به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ به همت پژوهشکده نظریه پردازی سیاسی و روابط بین الملل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، نشست معرفی و بررسی جلد نخست کتاب تاریخ فلسفه سیاسی ویراسته لئو اشتراوس و جوزف کراپسی با ترجمه جمعی از مترجمان و ویراستاری یاشار جیرانی و شروین مقیمی با حضور علی مرادخانی، یاشار جیرانی و شروین مقیمی دوشنبه ۱۵ مهرماه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، برپا می شود.

به همین مناسبت در این مجال مروری خواهیم داشت بر مقدمه ویراستاران فارسی این اثر:

مجموعه مقالاتی که با عنوان تاریخ فلسفۀ سیاسی به ویراستاری لئو اشتراوس و جوزف کراپسی، برای نخستین بار در ۱۹۶۳ منتشر شد، از جهات گوناگون واجد اهمیت است.

این کتاب که در ویراست‌های بعدی دستخوش برخی تغییرات نیز شد، در نوع خود اثری یگانه به شمار می‌آید. علاوه بر اینکه نگاشتن تاریخ فلسفۀ سیاسی به‌عنوان حوزه‌ای متمایز از تاریخ اندیشۀ سیاسی یا تاریخ نظریه‌های سیاسی در زبان انگلیسی تا پیش از آن چندان باب نبود، حتی نگارش تاریخ فلسفۀ سیاسی بر بنیاد فهمی غیرتاریخی‌گرایانه‌ از مقولۀ «تاریخ»، در دیگر زبان‌های اروپایی نیز به چشم نمی‌خورد.

این نکته البته چندان جای تعجب ندارد، زیرا کتاب تاریخ فلسفۀ سیاسی که اینک ترجمۀ بخش نخست آن در اختیار فارسی‌زبانان قرار می‌گیرد، اصولا حول روش‌شناسی لئو اشتراوس تدوین شده است. این مجموعه مقالات که توسط متخصصان برجستۀ حوزۀ فلسفۀ سیاسی به رشتۀ تحریر درآمده است، متخصصانی که غالبا به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از آراء تفسیری لئو اشتراوس تأثیرات جدی پذیرفته‌اند، چه از حیث صوری و چه از حیث محتوایی ناظر بر روش‌شناسی لئو اشتراوس در تفسیر آثار فیلسوفان سیاسی است.

اگر در نظر بگیریم که تأکید لئو اشتراوس از حیث روش‌شناختی بر متون فیلسوفان سیاسی، به‌ویژه بر متون اصلی آنها متمرکز است، و نقش زمینۀ تاریخی-اجتماعی در فهم غرض اصلی فیلسوفان سیاسی در این میان مطمح نظر قرار نمی‌گیرد، آنگاه عجیب نیست، اگر این تاریخ فلسفۀ سیاسی، به‌جای کوشش در جهت فهم آراء فیلسوفان سیاسی به‌عنوان تابعی از شرایط تاریخی ـ اجتماعی (شیوه‌ای که در اغلب آثار در حوزۀ تاریخ اندیشه سیاسی رایج و متداول است)، اصولا بر خود متون فیلسوفان مورد بحث و به‌ویژه بر متون اصلی آنها متمرکز می‌گردد. از همین روست که عناوین فصول هر فصل از این کتاب، نام یکی از فیلسوفان سیاسی است و این خود یکی از نشانه‌های صوری متنگرایی حاکم بر مقالات این مجموعه و تبعیت آنها از روش‌شناسی لئو اشتراوس است.

از سوی دیگر نویسندگان این مقالات کوشیده‌اند تا در بسط و توضیح اغراض هر یک از این فیلسوفان، متون اصلی آنها را مدّ نظر قرار دهند؛ اصلی که خود اشتراوس نیز، چه در مقالاتی که برای این مجموعه نگاشته و چه در دیگر آثار تفسیری خود از آن تبعیت می‌کند. اما صرف پرداختن به چهره‌های تاریخ فلسفۀ سیاسی و تمرکز بر متون اصلی آنها، نمی‌تواند مؤید روش‌شناسی اشتراوس باشد.

