به گزارش «فرهنگ امروز» به نقل از ایبنا؛ «تاریخ جنگ‌ها»، نوشته «آبراهام ایروانی» از اهالی ایروان، در نیمه نخست قرن هیجدهم میلادی، به رشته تحریر درآمده است. این کتاب با تهاجم افغان‌ها به ایران، در ۱۷۲۱ میلادی آغاز و با شکست آنها در قندهار در ۱۷۳۸ میلادی، از سوی نادر به پایان می‌رسد.

مطالب کتاب درباره جنگ‌های افغان‌ها با ایرانیان، عثمانی‌ها و افغان‌ها، عثمانی‌ها و ایرانی‌ها، همچنین حضور عثمانی‌ها و ایرانیان در ارمنستان شرقی و ایروان و اشاراتی به تجاوز روس‌ها در سرزمین‌های ایرانی قفقاز و گیلان در فاصله زمانی سال‌های ۱۷۲۱- ۱۷۳۸ میلادی است. علاوه بر آن، ظهور و قدرت‌گیری نادر و اقدامات او در تاریخ ایران آن دوره را نیز در برمی‌گیرد.

نویسنده کتاب، همان گونه که خود می‌گوید شاهد و ناظر حوادث و اتفاقاتی که در کتابش گزارش می‌کند بوده و یا آنها را از افراد و دوستان قابل اعتماد و یا از سربازان و بازرگانان و کسانی که شاهد عینی بودند، شنیده و در کتابش آورده است. آبراهام شاهد عینی تجاوز عثمانی به ارمنستان شرقی و محاصره ایروان بود، جایی‌که همه خانواده او از سوی عثمانی‌ها یا کشته و یا اسیر شدند. بنابراین آبراهام یک رویکرد مثبت به ایران در مقابل حس بدبینی و تنفر به عثمانی‌ها و افغان‌ها از خود نشان می‌دهد.

ارزش کتاب حاضر، اطلاعات مهمی است که درباره ارامنه گزارش می‌کند. گزارش مبسوط آبراهام ایروانی مربوط به تهاجم عثمانی به ارمنستان شرقی در تاریخ ۱۷۲۴ میلادی است. برخى از مطالبى را كه آبراهام در اين بخش‏ها ارایه مى‏دهد در هيچ منبع ديگرى گزارش نشده است. همچنين اين كتاب يك منبع بى‏نظير براى علاقه‏مندان به زبان و گويش و اصطلاحات ايروانى و ارمنى است.
 
كتاب حاضر در كنار دو منبع ديگر معاصر خود يعنى «گزارش‏هاى گيلاننتز» و «تاريخ آبراهام كرتى» در شمار منابع ارزشمند موجود آن دوره تاريخ ايران و تحولات ارمنستان شرقى و ايروان و اقدامات قدرت‏هاى درگير در آن منطقه از جمله ايرانيان و عثمانى‏ها است. همچنين مى‏تواند منبعى مهم برای بررسى اوضاع اجتماعى، فرهنگى، مذهبى و اقتصادى آن منطقه مورد استفاده علاقه‏مندان قرار گيرد. 

بيشترين قسمت كتاب درباره تهاجم عثمانى‏ها به ارمنستان شرقى و ايروان در سال ۱۷۲۴میلادی است كه نويسنده به اين قسمت بسيار مبسوط پرداخته است و در مقابل آن، حوادث مربوط به سقوط صفويه و نیز دشت مغان به‏طور اختصار بيان شده است. 

كتاب «تاريخ جنگ‌‏ها ۱۷۲۱ـ۱۷۳۸» نوشته آبراهام ايروانى، نخستين‏‌بار از سوی «جورج بورنوتيان» به زبان انگليسى ترجمه شده است و مشتمل بر ۲۲ فصل است. «چگونه شاه طهماسب، پسر حسين شاه ايران، مسووليت بازگرداندن تخت پدرش را كه از سوی افغان‏ها غصب شده بود، برعهده گرفت»، «تضعيف مدافعان ارمنى»، «عثمانى‏ها چگونه شهرهاى ايرانى خوى و تبريز را گرفتند»، «چگونه افغان‏ها از طريق فاليون به تبريز پيشروى كردند»، «چگونه نادر تبريز و همدان را از عثمانى‏ها گرفت» و «چگونه نادر در يك نبرد بزرگ عليه عثمانى‏ها جنگيد» بخشی از فصل‌های کتاب را تشکیل می‌دهد. 

كتاب «تاريخ جنگ‏ها ۱۷۲۱ـ ۱۷۳۸» نوشته آبراهام ايروانى با ترجمه فاطمه اورجی، در ۱۸۰ صفحه، بهای هفت هزار و ۵۰۰ تومان از سوی پژوهشکده تاریخ اسلام چاپ و منتشر شده است.