انتشار حکم محکمه نظامی علیه دکتر مصدق

۲۹مرداد ۱۳۳۲ یک روز پس از کودتای امریکایی -انگلیسی ۲۸ مرداد، دکتر مصدق و چند تن از یارانش از جمله دکتر صدیقی و دکتر شایگان در خانه‌ای در خیابان کاخ (فلسطین) دستگیر و زندانی شدند. آنان عصر ۲۸ مرداد هنگامی که خانه مصدق زیر گلوله بود از راه دیوار خانه خارج شده بودند.

گفت‌وگو با حمید شوکت درباره نقش حزب توده و نهضت ملی در کودتای 28 مرداد

در روزگاری که محمد مصدق مقابل مجلس مردم را خطاب کرد که مجلس آنجاست که مردم هستند، سیاست‌مداران به‌رغمِ آموزه‌های مشروطه هنوز باور راسخی به «مردم» نداشتند و بر این اساس، رویکرد مصدق به استعاره‌ای از «قدرت مردم» بدل شد.

نیمه غایب مصدق

دکتر ناصر تکمیل‌همایون تمایل چندانی ندارد که درباره مسائل سیاسی و وقایعی که در اوایل انقلاب تجربه کرده است، سخنی بگوید. او دوست دارد بیش از هر چیز درباره کتابش به گفت‌وگو بنشیند. کتابی که حاصل سال‌ها زحمت و پژوهش است: «دکتر محمد مصدق در دوران سلطنت قاجار».

ایران برای همه ایرانیان

روزهای پایانی اسفند ماه برای همه ایرانیان یادآور پیروزی جنبش ملی کردن صنعت نفت در 29 اسفند سال 1329 و رهبر آن دکتر محمد مصدق است که در 14 اسفند 1345 در حصر درگذشت.

شاه از مُرده مصدق هم می‌ترسید/ محسن نیکبخت نویسنده «صد خاطره و نکته از مصدق»

عاشق ایران/ یادداشتی به مناسبت سالگرد درگذشت دکتر محمد مصدق

پژوهش‌های چهل ساله ناصر تکمیل همایون درباره زندگی اجتماعی و سیاسی محمد مصدق کتاب می‌شود

ناصر تکمیل همایون از استادان بازنشسته‌ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به زودی با کتاب جدید «زندگی‌نامه‌ اجتماعی و سیاسی دکتر محمد مصدق در دوره‌ی‌ سلطنت قاجاریه» به بازار کتاب می‌آید.

صد خاطره و نکته از دکتر مصدق /ماجرای فروش مملکت به ده میلیون دلار چه بود؟

کتاب «صد خاطره و نکته از دکتر مصدق» به کوشش محسن نیکبخت منتشر شد. این کتاب شامل خاطرات و نکاتی است که موافقان و مخالفان از دوره‌های مختلف زندگی سیاسی و اجتماعی دکتر محمد مصدق نقل کرده‌اند.

«صدخاطره‌ و نکته از دکتر مصدق» منتشر شد/ ماجرای سوییت ۴۵۰ دلاری

کتاب «صد خاطره و نکته از دکتر مصدق» به کوشش محسن نیک‌بخت توسط انتشارات تهران منتشر شد. تعدادی از خاطرات و روایت‌های نقل شده از دکتر مصدق در این کتاب پیشتر در هیچ منبعی منتشر نشده بودند.

چرا مصدق مخالف شاه‌شدن رضاخان بود؟

روایت یک سقوط/   گفت‌وگو با محمدعلی بهمنی‌قاجار درباره فضل‌الله زاهدی

زاهدی محصول عصر پهلوی نیست، بلکه پرورش یافته دوران قاجار است هر چند که در براندازی سلسله قاجار با رضاخان هم‌پیمان می‌شود. به همین علت همیشه خود را در مقابل خاندان پهلوی یک رجل مستقل می‌دیده، زیرا پهلوی در به اوج رسیدن او نقشی نداشته است.

عبدالله کوثری : سرگذشت ﻣﺼﺪﻕ می‌تواند دستمایه یکی از تراژیک‌ترین رمان‌های تاریخ باشد

عبدالله کوثری با بیان اینکه محمد ﻣﺼﺪﻕ میﺗﻮﺍﻧﺪ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺗﺮﺍژیکﺗﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ‌ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺎﺷﺪ، از اینکه نویسندگان ایرانی رمانی در خور توجه درباره او خلق نکرده‌اند، اظهار تاسف کرد و گفت: آیا ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﺯ «ژﻧﺮﺍﻝ ﺩﺭ ﻫﺰﺍﺭﺗﻮ»ﻯ ﻣﺎﺭﻛﺰ ﻣﻰ‌ﺍﺭﺯﺩ؟!

