کل اخبار:54
-
۱۴۰۰-۰۷-۱۷ ۱۳:۰۳
سلوکی استثنایی میان علم ( مدرن ) و عرفان
سروش راست می گوید که روشنفکری دینی واقعیت دارد. واقعیت اش یک تن بیشتر نیست و آن خودش است. بقیه کسانی که عنوان روشنفکر دینی دارند یا روشنفکر نیستند یا دینی نیستند.
-
۱۴۰۰-۰۶-۲۰ ۱۴:۵۸
پیدا و پنهان لیبرالیسم در ایران/ معرفی و بررسی شماره هجدهم مجله سیاست‌نامه
شماره تازه فصلنامه سیاست‌نامه با تصویری از فیودور داستایوفسکی و پرونده‌ای به مناسبت دویستمین سالروز میلاد او به مدیرمسئولی و سردبیری حامد زارع از امروز روی دکه روزنامه‌فروشی‌ها و پیشخوان کتاب‌فروشی‌ها قرار گرفت.
-
۱۳۹۹-۱۰-۲۹ ۱۳:۳۰
کتاب «در باب روشنفکری دینی و اخلاق» منتشر شد
کتاب «در باب روشنفکری دینی و اخلاق» عموماً مشتمل بر مصاحبه‌ها و نوشتارهای عمومی و مطبوعاتی سروش دباغ طی سال‌های اخیر است.
-
۱۳۹۹-۱۰-۲۲ ۱۰:۳۷
نگاهی انتقادی به اظهارات اخیر دکتر عبدالکریم سروش؛
وداع «روشنفکری دینی» با دین
تلقی‌ای که البته ریشه در آرای مرحوم اقبال لاهوری در این زمینه دارد و مرحوم استاد مطهری درباره‌اش گفته بود «خاتمیت» نزد اقبال، «خاتمیت دیانت» است و نه «خاتمیت نبوت»! به گمان نگارنده با درک و تلقی دکتر سروش از خاتمیت، بی‌دینان عالم از هر مسلمانی، مسلمان‌ترند و اگر اصول مسلمانی برای‌شان احصا شود از هر اصل دیگری به این یکی دلبسته‌تر خواهند بود!
-
۱۳۹۹-۰۹-۲۶ ۱۴:۰۰
تولد یک روشنفکر دینی
-
۱۳۹۹-۰۸-۲۵ ۱۴:۰۰
گفتوگو با حسن محدثی درباره نقادی‌های حجت‌الاسلام فیرحی بر جریان روشنفکری دینی: فیرحی به معنای دقیق کلمه معاصر و امروزین بود/ او در اوج آفرینش فکری رفت
حسن محدثی می‌گوید: فیرحی به معنای دقیق کلمه معاصر و امروزین بود؛ او به تحولات دنیای جدید چه تحولات معرفتی و چه تحولاتی اجتماعی- سیاسی کم و بیش آشنایی داشت و اینها سبب می‌شد که بخواهد با آن دو قلمرو یعنی قلمرویی که در جهان سنت میراث برده بود و قلمرو و میراثی که از جهان جدید و فهمی که از جهان جدید داشت پیوند ایجاد کند.
-
۱۳۹۹-۰۷-۰۷ ۱۱:۲۸
به بهانه سخنان تازه سروش درباره فقه؛
عبدالکریم سروش و مبارزه سیاسی با سیاست فقهی
سروش در مقام یک روشنفکر دینی که مرید غزالی است و مدتی هم از نزدیک با فقیهان حشر و نشر و همکاری داشته، به این نتیجه رسیده که فقه عامل اصلی آشفتگی، فلک زدگی و غقب افتادگی جامعه ماست. او با این تز و ادعا، به مقابله با حاکمان دینی و فقیهان صاحب منصب ایران برخاسته است. مبارزه سیاسی یک چیز است اما اندیشیدنِ مشکل عظیم جامعه توسعه نیافته یک چیز دیگر. فقه چرا و از کجا و از کدام راه تاریخی آمده است؟ مدرنیته بر اثر کدام ضرورت‌های تاریخی وارد شده است؟
-
۱۳۹۷-۱۰-۱۶ ۱۴:۲۰
گفتوگو با رضا داوری اردکانی؛
پرسش‌های مغفول روشنفکری دینی
اگر کسانی اعتقادات دینی دارند و دوست دارند که این اعتقادات با همه‌ی حقایق و خوبی‌های جهانِ جدید سازگار باشد، من با آنها نزاعی ندارم. مانعی ندارد که به توجیه این سازگاری مثلاً نام روشنفکری دینی بدهند، اما این یک دلخوشی شخصی است.