از این رو باید به این نکته نیز توجه کنیم که مقالات این تاریخ فلسفۀ سیاسی، از حیث محتوایی نیز در صدد بسط دعاوی اشتراوس در مورد تک‌تک فیلسوفانی است که آثار آنها در این مجموعه مورد شرح و تفسیر قرار می‌گیرد. در واقع همۀ این مقالات هر یک به‌نوعی و تا حدودی تلاش می‌کنند تا تز اصلی لئو اشتراوس که در تعبیر او از فلسفۀ سیاسی به‌مثابه سیاست فلسفی، و نیز اصل پنهان‌نگاری نزد فیلسوفان سیاسی تبلور پیدا کرده است را در مورد فیلسوفی که نگارش مقاله‌ای در باب او را بر عهده گرفته‌اند، بسط داده و اعتبار آن را نشان دهند. اگرچه این نکته در مورد همۀ مقالات این مجموعه به یک میزان صادق نیست، اما می‌توان اذعان نمود که هر یک از این مقالات تا حدی نسبت به خوانش بین خطوط آثار فیلسوفان سیاسی التفات داشته‌اند.

این مجموعه مقالات از آنجا که بر فیلسوفان سیاسی متمرکز است، می‌تواند منبعی ارزشمند برای دانشجویان محسوب شود و نیز از آنجا که نویسندگان آن، در مورد هر فیلسوفی که نوشته‌اند، در زمرۀ متخصصان برجستۀ آثار و آراء آن فیلسوف به حساب می‌آیند، لاجرم می‌توان به مقالات آنها به‌عنوان یک منبع آکادمیک، ارجاع داد. به‌عنوان مثال گذشته از خود لئو اشتراوس که سه مقالۀ این مجموعه (افلاطون، مارسیلیوس پادوآیی و ماکیاولی) را به رشتۀ تحریر درآورده است، دیگرانی چون کارنس لُرد، کریستوفر بروئل، محسن مهدی، رالف لرنر، ارنست فورتین، استنلی روزن، آلان بلوم، هاروی منسفیلد، و ریچارد ولکلی، هر یک از سرامدان حوزۀ مطالعاتی در مورد فیلسوفانی محسوب می‌شوند که در این مجموعه نگارش مقاله‌ای در باب او را برعهده گرفته‌اند.

نکاتی نیز در خصوص نحوۀ انتشار این اثر لازم به ذکر است. متن معیار ما برای ترجمه، ویراست سوم تاریخ فلسفۀ سیاسی است که مجموعا سی‌وهشت مقاله دارد و به‌بیانی شرح فلسفۀ سیاسی سی‌وهشت فیلسوف در قالب چیزی قریب به هزار صفحه است. ابتدا بنا داشتیم تا فیلسوفان سیاسی قدمایی را تحت یک مجلد و سپس فیلسوفان سیاسی مدرن را با عنایت به مقالۀ خود اشتراوس با عنوان «سه موج مدرنیته»، تحت سه مجلد ترجمه کرده و به طبع برسانیم که جمعا به یک مجموعۀ چهارجلدی بالغ می‌شد. اما از یکسو با توجه به اینکه ایدۀ اشتراوس در آن مقاله به‌نحوی خطی بسط داده نمی‌شود و از سوی دیگر مقالات مورد بررسی در این مجموعه بر اساس یک الگوی خطی مرتب شده‌اند، تصمیم گرفتیم تا کل این مجموعه را به سه مجلد تقسیم کنیم.

مجلد اول که اینک در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد، مشتمل بر فیلسوفان قدمایی از توسیدیدس تا مارسیلیوس پادآویی است. دو مجلد دیگر به فیلسوفان مدرن اختصاص خواهد یافت اولین آنها با ماکیاولی آغاز شده و با روسو به پایان می‎‌رسد و مجلد نهایی نیز با فلسفۀ سیاسی کانت آغاز می‌شود و با هایدگر به اتمام می‌رسد.