داریوش رحمانیان کتابی درباره پدر مصدق می نویسد

داریوش رحمانیان کتابی درباره آثار میرزا هدایت‌الله وزیردفتر از رجال دوره ناصری نوشته است. پدر مصدق جزو دیوانیان و رجال برجسته دوره ناصرالدین‌شاه بوده که آثار ارزشمندی از وی باقی مانده است.

از قیام مردمی تا انفعال جامعه/ ۶۷ سال از ۳۰ تیر ۱۳۳۱ می‌گذرد

مصدق دریافت با چنین وضعیتی ممکن است با همکاری شاه و مجلس از نخست‎وزیری کنار گذاشته شود. موضوعی که برای این اشرافی دموکرات چندان خوشایند نبود. چه مصدق کنار گذاشتن توسط مجلس را دون شأن خود و لطمه‎ای به رهبری‎اش می‎دانست که پرچمدار نهضت ملی ایرانیان شناخته می‎شد.

به ‌سوی ملی‌گرایی مدنی/ صورت‌های ناسیونالیسم در گفت‌وگو با رضا ضیا ابراهیمی

مصدق ناسیونالیست بی‌جاساز نبود. او با ناسیونالیسم پیشااسلام‌گرای دولت مشارکت نکرد، هرگز پرچم آریایی را برنیفراخت و در عوض طرفدار میراث شیعی ایران بود. مصدق اغلب از امام حسین(ع) در مجلس نقل قول می‌کرد، چیزی که مطلقا خلاف ناسیونالیسم بی‌جاساز است. او می‌گفت: هر شخص محترمی تا آنجا که قادر است، باید از کشور خود بر اساس دو اصل دفاع کند و خود را منقاد هیچ قدرتی نکند.

دیگر نمی‌توانیم کابینه‌ای مثل کابینه دکتر مصدق پیدا کنیم/از این که ازدواج نکرده‌ام پشیمان نیستم

عبدالله انوار گفت: یگانه جنایتی که صورت گرفته، جنایتی است که به دانشگاه شده است. چنان مدرک‌گرایی اهمیت پیدا کرده است و علم‌گرایی سقوط کرده و به انزوا رفته است که به نظر من باید در دانشگاه یک کودتای عظیم علمی صورت بگیرد که این فکر و اندیشه مدرک‌گرایی ریشه‌کن بشود.

۱۵ بهمن، روز تأسیس و استقلال دانشگاه فرخنده باد / محمد ترکمان

در تاریخ نزدیک به ۸۴ سال دانشگاه به شکل جدید در ایران (۱۵ بهمن ۱۳۱۳)، دوران نخست‌وزیری دکتر مصدق (۱۲ اردیبهشت ۱۳۳۰- ۲۸ امرداد ۱۳۳۲)، دورانی بی بدیل بود؛ دورانی که دانشگاه و استادان و دانشجویان از سوی دولت قدر دیدند و بر صدر نشستند.

تکمیل همایون: کشاورز می‌خواست درباره اعدام دکتر فاطمی کتاب بنویسد

تکمیل همایون می‌گوید: کشاورز وقتی در زندان بود، دکتر مصدق و فاطمی هم در زندان بودند. در همین دوران، دکتر فاطمی به قتل رسید و این وقایع، اثر بدی روی او گذاشت و خواست که راجع به وزیران محبوس و مقتول در طول تاریخ، کتاب بنویسد و دنباله سخن را ادامه دهد و تا زمان حاضر برساند تا درباره مصدق و فاطمی هم بنویسد. در مجموع هم سرگذشت افرادی را که در زندان روایت می‌کند، تداعی‌گر تصویر فاطمی و مصدق در زمان حال است.

آن کتاب را بردارید شاید فاطمی پشت آن کتاب خزیده باشد...