-
۱۳۹۷-۰۴-۰۵ ۱۴:۰۰
گذر از هیک به هایک/ نقش هایِک در اندیشه روشنفکران دینی
پروژه لیبرالیزاسیون در ایران اگر چه بر شانه های پوپر ایستاده بود اما با زبان جان هیک سخن می‌گفت. در این زمانه اما کاپیتالیزاسیون در ایران، با تأکید بر فون هایک مسیر متفاوتی را طی می کند.
-
۱۳۹۶-۰۸-۱۶ ۱۲:۴۰
روشنفکری دینی یعنی بازیافتن/معنای سلفی گری چیست؟
میری دربرنامه گستره شریعت گفت: بازگشت در زبان فارسی ۲ معنا دارد؛ یکی اینکه برگردیم به سلف صالح ولی بازگشت در گفتمان روشنفکری دینی یعنی بازیافتن، پیدا کردن و بازجست معنا می‌دهد.
-
۱۳۹۵-۰۹-۲۴ ۰۸:۰۰
بررسی وضعیت روشنفکری دینی ایران در مقایسه با آسیا
میزگرد «وضعیت روشنفکری دینی در ایران در مقایسه با آسیا» با حضور فرید العطاس و دکتر سید جواد میری در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌شود.
-
۱۳۹۵-۰۶-۲۰ ۱۰:۲۰
داوود فیرحی:راه روشنفکری دینی در سده اخیر را مهندسی معکوس کنیم
فیرحی با تأکید بر اینکه دین و سیاست به تعبیر متفکران و اندیشمندان این حوزه دوقلوهای ناهم‌سازی هستند که به یکدیگر چسبیده‌اند ولی با هم جور در نمی‌آیند.
-
۱۳۹۵-۰۶-۰۸ ۱۵:۲۰
عبدالله نصری: آنچه در قرآن آمده صرفا ناشی از فرهنگ زمانه و دانش شخص پیامبر نیست
عبدالله نصری گفت: بازتاب بسیاری از رویدادهای زمان پیامبر در قرآن، یا از باب رد آنها و یا از باب مثال و نتیجه گیری بوده است. بحث از فرهنگ زمانه، این نتیجه را نمی دهد که قرآن کلام خدا نیست.
-
۱۳۹۵/۰۳/۲۹
پاسخ‌های احسان شریعتی به انتقادهای مطروحه از علی شریعتی؛
مدافعِ پدر
شریعتی با تکیه بر یک میراث عرفانی ایرانی خراسانی و نیز آموزه‌های مدرن است که می‌کوشد نگاه دینی خود را پی بریزد. از همین منظر است که البته به سراغ نقد اسلام فقاهتی- حقوقی هم می‌رود و نیز سراغ دینداری عوام. اما این احکام چگونه به‌روز می‌شود؟ با یک تحول عمیق و شکل‌دادن پارادایمی جدید در فقه. تا وقتی این کار صورت نگرفته، ما دچار فقهی سنتی هستیم. او به رعایت فرم البته پایبند است اما می‌گوید ظواهر نمی‌توانند معنای مستقل داشته باشند.
