وی ادامه داد: در طول تاریخ حوزه های علمیه، یک علم شناخته شده وجود دارد که به عنوان متدولوژی استنباط از منابع در بین حوزوی ها مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و آن هم علم اصول فقه است. منتها یک قید دارد که به آن توجه نمی شود و آن این است که در علم اصول فقه فقط احکام فقهی و بیشتر احکام الزامی فقهی مورد نظر بوده، یعنی فقها بیشتر به دنبال کشف واجب و حرام بوده اند.

مدیرگروه اخلاق پژوهشکده اخلاق و تربیت افزود: از این رو همانگونه که نیاز داریم سخن دین را درباره احکام الزامی و غیر الزامی بدانیم، لازم است سخن دین را در زمینه های مختلف دیگر نیز بدانیم. مثلا اعتقادات یا مسائل تاریخی یا مباحث اخلاقی که در منابع اسلامی آمده نیز باید عرض شود.

وی اضافه کرد: اما علم اصول نظر به همه این گستره نداشته و به این صورت نبوده که مثلا برای استنباط اعتقادات دینی نیز رهنمود داشته باشد. از این رو لازم است یک وجه جامع برای علم اصول تعریف کنیم. یعنی آن اصولی که در استنباط هر پیامی از دین به ما کمک می کند و اختصاص به حوزه خاصی ندارد و اسم آن را نیز اصول تفقه بگزاریم و بعد برای شاخه های مختلف دیگرهم اگر قواعد خاصی دارد آن را هم مطرح کنیم و اسم آن را اصول فقه الاحکام، اصول فقه الاخلاق و ... می گزاریم که مسائل اختصاصی هر حوزه را بررسی می کند.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه سخنانش ابراز داشت: کاری که ما انجام می دهیم اصول فقه الاخلاق است و عنوان این پروژه «استنباط حکم اخلاقی از متون و ادله لفظی» است. این پروژه زیر مجموعه کلان پروژه «الهیات اخلاق» است که در الهیات اخلاق مطلق رابطه بین منابع دین و گزاره های اخلاقی بحث می شود. مثلا استنباط حکم اخلاقی از عقل، یا جایگاه شهود و تجربه در استنباط احکام اخلاقی، یا جایگاه عرفان در استنباط احکام اخلاقی.

وی افزود: در این پروژه به بررسی عناصر مشترکی که در فهم  گزاره های اخلاقی دخالت دارند پرداخته ایم و تاکنون چهار بخش آن کار شده است:

۱. معنای افعل التفضیل در گزاره های اخلاقی.

۲. اعداد الخصال.

۳. ثواب و عقاب شگفت انگیز.

۴. تعریف مفاهیم اخلاقی در آیات و روایات.

وی در مورد زمان شروع پروژه نیز بیان داشت: پروژه «استنباط حکم اخلاقی از متون و ادله لفظی» از یک سال و نیم قبل شروع شده و تا به حال ۲۰۰ صفحه از آن کار شده است که امیدواریم بتوانیم ادامه پروژه را نیز هرچه سریعتر انجام و آماده سازیم.

پروژه «تأثیر اخباری گری در فقه رایج» در پژوهشکده فقه و حقوق در حال انجام است

حجت الاسلام و المسلمین علی اکبریان مدیر گروه فلسفه فقه پژوهشکده فقه و حقوق از آخرین وضعیت پروژه «تأثیر اخباریگری در فقه رایج» خبر داد.

مدیرگروه فلسفه فقه پژوهشکده فقه و حقوق با اعلام خبر اجرای پروژه «تأثیر اخباری گری در فقه رایج» در پژوهشکده فقه و حقوق، اظهار داشت: این پروژه از سال ۱۳۹۱ شروع شده و قرار است به صورت کتاب به چاپ برسد.

وی ادامه داد: حجت الاسلام والمسلمین نادری از محققان گروه فلسفه فقه که مسئول دفتر پژوهش هم هست متصدی انجام این پروژه می باشد.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: این پروژه اکنون در اوایل کار است و تا به حال مقداری از آن انجام شده و یک مقاله از دل این تحقیق درآمده است.