به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ شماره سیزده و چهارده فصلنامه «نقد کتاب تاریخ» ویژه بهار و تابستان به همت موسسه خانه کتاب در ۲۸۸ صفحه منتشر شد.

حبیب الله اسماعیلی، سردبیر فصلنامه «نقد کتاب تاریخ» در بخش ابتدایی این شماره، درباره عوامانه شدن معرفت تاریخ چنین بیان کرده است: «عوامانه شدن معرفت تاریخی به واسطه رونق شبکه‌های اجتماعی همه ما را نگران کرده است. این روزها هر کدام از ما دور و اطراف خود کسانی را می‌یابیم که به واسطه خواندن یا نوشتن و البته اغلب کپی کردن مطلبی بی اساس و نامستند درباره فلان موضوع تاریخی در شبکه‌های اجتماعی، با هزار اطوار به ما فخر می‌فروشند که ما محققان و مورخان و …نظرمان این است که…

تا این جای کار مشکل فردی است، اما وقتی این مدعا فروشی بشود ابزار هویت تراشی و چاشنی مباحث سیاسی و تبلیغات ایدئولوژیک، کار سخت می‌شود. خاصه این که برای بازار گرمی، بحث‌های شبه پست مدرن و تبلیغاتی مبنی بر لزوم وجود قرائت‌های مختلف و متفاوت نیز چاشنی کار شده باشد. برای نگارنده تفاوت نمی‌کند که چه کسانی یا از چه موضعی دست به این کار می‌زنند و برای اثبات مدعایش از جریان‌های مختلف نمونه‌هایی را نقل خواهد کرد. اصل سخن این است که میان عوامانه شدن معرفت تاریخی و بازتولید و ترویج سوءتفاهم و پیش‌داوری‌های بنیان‌سوز معطوف به نفرت‌پراکنی قومی و مذهبی، با شبه‌دانش رایج در شبکه‌های اجتماعی نسبتی مستقیم می‌توان یافت.

در توضیح این مدعا می‌توان گفت معرفت عوامانه تاریخ، شبه دانش است؛ نوعی جنون تاریخی است که خود را از ارائه مستندات برای ادعاهای عجیب و غریبش مستغنی می‌بیند و بر داوری‌های بی‌اساس تاکید می‌کند. به همین سبب در آشفته بازار ناشی از شکسته شدن کلان روایت های هویت ساز، معرفت عوامانه تاریخی بدیل آن ها شده است. به دیگر سخن، این معرفت عوامانه که به مثابه سرطان بر جان و روان خلق افتاده، از منابع همان کلان روایت های صدر روزگار نوگرایی بهره می گیرند که به نوبه خود بر اعوجاج و کج اندیشی های تاریخی، کم اثر سوء نگذارده اند. در روزگار امروز، همان روایت هایی که عموماً در پرتو رویکردهای ایدئولوژیک در دو سده اخیر تولید شده و در ایجاد پیش داوری های مردمان یک سرزمین نسبت به سرزمین های دیگر یا ساکنان یک سرزمین نسبت به هم  نقش آفرینی کرده اند، در پرتو عوامانه شدن معرفت تاریخی در جهان مجازی تصاویری کج و معوج بازتولید می شوند.»

در بخش نقد شفاهی این شماره از فصلنامه «نقد کتاب تاریخ» نشست «نقد و بررسی کتاب ریشه های تاریخی جدایی قفقاز از ایران» ارائه شده است. این نشست بیست و پنجم اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ با حضور دکتر حسین زرینی، دکتر صفورا برومند و دکتر علی کالیراد در پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار شده است.

«نقش اقوام در حاکمیت ایران»، «مفاهیم و مصادیق اسنادی با رویکرد ادبیات تاریخی»، «مرده ریگ ایرانیان در انتهای جاده ابریشم آبی»، «علم نافع، تاریخ نگاری مسعودی»، «نامه روزگار»، «تشیع در کرمانشاه» و «چالش تأسیس مدارس نوین در ایران» عناوین مقالات ارائه شده در بخش «نقد آثار تألیفی» این فصلنامه است.

بخش «نقد آثار ترجمه» مقالات «انقلابی گری در ایران: نگاهی به شورش روسیه»، «نقدی بر مرجع شناسی تاریخ سلجوقیان»، «ارامنه ایران در قرن هفدهم»، «خاطرات کنسول انگلیس» و «تاریخ و ادبیات کیسانیه» را دربردارد.

بخش «نقد آثار پیشین» این ماهنامه نیز دربردارنده مقالات «سازمان بنیان مرینیان»، «تاریخ ناتمام است»، «تاریخ عثمان پاشا»، «اسلام در هند و جنوب شرق آسیا»، «هیتلر و نازی ها»، «اطلس تاریخی آذربایجان»، «اقدامات دولت های ایران» و «ایران و اسلام در سده های نخستین»  است.

همچنین در بخش «گوناگون» این فصلنامه مقالات «چهار استدلال برای تاریخ نگاری خُرد»، «ویلم فلور در بوشهر»، «پیشخان» و «کوتاه از تاریخ» عرضه شده است.

سیزدهمین و چهاردهمین شماره فصلنامه «نقد کتاب تاریخ» ویژه بهار و تابستان ۱۳۹۶ با سردبیری حبیب اله اسماعیلی، در ۲۸۸ صفحه، به بهای ۱۰۰ هزار ریال از سوی موسسه خانه کتاب منتشر شده است.