جلسه دکتر آیت پیمان درباره اهمیت تعامل و همکاری علمی با دانشگاه های جهان صحبت کرد و اثبات حقانیت شیعه را فقط از این طریق ممکن دانست و پیرامون برنامه‌ها و تلاش‌های صورت گرفته برای تأسیس کرسی رسمی شیعه‌شناسی در دانشگاه های اروپا و آمریکا گفت: اولین کرسی رسمی شیعه‌شناسی در آمریکا حدود دو سال پیش تأسیس شد و این کرسی هم‌اکنون با چهل و نه¬ دانشجوی کارشناسی ارشد و دکتری به کار خود ادامه می‌دهد.

وی بیان کرد : مهمترین اقدام ما امروز حضور قوی در مراکز علمی و آکادمیک جهان باید باشد نه حضور تبلیغی و ترویجی که آن هم بسیار ضعیف انجام می شود. 

پیمان با اشاره به این که هم اکنون در برخی از دانشگاه‌های امریکا شیعه‌شناسی تدریس می‌شود ولی به صورت کرسی رسمی نیست گفت: سایر دروسی که به عنوان شیعه‌شناسی در دانشگاه‌های امریکا ارائه می‌شود کرسی رسمی نیست وبعضی افراد در دپارتمان‌هایی همچون فلسفه و ادیان دروسی را از منابع شیعه انتخاب و تدریس می‌کنند و هیچ کدام مجوز رسمی کرسی شیعه‌شناسی ندارند. همیشه بین یک کرس و یک کرسی خلط میشود.  

وی گفت: مجوزرسمی تنها به دپارتمان‌های معتبر داده می‌شود و در امریکا تنها چهار نفر از جمله دکتر سید حسین نصر رئیس دپارتمان ادیان دانشگاه جرج واشنگتن، دکتر احمد مهدوی دامغانی در دانشگاه هاروارد، و دکتر ایّوب پاکستانی در نیویورک، و پروفسور پرویز مروّج در دانشگاه نیویورک را می شناسیم که دارای چنین شرایطی هستند و پس از رایزنی‌ها و گفتگوهای طولانی با همکاری و موافقت دکتر نصر و مساعدت مالی جناب حجت‌الاسلام شهرستانی این کرسی در واشنگتن دایر و هم اکنون دانشجویان آن در ترم چهارم هستند و ما در نظر داریم در صورت رفع موانع موجود بعضی از آنها را برای یک فرصت مطالعاتی به ایران و قم یا نجف بیاوریم.

پیمان افزود: با توجه به شرایط موجود علی‌رغم مخالفت‌ها و تنگ‌نظری‌هایی که ممکن است صورت بپذیرد تاکید کرد: ما نباید به بهانه‌های واهی فرصت¬ها را بسوزانیم و اکنون که بعد از دویست و پنجاه سال مجوز یک کرسی رسمی شیعه‌شناسی بر اساس مکتب اهل بیت(ع) را در اختیار داریم باید از آن نهایت استفاده را ببریم. و امیدواریم حمایت مالی از این کرسی ادامه داشته باشد تا مانند کرسی های تشکیل شده در اروپا به دلیل مسائل مالی متوقف نشود. 

مدیرعامل دین‌پژوهان از تدوین برنامه و محتوای جدید آموزشی ویژه کرسی¬ شیعه شناسی در کارگروه انجمن ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم با مدیریت استاد صاحبی خبر داد و افزود: این طرح مراحل پایانی خود را طی می‌کند و امید است  به زودی با سرفصل‌های جدید و کاربردی در اختیار ماهم قرار بگیرد.  

وی با اشاره به این که متأسفانه وهّابی‌ها، سلفی‌ها و بهایی‌ها و حتی یهودی‌ها با در اختیار گرفتن کرسی‌های فراوان اسلام‌شناسی و شیعه‌شناسی در امریکا و اروپا فضا را به گونه‌ای پیش برده‌اند که اسلام بر مبنای شیعه در این کشور ها جایگاهی ندارد و حتی شیعه را جزو مذاهب اسلامی به شمار نمی‌آورند و از آن به عنوان فرقه یاد می‌کنند و فعالیتهای تبلیغی و ترویجی ماهم اشکالات فراوان دارد وباید اصلاح شوند. که این امر مسئولیت ما را برای شناساندن و معرفی حقانیت و چهره حقیقی شیعه بیشتر می‌کند. 

