کل اخبار:48
-
۱۴۰۰-۱۱-۰۷ ۱۱:۵۲
رسول نمازی/ پاسخی به اظهارات سیاوش جمادی درباب لئو اشتراوس؛
سوار بر روحِ مغشوشِ تاریخ
اگر استفاده اشتراوس از ضمیر «ما» در آثارِ خود، که گویا جمادی نسبت به رواج آن در زبان انگلیسی آگاه نیست، از نظر جمادی « گویای ایدئالیسم وخیمی است»، استفاده جمادی از ضمیر «ما» وقتی که می گوید « زحمت ما را کم می کنند » گویایِ «فاجعه وخیمی» است که حوزه اندیشه در ایران دچار آن شده است: موضوعات پیچیده فلسفی که می بایست در قالب مقالات تحقیقی جدی با ارجاع و جزئیات فراوان مورد بحث قرار گیرند بصورت کلی و در قالب خطابه های احساسی و گزاره های کلی در فضای کشور نشر می شوند، آنهم توسط افرادی که آشکارا بر موضوعات مورد بحث تسلط ندارند و دست به قضاوتهای کلی و بی پایه می زنند.
-
۱۳۹۹-۱۱-۱۱ ۱۷:۰۰
راززدایی از هایدگر/ به بهانه 6 بهمن سالروز تولد سیاوش جمادی
-
۱۳۹۷-۱۲-۲۱ ۱۳:۰۸
«فلسفه و ادبیات» (۳)/ در تعقیب ارسطو
-
۱۳۹۷-۱۲-۲۰ ۱۲:۱۸
«فلسفه و ادبیات» (2)/حکمت کالیوها
-
۱۳۹۷-۱۲-۱۹ ۱۶:۱۵
«فلسفه و ادبیات» (۱)/ دیالکتیک حس
-
۱۳۹۷-۱۲-۰۶ ۱۱:۱۳
شمارۀ نوروزی نشریۀ فرهنگ امروز منتشر شد؛
علیه ایران
اظهارات افرادی که پرچم چپ را به دوش می‌کشند این شبهه را ایجاد می‌کند که گفتمان قومیت گرایی در ایران و ستیز با هویت ملی میراثی باشد از چپ انقلابی. به همین دلیل فرهنگ امروز به دنبال آن است دریابد آبشخور این موضع‌گیری‌ها به چه میزان از اندیشه چپ است.
-
۱۳۹۷/۱۰/۱۹
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۳)؛
نتایج توسعه نیم‌بند
توسعۀ نیم‌بند دوام و عمق ندارد. توسعۀ دوام‌پذیر و بازگشت‌ناپذیر با استبداد و ایدئولوژی ممکن نمی‌گردد. بالا رفتن تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه و رفاه اجتماعی و بهره‌گیری بهینه و آینده‌نگرانه، مدیریت صنعتی کارآمد و مولد، پرورش متخصصان، و شاخص‌هایی که بیش‌تر متخصصان در تعریف و توصیف توسعه می‌گنجانند، بدون توسعۀ فرهنگی و اجتماعی و سیاسی به حدّ مطلوب و هم‌وزن با توسعه در جوامع پیشرفته نمی‌رسد.
-
۱۳۹۷/۱۰/۱۱
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۲)؛
امکان توسعه سالم‌تر
توسعه نمی‌تواند با انزوا از مدرنیزاسیونی که جهان‌گیر است پیش برود. این مدرنیزاسیون جهان‌گستر برگشت‌ناپذیر است. ما در عصر مدرن زندگی می‌کنیم و مدرنیته و سنت بسته‌هایی بر روی میز نیستند که انتخاب‌شان به دلخواه ما باشد. پس از فروپاشی شوروی تا به امروز شاهد نقدهای بسیاری بوده‌ایم که عارضه‌هایی چون تبعیض اقتصادی، فاصلۀ مرکز و حاشیه‌ها، شکاف لایۀ ازون و غارت بی‌حساب و ویرانگر منابع طبیعی، گسترش زرادخانه‌های هسته‌ای، عارضۀ بنیادگرایی و جنگ های به‌شدت وحشیانه را به رخ می‌کشند. حتی اندیشمندان منتقد غربی نیز راه حلی مؤثر نشان نمی‌هند.
