به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ گفت‌وگوهایی دربارۀ دین طبیعی مجموعه بحث ها و جدل هایی در خصوص عقلانیت باور دینی است که هیوم در گفت وگویی میان سه شخصیت خیالی آن را به رشته تحریر درآورده است. از سویی، لُبّ عقاید هیوم درباره دین در این کتاب گرد آمده و از سوی دیگر، برگزیدن سبک گفت وگو برای ابراز عقاید، اهمیت این واپسین اثر هیوم را در شناخت تفکر دینی او دوچندان ساخته، تا جایی که برخی معتقدند که فلسفه هیوم را همچون فلسفه کانت، می توان نقطه شروعی دانستت برای تفکرات و گرایشهای له و علیه خداباوری در یک قرن و نیم بعد.

سه شخصیت حاضر در بحث، نماینده سه دیدگاه بسیار متفاوت در خصوص معرفت ذات خداوندند؛ «دمنا» وابسته به متکلمان ارتدوکس است که عقایدی جزم گرایانه دارد. «کلئانتس» که یک عقل گراست و «فیلو» شک گرایی فلسفی است. از رهگذر گفت‌وگویی که میان این سه شخصیت به تصویر کشیده شد و نیز با توجه به الهیات دینی رایج در دوران هیوم، به نظر می رسد نمی توان حکم الحاد وی را مخرب دین دانست. او دین خرافی را به مبارزه طلبیده است. گرچه عقایدش در دوران معاصر برای دین و آموزه های دینی بسیار خطرناک است، اما عکس العمل هیوم تنها در مقابل الهیات مسیحی است. بنابراین هیوم آن گونه که تا پیش از این کتاب گفته شده، نه از روی جانبداری، کلئانتس است و نه بنا به بی انصافی فیلو. اگر با دیده ای بینا در سراسر آثار او خود او را جویا شویم، خواهیم یافت که گفت وگوها آینه تمام نمای دغدغه های دینی هیوم است. او همواره پس از تنفرش نسبت به دینی که در آن بزرگ شد، نه آنچنان خود را از باور دینی بی نیاز دید که به کلی از دین و ایمان روی گرداند و نه مبانی و پایه های باورهای دینی را چندان محکم و استوار یافت که به دین و ایمان پای بند باشد. گرچه شاید چون به راستی فهم و درکی از ایمان و وحی نداشت، هیچ گاه مقصود خود از آنها را روشن نکرد و می خواست این اصطلاحات هم چنان در نظر او متعالی و مقدس بماند. چنانچه در پایان گفت وگوها و نیز در اغلب  نوشته هایش، تنها چاره بشر برای رهایی از جهل را تمسک به ایمان حقیقی معرفی می کند. این خوانش نو از رویکرد هیوم به دین، در طول پژوهش با شماری از فیلسوفان بزرگ از جمله آلوین پلانتینگا، ریچارد سوئین برن و ساموئل نیولندز طرح و مورد تأیید قرار گرفته است.

کتاب حاضر با پژوهشی در قالب پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد فلسفه که در سال ۱۳۸۹ دفاع شد، آغاز شده و در ادامه افزون بر ارائه ترجمه فارسی روانی از گفت وگوهایی درباره دین طبیعی، دغدغه های دینی هیوم را بررسی تاریخی و تحلیلی، به روایتی تو و به تفصیل در اختیار گذاشته است. در بخش نخست کتاب ابتدا به بررسی خاستگاه اندیشه هیوم در تاریخ فلسفه غرب می پردازیم و سپس نظرات او را در کتاب گفت وگوهایی درباره دین طبیعی در سه سطح: ۱) نگاهی اجمالی به شخصیتهای حاضر در گفت وگو، ۲) تفصیل در مورد آرای مطرح ار جانب هر یک از گفت وگو کنندگان و ۳) شخصیت و اندیشه های حقیقی هیوم از رهگذر عقاید مطرح در گفت وگوها بررسی می کنیم.

فهرست کتاب عبارت است از:

بخش ۱. مقدمه ای تحلیلی بر شکل گیری اندیشه هیوم درباره دین

مقدمه

1. خاستگاه اندیشه های هیوم در سیر تاریخ فلسفه غرب
2. نگرش کلی هیوم به دین
3. اقوال مختلف در باب آرای هیوم درباره ایمان

بخش ۲. ترجمه گفت وگوهایی درباره دین طبیعی

مقدمه: نامه پامفیلوس به هرمپیوس

1. درباره شکاکیت
2. نقد و بررسی نظریه مشابهت جهان با دستاوردهای انسانی
3. اثبات نظریه دین طبیعی
4. درباره عقل بودن خدا
5. اشکالات نظریه انسان انگاری خدا
6. نقد و بررسی نظریه مشابهت جهان با جسم بشری
7. نقد و بررسی نظریه عملکرد مکانیستی نظام طبیعت
8. بازبینی نهایی نظریات مطرح در باب جهان شناسی
9. نقد و بررسی برهان پیشینی در اثبات وجود خداوند
10. درماندگی و بدبختی بشر به عنوان تنها پایه دین
11. سازگاری یا عدم سازگاری مسئله شر با وجود و صفات الهی
12. گفت وگوهایی پیرامون دین و نحوه عملکرد و تأثیر آن در جامعه
13. یادداشتهای مترجمان
14. منابع مقدمه و یادداشتهای مترجمان
15. نمایه

گفت‌وگوهایی دربارۀ دین طبیعی(خوانشی دیگر) نوشته دیوید هیوم با ترجمه و تحقیق رسول رسولی پور و سوده مهتاب پور به همت انتشارات حکمت در سال جاری به بهای ۳۸۰۰۰ تومان منتشر شد.