به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایسنا؛ بهروز عمرانی در همایش تخصصی «زبان مادری» برای گرامیداشت روز جهانی زبان مادری گفت: در واپسین سال‌های قرن بیستم زبان شناسان به این توافق رسیدند که یونسکو باید برای بحران نابودی زبان‌ها چاره اندیشی کرده و از آنها با اقداماتی مانند حمایت مالی ثبت و ضبط و بررسی اسناد و مدارک پشتیبانی کند.

او افزود: یونسکو به منظور حمایت از تنوع زبانی، چند زبانگی، ترویج، شناخت و نگهداشت حدود هفت هزار زبان موجود در جهان و به ویژه زبان‌هایی که در معرض خطر هستند و پیشگیری از بحران نابودی زبان‌ها و به دنبال آن، ناپدید شدن فرهنگ‌ها، روز ۲۱ فوریه را روز جهانی زبان مادری نامگذاری کرد.

وی با بیان اینکه زبان مادری فقط زبان نیست بلکه مهمترین نمود یک فرهنگ بوده و پاسداشت آن به منزله ابقاء و احیای هویت و فرهنگ جوامع است، ادامه داد: یونسکو سال ۲۰۱۹ را به نام «اهمیت زبان‌های بومی در ایجاد و گسترش صلح و آرامش» نامیده است.کشورها با اجرای مراسم گوناگون در قالب شعر، سرود خوانی، رقص‌های محلی، نمایش‌های سنتی، انتشار مجله و کتاب این روز را جشن می‌گیرند و هر ساله در ایران نیز گرامی داشته می‌شود.

عمرانی گفت: پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون به عنوان نماینده پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، بیش از یک دهه است که به مناسبت این روز مراسمی را در قالب رویداد فرهنگی برگزار و اولویت‌های طرح‌های پژوهشی‌اش را نیز به این مهم اختصاص داده و نتایج آنها را در قالب طرح‌های پژوهشی، کتاب و مجموعه مقالات منتشر می‌کند.

طرح اطلس زبانی ایران به کجا رسید؟

وی از جمله طرح‌های پژوهشی این پژوهشکده را علاوه بر پرداختن به واژه نامه‌های گویشی و مستند سازی گویش‌ها، موضوع طرح ملی اطلس زبانی ایران عنوان کرد و گفت: طرح ملی اطلس زبانی ایران علاوه بر اینکه مجموعه‌ای از تمامی میراث زبانی کشور است، همه‌ی لهجه‌ها و گویش‌ها را در خود جای داده است.

عمرانی با بیان اینکه این طرح با هدف عرضه تصویری از سیمای زبانی کشور در حال تدوین است، تاکید کرد: نمونه‌های گویشی دیجیتالی برای آوانویسی و تهیه اطلس آماده شده است.

وی با بیان این نکته که زبان مادری در شکل‌گیری هویت و شخصیت افراد مؤثر است و فراگیری زبان مادری بر تداوم پیوند فرد با گذشته و ریشه خود می‌افزاید، اظهار کرد: از سوی دیگر با نابودی یک زبان در اصل فرهنگ ارزشمند یک قوم همراه با پیشینه تاریخی، اجتماعی و هنری آن از بین می‌رود.

او از جمله اولویت‌ها و ضرورت‌های دیگر درباره گویش‌ها و زبان‌های محلی را پرداختن به موضوع زبان‌های در خطر دانست که از سال ۱۳۹۴ در گروه زبان و گویش رایج پژوهشگده زبان شناسی، کتیبه‌ها و متون مطرح شده و مقدمات آن نیز فراهم شده و افزود: بنابراین ضرورت، قرار است از سال آینده این طرح ملی به طور جدی کار خود را ادامه دهد.

به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، وی اضافه کرد: گویش‌های ایرانی که به صورت اقلیت در کشورهای همسایه (افغانستان یا ازبکستان) بکار می‌روند، نماینده فرهنگ و تاریخ ایران زمین در آن کشورها هستند و تلاش برای حفظ گویش‌ها در حقیقت کوشش برای پاسداری از میراث فرهنگی کشورمان خواهد بود.

عمرانی گفت: با توجه به ضرورت اجرای طرح‌های نجات بخشی بر اساس برنامه ششم توسعه، مبنی بر تهیه پیوست تخصصی میراث فرهنگی از یک سو و شناسایی و مستندسازی میراث فرهنگی ملموس و ناملموس در حوزه ایران فرهنگی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در این حوزه برنامه‌های خود را اجرایی می‌کند.