-
۱۳۹۵-۰۳-۱۷ ۱۶:۰۰
درباره روشنفکری دینی
سلسله‌سمینارهای «جامعه‌شناسان ایرانی و جامعه ایرانی» چندی است با هدف بررسی نسبت آرا و افکار جامعه‌شناسان ایرانی با جامعه ایرانی بحث خود را روی آثار غلامعباس توسلی، استاد جامعه‌شناسی قرار داده است.
-
۱۳۹۵-۰۲-۲۶ ۰۹:۰۵
نگاهی به کتاب «حدیث حاضر و غایب» به قلم آرش نراقی (۲)؛
الهیات غیبت و مسئله‌ی قدیسه ترزا
از تجربه‌ی ترزا می‌توان آموخت این است که ترزا به واقع یک قدیس یا یک عارف نبود، چون از آن آرامش روحی و انقیاد قلبی‌ای که عرفایی همچون مایستراکهارت، فرانسوا آسیزی، مولوی و یا عین‌القضات داشته‌اند بی‌بهره بوده است، اگرچه شکی نیست که انسانی خیرخواه و بشردوست و مهربان بوده است. کوتاه سخن آنکه نراقی علی‌رغم شروع فلسفی و نسبتاً علمی کتابش نتوانسته ادعاهایش را بر کرسی قبول بنشاند و برداشت او از الهیات غیبت انسجام علمی ندارد و نامستدل است.
-
۱۳۹۴-۰۹-۰۹ ۱۲:۰۰
نشست نقد و بررسی جامعه شناختی و فلسفی روشنفکری دینی برگزار می‌شود
نشست نقد و بررسی جامعه شناختی و فلسفی روشنفکری دینی و ارتباط آن با آکادمی و رکود در علوم انسانی برگزار می شود.
-
۱۳۹۴-۰۶-۱۸ ۱۴:۴۰
قاسمی: در خوانش «روشنفکری دینی»، دین برای انسان است نه انسان برای دین
علی قاسمی، شریعتی‌پژوه می‌گوید که از دیدگاه روشنفکری دینی، دین برای انسان است، نه انسان برای دین؛ و این مبنایی برای رویکرد به متن دینی است. اما باید دید نواندیشی دینی با تأخیری تاریخی و معرفتی درصدد طرح کدام مسائل و موضوع‌های تازه است که پیش از این مطرح نشده باشد؟
-
۱۳۹۳-۱۱-۱۴ ۱۸:۳۰
فراستخواه: جامعه همواره به روشنفکر نیاز دارد
نخستین روز از همایش دو روزه شمع راه، بزرگداشت مهندس بازرگان در دانشگاه تهران برگزار شد. این همایش که به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده فنی دانشگاه تهران برگزار می شد، کار خود را با پخش کلیپی از سخنرانی بازرگان پس از استعفا آغاز کرد. در ادامه مقصود فراستخواه سخنرانی خود را با عنوان «جریان شناسی روشنفکری دینی ایران» ایراد کرد.
-
۱۳۹۳-۱۰-۲۸ ۱۱:۱۰
نقدی بر اظهارات اخیر محمد مجتهدشبستری؛
چالش داعش و پرسش‌های پیش‌رو
پیشنهاد آقای شبستری برای حل چالش داعش، صرف‌نظر از مشکلات کلامی و فقهی و فلسفی، یک پیشنهاد لوکس، نخبگانی و غیرهمگانی است که حل معضل اقلیتی مشکوک و متوحش را به تغییر نظر اکثریتی آرام و مؤمن در باب بسیاری از مبانی دین خود موقوف می‌سازد./کسانی که می‌گویند برای حل مشکل مسلمانان باید اسلام یا اسلامیاتی جدید «تولید» کرد شبیه ساده‌دلی هستند که می‌گوید برای حل مشکل طلاق باید ازدواج را ممنوع کرد.