-
۱۳۹۷/۰۹/۲۷
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۱)؛
رنسانس وقتی رنسانس می‌شود که اجتماعی شود
رنسانس و روشنگری و پروژۀ پیشرفت و همۀ عناصر کانونی مدرنیته فرق‌شان با آنچه ما رنسانس ایرانی یا اسلامی می‌نامیم، در افکار مکتوب‌شده در کتاب‌ها نیست. فرق‌شان در عمومی شدن آنها و اجتماعی شدن و تبدیل شدن آنها به فرهنگ است. ...رنسانس وقتی رنسانس می‌شود که اجتماعی شود یا از آغاز هستی اجتماعی ایجادش کرده باشد. اگر درهم‌کنشی فرهنگ‌پرور میان آثار نخبگان و اذهان و زندگی جمعی رخ ندهد، چرخشی عصری نیز که با غروب قدیم و طلوع جدید همراه باشد، رخ نخواهد داد. رنسانس در آثار اقلیتی از نخبگان محصور نمی‌ماند.
-
۱۳۹۷/۰۹/۱۴
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱۰)؛
از موبد-شاهی تا اومانیسم
محرک آغازین پیشرفت و توسعه همان محرک آغازین مدرن شدن است، چون پیشرفت و توسعه در نظر و در عمل از نتایج یک دگرگشت بزرگ تمدنی است که بی‌گمان تک‌علتی نمی‌تواند باشد و فروکاست همۀ علت‌ها به یک وجه از هستی اجتماعی با واقعیات نمی خواند . یکی از حیطه‌های مهم علمی که جای پرداختن به پرسش شماست تاریخ است، اما نه تاریخ به مفهوم تاریخ‌نویسی مورخان قدیم که به تاریخ فرهنگ و اجتماع و اندیشه‌ها توجهی نداشته‌اند و تاریخ‌نویسی‌شان غالباً و عمدتاً وقایع‌نگاری دربارها و فتوحات و جنگ‌ها یا به دیگر سخن تاریخ از بالا بوده است.
-
۱۳۹۷/۰۸/۲۷
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۹)؛
موانع فرهنگ مدرن در قلمرو اسلامی
مدرنیته تنها در علم و ابزار منحصر نمی‌شود. اولویت هستی اجتماعی درست، اما باورهایی که همگانی و قومی می‌شوند، یک روی هستی اجتماعی‌اند. خدای قوم، شریعت قوم، اخلاقیات قوم در شیوۀ زیست او تعین می‌یابند؛ حالا حقیقت باشد یا نباشد. اصلاً اختلاف جدید و قدیم بر سر حقیقت نیست. اصل در واقعیت خود انسانی است.
-
۱۳۹۷/۰۸/۱۵
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۸)؛
در زنجیر مناسبات شاهی-بندگی
ما نه در خواص نه در عوام یا تودۀ مردم، هیچ اثری، هیچ اثری از اینکه جز مناسبات شاهی-بندگی ساختار دیگری نیز ممکن است نمی‌بینیم. در این صورت حتی ستم‌دیدگان و مدافعان ستم‌دیدگان راهی جز این نمی‌شناسند که با احکامی که روی کاغذ است، حاکمی را که متکی به زور عریان است وادارند تا از خشیت‌اش بکاهد و بر رحمت‌اش بیفزاید و اگر جان به لبشان رسید شاهی را ببرند و شاهی دیگر به جایش نشانند. نمونۀ اسطوره‌ای آن داستان کاوه است و نمونۀ تاریخی آن فراوان.
-
۱۳۹۷/۰۸/۰۵
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۷)؛
صغیر ماندگی یا روشنگری عقیم شده
مسئلۀ نسل ما بی تاریخی یا کمداشت حافظۀ تاریخی نیست. ما با ناخودآگاهی تاریخی زندگی می کنیم و آنچه کم داریم خودآگاهی تاریخی است ، از همین روست که همچنان حامل برخی از فراداده های خوگرفتۀ فرهنگ گذشته ایم ؛ آزادی اندیشه نیاز ناگزیرمان نشده و خودگردانی و خودسالاری در فکر و امورهمگانی مان را دشوارتر از سپردن امورمان به یک شاه چارساله می یابیم.از اندیشمندان چپ دربارۀ اتمیزه شدن انسان ها و فقدان خود آیینی در سرمایه داری پسین بسیار آموخته ایم اما تفاوتی عظیم است میان دگرسالاری پسمانده از فرهنگ قرون وسطی و خودآیینی خنثا شده در غرب پیشرفته.
-
۱۳۹۷/۰۷/۲۳
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۶)؛
چرا پیشرفت پرشتاب مدرن از اروپا آغاز شد؟
از سدۀ هیجده واژۀ دسپوتیسم در ادبیات سیاسی غرب معنای تورانی و جباریت و در اسناد به سلطان های شرقی رایج شد.دسترس به آب و الوار و فاصله کم تر میان قلمرو شاهان و خیلی از عوامل دیگر در اروپا را در پاسخ به پرسش مطرح شده آورده اند. اما آثار فرهنگ نادیده گرفتنی نیست. درست از میانۀ قرون وسطی که در اروپای مسیحی ایدئولوژی حاکم به بهای جان ها و خطر های هولناک رو به پیله شکافی رفت ، در ایران وارون آن رخ داد.
