به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛  گروه اخلاق انجمن جامعه شناسی ایران و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات همایش «خویش کاوی ایرانیان در دوران مدرن» را عصر روز گذشته ( سه شنبه ۳۱ فروردین ماه) در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار کردند.این همایش در دو پنل برگزار شد.

مقصود فراستخواه، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی و مدرس دانشگاه به عنوان یکی از سخنرانان پنل اول گفت: مهم ترین مشخصه دوران مدرن برای ما، مواجهه با دیگری مهم است به بیان دیگر مواجهه با یک دیگری مهم سبب شد که خود برای ما بحث برانگیز شود.

وی با اشاره به اینکه به وجود آمدن ژانری با نام ژانر خلقیات محدودیت هایی با خود دارد افزود: ژانر خلقیات محدودیت های مختلفی دارد که تعدادی از آنها عبارتست از: پارادایمی شدن به این معنا که گفتمان های مسلطی مثل شرق شناسی یا پارادایم عقب ماندگی سایه انداز می شوند، غلبه نوعی ذات انگاری و اینکه اغلب گزاره های که به کار می بریم فاقد سازه نظری سنجه ها و ابزارهای معتبر هستند و به تبع وقتی سازه های نظری ذقیق نداشته باشیم همیشه از خلقیات صحبت می کنیم بدون اینکه لوازم آن را داشته باشیم.

فراستخواه ادامه داد: متاسفانه در دعاوی که درباره «خویش» ایرانیان آمده است واژه ها تعریف و مفهوم دقیقی ندارند به همین دلیل هم دعاوی با یکدیگر مقایسه پذیر نیستند ضمن اینکه این واژه ه تعریف عملیاتی نشدند، اغلب این جمله ها کلی و به معنای منطقی مهمل و و مبهم هستند در اغلب جملاتی که درباره ایرانیان می گوئیم مشخص نیست که توده ای که مرتب از آن حرف می زنیم چه کسانی هستند و چه مقدار از ایرانیان چنین و چنان اند.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی اضافه کرد: اکثر گزاره هایی که درباره خلقیات ایرانی ها به کار برده می شود داینامیک نیستند و استاتیک هستند به این معنا که آنها روند تغییرات را در طول زمان نشان نمی دهند و به پرسش های مهم علم مثل چرا، چگونه و چقدر پاسخ داده نمی شود، علاوه براینکه این گزاره ها از حیث مقایسه با سایر ملت ها هم مشکل دارند.

فراستخواه گفت: به عقیده من در حال حاضر این نوع گفتارها به جِرم بحرانی خود ر سیده و لازم است که یک برنامه پژوهشی در این رابطه داشته باشیم. ما به این برنامه پژوهشی در سیاست اجتماعی، دیپلماسی کارآمد، حکمرانی خوب، فعالیت های مدنی، تعلیم و تربیت و آینده نگاری احتیاج داریم این در حالیست که کشورهای دیگر به این جمع بندی و برنامه پژوهشی رسیده اند.

این جامعه شناس در ادامه به تحقیقات خارجی که توسط افراد مختلف از جمله شوارتز و هافستید انجام شده پرداخت و گفت:  شوارتز هفت خصیصه فرهنگی و هافستید شش خصیصه فرهنگی را برای شناخت خلقیات ملل مختلف قائل شده است. فاصله با قدرت، فردگرایی، مردانگی، اجتناب از نااطمینانی و عدم قطعیت، جهت گیری دراز مدت، سخت گیری سلسله مراتبی بودن در جامعه و میل به برابری از جمله این شاخص هاست. نکه جالبی که از این تحقیقات به دست می آید اینکه شاخص فردگرایی در ایران بسیار بالا و با کشورهایی مثل مالزی و ترکیه قابل مقایسه نیست همچنین شاخص جهت گیری دراز مدت در ایرانیان بسیار پائین است یعنی ایرانیان اصرار دارند که هرچه زودتر نتیجه کار خود را سریع و آنی ببینند.

نویسنده کتاب «ما ایرانیان» افزود: مطالعه گلوب یکی از مهم ترین مطالعاتی است که در این حوزه در حال انجام شدن است این مطالعه برای شناخت خلقیات ۹ شاخص جهت گیری معطوف به آینده، جهت گیری معطوف به عملکرد، اظهار و جرات، جمع گرایی نهادی، جمع گرایی درون گروهی، فاصله با قدرت، جهت گیری معطوف به انسانیت، اجتناب از نااطمینانی و برابری خواهی جنسیتی  را در نظر گرفته است. مسئله مهمی که در این مطالعه وجود دارد این است که در جامعه ایران هنوز امید وجود دارد یعنی من با عملکرد خودم هنوز میل و امید به موفقیت  و پیشرفت دارم به بیان دیگر در جامعه ایرانی هنوز زندگی جاری است.

مدرس جامعه شناسی دانشگاه تهران در بخش پایانی سخنان خود یکسری پیشنهاد ارائه و توضیح داد: تا به حال در کشور ما مراکز علمی و پژوهشی بسیاری گسترش پیدا کرده و هزینه های بسیار زیادی هم داشته است می توانیم از این همه مراکز پژوهشی پنجره فرصتی بگشائیم و طرح های ملی دانشگا ها برای تحقیقات پایان نامه ها و رساله ها در این زمینه را گسترش دهیم و از طریق ارتباط با دانشگاه و مراکز علمی برنامه های پژوهشی را پیگیری کنیم. ما برای رسیدن به نتایج صحیح در حوزه خلقیات بیش از هرچیز به حجم زیادی از داده ها احتیاج داریم.