-
۱۳۹۳-۰۹-۲۶ ۱۰:۵۹
رضا داوری اردکانی/نظری به روشنفکری دینی؛
تکرار حرف‌های قرون شانزدهم و هفدهم اروپا را نباید نواندیشی دانست
در این تردید نمی‌کنیم که در کشور ما روشنفکر دینی وجود دارد و کسانی هستند که به این صفت شناخته می‌شوند. گاهی هم به آنها نواندیشان دینی می‌گویند، البته معنی نواندیشی دینی به‌درستی معلوم نیست؛ اما به‌هرحال روشنفکری دینی غیر از نواندیشی دینی است. شاید روشنفکری دینی در آغاز رنسانس نواندیشی بوده است؛ اما اکنون دیگر تکرار حرف‌های قرون شانزدهم و هفدهم اروپا را نباید نواندیشی دانست.
-
۱۳۹۳-۰۸-۱۸ ۱۰:۴۶
نقدی بر کتاب «اخلاق دین‌شناسی» ابوالقاسم فنایی/بخش پایانی؛
ناکارآمدی معیارها برای تفکیک ظرف دین از مظروف آن
چگونه است که به گمان فنایی «میوه‌های مدرنیته را نمی‌توان و نباید از ریشه‌های آن جدا کرد»، اما میوه‌های اسلام را می‌توان و باید از ریشه‌های آن جدا و منقطع ساخت؟ چگونه است که «ذبح اسلامی مدرنیته» خون حیات‌بخش در رگ‌های آن را می‌خشکاند، «اما ذبح مدرن اسلام» روح و گوهر آن را نمی‌میراند؟
-
۱۳۹۳-۰۸-۱۵ ۰۹:۰۲
احمد رهدار: نواندیشی دینی با روشنفکری دینی متفاوت است
حجت الاسلام احمد رهدار طی مقاله ای در نشریه سوره اندیشه نوشت: نواندیشی دینی جریانی است که هر چند ناظر به مستحدثات بیرونی هست، اما نقطه عزیمتش برای حرکت، منطق درونی تحولات دینی است. خاستگاه روشنفکری دینی، جریان دینی نیست، بلکه جریان روشنفکری سکولار است. آنها با اصالت دغدغه‌های مدرن پدید آمده‌اند و در مواجهه با چالش میان مولفه‌های عالم دین و عالم مدرن، راه حل‌هایی می‌دهند که این راه حل‌ها به نفع دین نیست.
-
۱۳۹۳-۰۷-۲۳ ۰۷:۲۶
نقدی بر کتاب «اخلاق دین‌شناسی» ابوالقاسم فنایی/ بخش سوم؛
آیا باور فنایی درباره‌ی خردگریزی و خردستیزی درست است؟
استناد به مقوله‌ی «دلیل مستقل»، نقطه‌ی اتکا و وجه افتراق محکم و مناسبی برای تفکیک احکام خردپذیر، خردگریز و خردستیز نیست؛ بگذریم از اینکه فنایی به جای لفظ «دلایل» که بر تکثر براهین و ادله اشاره دارد از واژه‌ی مفردِ «دلیل» استفاده می‌کند که این خود سبب سوءتفاهم و نوعی توهم می‌شود.
-
۱۳۹۳-۰۷-۰۹ ۰۹:۵۲
نقدی بر کتاب «اخلاق دین‌شناسی» ابوالقاسم فنایی/ بخش دوم؛
تقلیل سنت عقلانی مسلمانان به رئالیسم خام
فنایی هیچ‌گاه روشن نمی‌کند که دقیقاً مقصودش از عقلانیت سنتی چیست، او در راستای تبیین ویژگی‌های عقلانیت نظری جدید، عقلانیت علمی، عرفانی، فلسفی و دینی را از یکدیگر تفکیک می‌کند، چنان‌که در راستای تبیین عقلانیت عملی مدرن، عقلانیت اخلاقی را از عقلانیت اقتصادی و ابزاری جدا می‌سازد، اما وقتی او به سراغ عقلانیت سنتی می‌آید به‌یک‌باره از همه‌ی این تدقیق‌ها و تفکیک‌ها دست کشیده و یک‌باره و یک‌سره آن را به رئالیسم خام تقلیل می‌دهد.