دکتر محمدجواد صاحبی رییس شوای علمی دین‌پژوهان نیز در ادامه این جلسه از تصدی‌گری دولت در ده‌هه‌های گذشته بر امور دینی به عنوان یکی از مشکلات تبلیغ و تبیین تشیّع در خارج از کشور نام برد و از برنامه‌ریزی نامناسب سازمان‌های دولتی در ترجمه کتب‌های شیعی و عدم مخاطب‌شناسی آنان و صرف هزینه¬های گزاف در این زمینه انتقاد کرد. 

رییس انجمن ادیان و مذاهب حوزه علمیه قم آسیب‌شناسی فعالیت‌های تبلیغی ترویجی صورت گرفته در خارج از کشور از ابتدای انقلاب تاکنون، استفاده از افراد علمی و متخصص در این زمینه، تشکیل اتاق¬ فکر برای رصد نیازهای دنیای معاصر شیعه و تدارک پشتوانه¬های علمی لازم، را از جمله ضرورت‌های کنونی عنوان کرد.

وی استفاده بهینه از شرایط موجود در زمینه فعالیت کرسی‌های شیعه‌شناسی را مهم تلقی کرد و افزود: اگر چه دکتر نصر امروز در دنیا پرچمدار جریان سنّتگرایی است و جریان شیعی و اسلامی که مطرح می¬کند کاملا مورد تأیید حوزه¬های علمیه ما نیست، اما امروزه همین جریان سنّت-گرایی هم در برابر موج افراط¬گرایی و تکفیری و تروریزم کاری مغتنم است و ما باید از این موج استفاده کنیم اما نباید تسلیم آن شویم، بنابراین لازم است یک مهندسی در پشت صحنه انجام بگیرد و اتاق فکری ایجاد شود تا برای تشیع بر اساس ضرورت¬های دنیای معاصر و متناسب با دنیای جدید برنامه‌ریزی کند. 

صاحبی ادامه داد: در این زمینه بهتر است دولت ورود پیدا نکند و این کار با کمک ngoها و نهادهای مردم‌نهاد صورت گیرد و دولت تنها این بخش را حمایت کند. 

حجت‌الاسلام دکتر مسعود آذربایجانی عضو شورای علمی دین‌پژوهان نیز استفاده از ظرفیت‌های علمی مراکز پژوهشی و پژوهشگاه‌های قم و نیز ظرفیت¬های علمی ایجاد شده در دهه‌های اخیر در حوزه علمیه به ویژه انجمن¬ علمی حوزه که دارای پتانسیل بسیار خوبی در حوزه¬‌های تخصصی از جمله روانشناسی، علوم تربیتی، علوم سیاسی، اقتصاد، فقه، ادیان و ... هستند را بسیار مهم عنوان کرد و افزود می‌توان از ظرفیت علمی این مراکز، انجمن‌ها و طلاب متخصص و صاحب نظری که در این انجمن‌ها مشغول فعالیت علمی هستند کمک گرفت و با استفاده درست از توانایی‌ها ما ما دیگر از نقطه¬ی صفر در معرّفی شیعه و اسلام شروع نخواهیم کرد.

آذربایجانی مطالعه و نگاه علمی، تشکیل اتاق فکر، انجام کارهای پیمایشی، رصد نیازسنجی‌ها، آسیب¬شناسی، استمرار رویکردها، شناخت ویژگی¬هایی کشورهای اروپایی و میزان تأثیرگذاری بر آنها را از جمله ضرورت‌های بحث رویکردها و راهبردهای معرّفی شیعه در دوره¬ی اخیر که لازم است در دستور کار قرار گیرد عنوان کرد و افزود مسئله مهم دیگر این است که ما باید بررسی کنیم که ورود ما در کرسی‌های شیعه‌شناسی مستقیما با عنوان شیعه باشد یا این که با عنوان اسلام ولی با قرائت صحیح شیعه و براساس منابع متقن شیعه وارد شویم.

دکتر آذربایجانی، استقلال در کرسی‌های شیعه‌شناسی را بسیار مهم عنوان کرد و افزود: اگر چه تعامل و استفاده از ظرفیت¬ها مهم است اما باید بررسی کنیم آیا به مصلحت است که ما شیعه را با آن پشتوانه¬ی مرجعیت و ... زیر نظر آقای دکتر نصر که رهبر سنّت¬گرایان است و با این عنوان شناخته می‌شود قرار دهیم و اگر با این پرچم شیعه را معرّفی کنیم موفّق خواهیم بود یا نه؟ 

وی رویکرد جدّی به اسلام علمی پژوهشی و پرهیز از اسلام تبلیغی ترویجی، استفاده از ظرفیت های مراکز داخلی و خارجی و برقراری ارتباط بین این مراکز، نفوذ در دپارتمان¬های دانشگاهی با یک رویکرد جدید و علمی عمیق را از مواردی عنوان کرد می‌تواند یک تحوّل بنیادین علمی را در مبحث شیعه‌شناسی به وجود بیاورد.