بهرام افراسیابی در کتاب مفصل و مبسوطی که درباره حسین فاطمی و محمد مصدق تحت عنوان «الماس‌های تاریخ» نوشته‌ است، روایت می‌کند که حکومت حسین را که روزنامه‌نگاری پرشور با قلمی گزنده بود، به جرم امضای اعلامیه‌ای که علیه حکومت وقت نشر و توزیع کرده‌ بود دستگیر و در زندان اصفهان وی را با عده‌ای لمپن و افراد شریر در یک بند و سلول نگاه می‌دارند.

از محافل سیاسی تا گفت‌وگوهای خانگی؛ امپریالیس یعنی‌چه روله؟/ به مناسبت یکم آبان‌ماه سالروز تشکیل جبهه ملی

نگاهی به تشکیل ائتلاف بزرگ موسوم به جبهه ملی به زعامت دکتر مصدق و تاثیر آن بر اتحاد مردم به مناسبت یکم آبان ۱۳۲۸ بر اساس داده‌های روایت سال‌های ابری علی‌اشرف درویشیان.

حمید احمدی: شالوده‌شکنی اتهام ضدمذهبی بودن مصدق

حمید احمدی در یادداشتی بر کتاب «سیمای مصدق پس از انقلاب اسلامی» نوشته پیام غنی‌زاده نوشته است: یکی از دیرپاترین کشمکش‌ها، چه به شکل سیاسی و تبلیغی و نوشتاری و چه به شکل فیزیکی‌، کشمکش میان جریان ملی و اسلامی بود که در سال‌های پس از کودتای ۱۳۳۲ به‌تدریج رو به رشد گذاشت و پس از انقلاب به اوج خود رسید و به حذف جریان ملی نه‌تنها از ساختار قدرت بلکه از صحنه سیاسی جمهوری اسلامی منجر شد.

وحدت ملی در سایه مشارکت مردمی/ مقاومت و یکپارچگی مردمی ‎در٣٠ تیر ، «سکوت» و پراکندگی در ٢٨ مرداد

آیا تحولات خطیر دوره بین ٣٠ تیر (٣١) تا ٢٨ مرداد (٣٢)، موضوعات و مباحثی را به ما می‎آموزد؟ یکی اینکه وحدت ملی، تقویت و انسجام جامعه مدنی دیوار مانع هر خطر خارجی و معضل داخلی است. وحدت ملی فقط در صورت وجود حداکثری مشروعیت مدنی و مشارکت مردمی ‎شکل و قوام می‎گیرد. 

نشست «بررسی حقوقی-تاریخی برکناری دکتر مصدق» برگزار می شود

نشست «بررسی حقوقی-تاریخی برکناری دکتر مصدق» در خانه اندیشمندان برگزار می شود.

شماره ۲۳ فرهنگ امروز منتشر شد

شماره ۲۳ فرهنگ امروز منتشر شد

موضوع محوری این شماره حول ارتباط اخلاق و سیاست است که به مطالعه موردی شخصیت، منش و رویکرد سیاسی و اخلاقی مصدق در طول زندگی سیاسی و همچنین اخلاق زیستن در کنار اخلاق سیاسی در حیطۀ فردی و عمومی‌اش می‌پردازد و تلاش دارد این شخصیت را به‌مثابه سوژه‌ای علمی به دور از هر نوع قضاوتی مورد مداقه قرار دهد...

مظفر بقایی و تشکیل حزبی میان‌مایه

در روز ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۰ حزب زحمتکشان ملت ایران به دبیرکلی مظفر بقایی کرمانی تاسیس شد.

داریوش شایگان : سخت هوادار مصدق بودم

متن زیر روایت سیدهادی خسروشاهی از داریوش شایگان است.

آیا مصدق مسئول مشکلات امروز ماست؟/ پاسخ کورش احمدی به موسی غنی‌نژاد

آقای غنی‌نژاد بر آن است که مصدق «اقتصاد دولتی در سیاست داخلی» را در ایران رواج داد و اضافه می‌کند که «تحولات بعدی ایران، به‌ویژه جنبه‌های منفی اقتصادی آن؛ یعنی اقتصاد بسته، خودکفا و ضد دنیای خارج، همه تا حدود زیادی ریشه در جریان ملی‌کردن صنعت نفت دارد»؛ اما ایشان هیچ توضیحی درباره چگونگی امر نمی‌دهد.

«کارنامه مصدق و حزب توده» بعد از سال‌ها چاپ شد

«کارنامه مصدق و حزب توده» یکی از منابع مهم و دست اول درباره دوران نخست‌وزیری مصدق و نقش حزب توده در آن دوران است.