به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ دهمین برنامه از سلسله برنامه‌های عصر کتاب، ویژه گرامیداشت دکتر آذرتاش آذرنوش، چهره ماندگار زبان و ادبیات عرب، یکشنبه ۳ اردیبهشت‌ماه با حضور مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، دکتر سید کاظم موسوی بجنوردی، رئیس بنیاد دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، دکتر محمد دهقانی، دکتر سید صادق سجادی، دکتر عنایت‌الله فاتحی‌نژاد و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری در سرای کتاب برگزار شد.
 
موسوی بجنوردی در این آئین با اشاره به ۳۱ سال حضور فعال آذرتاش آذرنوش در بنیاد دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، گفت: در این مدت ۱۷۳ مقاله ارزشمند از ایشان منتشر شده که هر یک سند افتخار زرینی در تاریخ ادبیات و به‌ویژه تاریخ ادبیات ایران آنجا که با ادبیات عرب گره می‌خورد، به شمار می‌رود. دکتر آذرنوش در این مدت ۵۵۱ مقاله نیز ویرایش کرده‌اند و نثر فاخری که ایشان به‌کار برده به قدری آموزنده بوده که نقش بسیار خوب و تاثیرگذاری در موفقیت دایره‌المعارف بزرگ اسلامی داشته است.
 
وی ادامه داد: ارزش فردی مانند دکتر آذرنوش به قدری پربرکت است که می‌بینیم دانشجویان زیادی با راهنمایی‌های ایشان تربیت شدند و آموزش‌هایی که از استاد آذرنوش دیده‌اند، بسیار نتیجه‌بخش بوده است.
 
رئیس بنیاد دایره‌المعارف بزرگ اسلامی تصریح کرد: نام ایشان در ظاهر با زبان و ادبیات عربی گره خورده، در حالی‌که دکتر آذرنوش نقش بسیار برجسته‌ای در متون ادبی فارسی داشته است و مقالات ایشان همیشه برای ما الگوی خوبی بوده است. نوشته‌های استادانی مانند دکتر آذرنوش فقط بازگوکننده از کتاب‌های مختلف و جمع‌آوری دیگر مقالات نبوده، بلکه تک تک مقالات ایشان، همراه با تحلیل است.
 
موسوی بجنوردی افزود: افرادی مثل آذرنوش که زبان و ادبیات فارسی را در تماس با زبان عربی جلوه درخشانی داده، مایه تکریم بیشتر هستند. روی نثر به‌کار برده شده از سوی ایشان باید تحلیل صورت گیرد که چه خصوصیاتی دارد.
 
وی گفت: طبق سنت علمی دائره‌المعارف، بعد از چند دهه، امروز ایشان مشاور عالی دایره‌المعارف، عضو شورای عالی علمی و اخیرا عضو هیات امنا محسوب می‌شوند. امیدوارم برای ده‌ها سال دیگر در خدمت ایشان باشیم و دکتر آذرنوش با مقالات و ویرایش‌های خود به حرکت علمی دائره‌المعارف کمک کند.  
 
فرامرزی بودن، ویژگی شاخص آثار دکتر آذرنوش است

غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب نیز در این آئین در سخنانی کوتاه اظهار کرد: همت بالای دکتر آذرنوش در زبان و ادبیات عرب و زبان فارسی، بر گردن ما حقی بزرگ نهاده است و باید سپاسگزار یکایک لحظاتی باشیم که در این راه صرف کرده‌ و آثاری را خلق کرده‌اند که به‌عنوان مرجع شناخته می‌شوند.
 
وی افزود: ویژگی اصلی کارها و آثار استاد آذرنوش، فرامرزی بودن آن‌هاست. نه تنها در ایران، بلکه در خارج از کشور نیز علاقه‌مندان زبان و ادبیات عرب، مشتاق مطالعه آثار ایشان هستند.

مردم عامی ایران زبان فارسی را حفظ کردند نه حکومت‌ها

محمد دهقانی، نویسنده، پژوهشگر و مدرس دانشگاه، به‌عنوان دیگر سخنران این نشست، در سخنانی با محوریت کتاب «چالش میان فارسی و عربی» اثر دکتر آذرنوش، گفت: کتاب به قدری پرمحتواست که اگر روزها درباره آن بحث کنیم، کافی نیست. یکی از مسائل مهم در تاریخ عمومی ایران پس از اسلام و در تاریخ ادبی ایران، این است که زبان فارسی چطور به‌وجود آمده و توانست در مقابل زبان عربی بایستد و مقاومت کند. دکتر آذرنوش در این کتاب نتیجه می‌گیرد که مردم عامی ایران بودند که زبان فارسی را حفظ کردند نه حکومت‌ها. 

وی ادامه داد: اگر کتاب را خوب مطالعه کنیم، متوجه دروغ بزرگ تاریخ‌نویسان می‌شویم که از روی تعصب ناسیونالیستی سخن گفته‌اند. کتاب دکتر آذرنوش هشداری است که به دقت به تاریخ بنگریم و هر قصه‌ای را آسان باور نکنیم. دیگر ویژگی کتاب ایشان، نشان دادن پدیده «استعراب» است که دکتر آذرنوش با اسناد و مدارک نشان می‌دهد تا قرن ششم به قوت در ایران وجود داشت.

این پژوهشگر تصریح کرد: امروز هم نباید زبان فارسی را به زبان قدرت و سلطه سیاسی پیوند بزنیم. ایران همیشه شکوهش به این بوده که جایگاه اقوام و فرهنگ‌های مختلف و متعدد بوده و تکثر زبانی و فرهنگی و قومی باعث ثبات و موجودیت ایران شده است. با خواندن این کتاب متوجه می‌شویم که تنوع و تکثر فرهنگی در سراسر تاریخ ایران وجود داشته و مردم ایران وامدار هیچ حکومتی نیستند، بلکه وامدار تکثر و تنوع زبانی و فرهنگی خود هستند.