حجت‌الاسلام و المسلمین عبداللهیان عضو شورای علمی دین‌پژوهان نیز حضور در دانشگاه های کشورهای مختلف امریکایی و اروپایی را فعالیت بسیار مهم و یک خلأ در باب گسترش شیعه عنوان کرد و افزود: پرداختن به مباحث پژوهشی در مراکز شیعه¬شناسی بر اساس انتظارها و نیازهای جامعه در زمان فعلی، استفاده از سرفصل‌های آموزشی مناسب در مراکز آموزشی بر اساس پیام واقعی شیعه و تبیین این پیام برای دیگر کشورها، پرهیز از انحراف در عملکردها و تأکید بر نقاط برجسته تفکّر شیعی از جمله اخلاق و معنویت و الگوهای فضیلت را از جمله مواردی عنوان کرد که برای توفیق بیشتر در کرسی‌های شیعه‌شناسی و بیان حرف شیعه به دنیا باید مد نظر قرار گیرد.

حجت‌الاسلام دکتر سید حسن اسلامی، عضو شورای علمی دین‌پژوهان نیز همکاری‌های آکادمیک با مراکز اسلام شناسی دانشگاه‌های خارجی، برنامه‌ریزی و انجام پروژه ها و برگزاری کارگاه‌های مشترک با این دانشگاه‌ها، اعزام افراد فرهیخته و علمی برای دوره آموزشی در این کشورها و سپس از استفاده از آنان در مراکز علمی و دینی همان کشور، باز کردن باب گفتگوی شیعه با آنان را مهم تلقی کرد و ادامه داد: اوّلین کاری که باید انجام شود این است که ما حوزه پژوهش را از تبلیغ و ترویج تفکیک کنیم، کار دوم این است که به شدّت از دولتی شدن و دولتی بودن بیرون بیاییم و در ارائه مباحث خود را به عنوان نماینده هیچ نهاد دینی معرفی نکنیم بلکه یک فرد آکادمیک باشد که از دل حوزه برآمده ولی سخنگوی جایی نیست.

وی از پروژه مشترک دانشگاه هادربرد آلمان با دانشگاه ادیان و مذاهب و جامعه المصطفی به عنوان یک پروژه موفق سه ساله و تبادل استاد و دانشجو با این دانشگاه‌ و برگزاری کارگاه های کوتاه مدت به عنوان نمونه‌های موفق در این زمینه نام برد و از تجربیات شخصی خود در ارتباط با دانشگاه‌های خارجی به ویژه آلمانی سخن گفت.

در پایان این جلسه دکتر دلفانی ضمن اظهار خوشحالی از حضور در دبیرخانه دین‌پژوهان کشور و تولید اندیشه در حوزه اظهار امیدواری کرد پتانسیل‌های موجود در حوزه راه درست را طی کند. مدیرعامل دین‌پژوهان، اعلام و اظهار امیدواری کرد تلاش‌ها با جدیت دنبال و به سرانجام برسد.

حجت‌الاسلام و المسلمین نمازی رئیس مرکز ارتباطات دولت و روحانیت نیز در این جلسه از تهیه پیش‌طرح تشکیل این موسسه و ارائه و بررسی آن در شورای دین‌پژوهان استقبال کرد وضمن بیان فعالیت ها و همکاری های دکتر دلفانی با مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری و تاثیر پیگیریها و مشاوره های علمی ایشان در نهاد ریاست جمهوری، چگونگی ارتباطات و تعاملات انجام شده در مراکز مهم علمی قم همچون جامعه المصطفی و دانشگاه ادیان و مذاهب و پژوهشکده های فعال حوزوی را خاطر نشان کردند و نتایج جلسه با دین پژوهان را بسیار مثبت ارزیابی نمودند و خواستار تداوم همفکری وهمکاریهای دین پژوهان تا حصول نتیجه نهایی و موثر شدند واز اعضای حاضر بخاطر در بحث تشکر و قدردانی کردند.