-
۱۳۹۳-۰۶-۳۰ ۱۱:۰۴
نقدی بر کتاب «اخلاق دین‌شناسی» ابوالقاسم فنایی/ بخش اول؛
فنایی و عدم پایبندی به استانداردهای تحقیق روشمند
یکی از مباحث لازم برای آغاز نقد هر کتابی، بررسی تناسب و گویاییِ عنوان اصلی و فرعی آن با محتوا و فحوای کتاب است. به نظر می‌رسد که عنوان کتاب، وجه انتقادی و سلبی بخش عمده‌ای از اثر را منعکس نمی‌سازد. شاید بهتر بود که مؤلف محترم دست‌کم در قالب عنوان فرعی کتاب به رویکرد منتقدانه آن نسبت به آنچه فقه سنتی یا گاه اشاعره‌ی مدرن و پست‌مدرن می‌نامد به‌نحو مقتضی اشاره می‌کرد...
-
۱۳۹۳/۰۶/۱۶
گفتوگو با سیدحسین نصر؛
روشنفکری دینی کاری برای سنت نکرده است
اینکه این داده‌ها که روشنفکری دینی به معنای اروپایی‌اش بر آن استوار است بخواهد دین را متحوّل کند را سنّت‌گرایان قبول ندارند. این دین است که باید تعیین کند تحوّل فکری چه باشد نه اینکه تحوّل فکری از راه‌های گوناگون بیاید و سعی کند دین را طبق سیاق خودش تغییر دهد. اگر این چنین باشد آن فکری که می‌خواهد تحول ایجاد کند، خودِ دین است.
-
۱۳۹۳/۰۶/۰۱
گفت‌وگوی تفصیلی رضا سلیمان‌حشمت با فرهنگ امروز؛
تاملی در مفهوم روشنفکری
مدرن دینی حقیقتاً نمی‌تواند متدین باشد. چرا؟ چون گفتیم مدرن اصالت را به انسان می‌دهد و می‌گوید انسان سوژه است. در نتیجه دین یک امر فرعی و تبعی به‌حساب می‌آید، کسی میتواند داشته باشد و کسی میتواند نداشته باشد؛ اما کسی که متدین است عالم را بر مبنای دین و دینداری میبینید.
-
۱۳۹۳-۰۵-۲۸ ۱۱:۳۹
نقدی بر مقالۀ«شریعتی و زوال تفکر مفهومی در ایران»؛
شریعتی منادی شور بی‌شعور نیست!
چونان نویسنده‌ی محترم از تمدن‌سازی سخن می‌گویند که گویی شریعتی چون پتروس انگشتش را بر منفذ تولد تمدن ایرانی نهاده تا بیرون نریزد. باید پرسید حداقل طرف‌داران امتناع که هیچ‌گاه پیرو شریعتی نبوده‌اند چرا تا به حال این تمدن را شکوفا نکرده‌اند یا حداقل شمایی از آن ارائه نداده‌اند؟
-
۱۳۹۳-۰۵-۱۸ ۱۱:۰۹
نگاهی به سیر تحولات گفتمانی روشنفکری دینی/ بخش دوم؛
دینداری مدرن یا مدرنیته دینی!؟
آنها گرچه از صیانت دیانت سخن می‌رانند، اما اگر نیک بنگریم و از منظری فوقانی به پروژه‌ی آنها نظر کنیم، می‌بینیم که گام‌به‌گام اسلام محمدی را لخت کرده و پیراهنی از تار و پودهای پارادایم حاکم بر تن آن می‌کنند. به تعبیر آقای اشکوری پروژه‌ی روشنفکران دینی «مدرن کردن اسلام» است، نه «اسلامی کردن مدرنیته»!