-
۱۳۹۷/۰۷/۰۴
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۴)؛
استبداد ذهنی ایرانیان
استبداد ذهنی البته خاص ما نیست. این فکر در حیطۀ همۀ مناسبات قدرتی که فقط از بالا اجرا می‌شود در همۀ سطوح گسترش می‌یابد. اگر دقت کنید تمامی طرح‌های سیاسی حکمای ما و اصلاً خود ترجمۀ پولیتیکا به سیاست همواره در چرخه‌ای افلاتونی و نوافلاتونی دور زده‌اند. در ساختار مناسبات قدرت که هم مردم و هم حکومت و هم طبقات میانجی را در بر می‌گیرد، حقی برای مشارکت مردم در امور عامه در کار نبوده است. در تاریخ‌های قدیم ما مردم اصلاً غایب‌اند.
-
۱۳۹۷/۰۶/۳۱
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۳)؛
ملک الشعرای بهار، شاعر، سیاستمدار یا متفکر
ملک‌الشعرا متفکر نیست تا برای خودسالاری تفکر با زبان شاعرانۀ پارسی درآویزد؛ گرچه شاید او را محیط و مسلط بر زبان خوانده‌اند. ملک‌الشعرای دربار مظفرالدین شاه و مداح او همان کسی است که قصیدۀ دماوند و جغد جنگ را سروده است و از توس برای مظفرالدین شاه مدح‌نامه می‌نویسد و این شاه علیل و بی‌کفایت را خدایگان سلاطین عالم و شهریار کارآگاه می‌خواند.
-
۱۳۹۷/۰۶/۱۴
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۲)؛
طبقات اجتماعی و بازتولید نظریه استبداد
دریافت من به‌ویژه در بارۀ تاریخ ایران این است که نقش فرهنگ و فرداد تاریخی هیچ کم‌تر از طبقۀ اقتصادی نیست. مشروطه‌خواهی تقاطع برخوردی بود میان وارده‌های عصر مدرن و یک پیشینۀ فرهنگی بسیار سخت‌سر. به‌ویژه پس از مجلس اول از درون تعارض‌هایی که از کشمکش توفان‌های مدرن با ذهنیت فرهنگی و تاریخی و اجتماعی ایرانیان پدید آمد، مشروطیت فکر یا به تعبیر آدمیت ایدئولوژی غالبی را نیز پذیرا شد.
-
۱۳۹۷/۰۶/۰۷
تفسیری فلسفی از مفهوم پدرسالاری در تاریخ ایران در مصاحبه با سیاوش جمادی (۱)؛
ایدئالیسم وخیم شیگالفی
آنچه تاریخ ما گواهی می‌دهد این است که اقتدار مستبدان و دیکتاتورها نه از خودشان بلکه در ضعف تسلیم‌طلبانهٔ جماعتی بوده است که مناسبات استبداد و در نتیجه یا بنده یا ارباب بودن در روحیۀ خودشان نیز منتشر است و بنابراین آزادی هرگز نیاز ناگزیر و اول و آخر آنها نمی‌گردد. روشنفکر آزادی‌خواهی است که بیرون حکومت و منتقد آن است. با این تعریف شمار روشنفکران ما آن‌قدر اندک بوده است که چشمداشت زیر و روکردن جامعۀ استبدادزده با قلم آنها خود مبتلا به همان ایدئالیسم وخیم شیگالفی است.
-
۱۳۹۷-۰۴-۱۶ ۱۱:۳۴
سیاوش جمادی از مقام و رهیافت میرشمس‌الدین ادیب سلطانی در ترجمه می‌گوید (۲)؛
سخن گفتن کانت به فارسی
زبان فارسی در ترجمۀ «سنجش خرد ناب»، زبان کانت است که به فارسی سخن گفته است. در این ترجمه، رکود، سترونی و فروبستگی زبان فارسیِ تاکنونی به‌همت یک ایرانی شکسته شده است. او را اگر کاخ بلند ترجمه نامیم، گزاف نگفته‌ایم. دشوارفهمی این ترجمه ازآن‌روست که هم در فرم و هم در درون‌مایه، هم‌اندیشی با کانت را برمی‌انگیزد.
-
۱۳۹۷-۰۴-۱۲ ۰۹:۵۸
سیاوش جمادی از مقام و رهیافت میرشمس‌الدین ادیب سلطانی در ترجمه می‌گوید (۱)؛
ترجمه همچون کار هنری
گاه پیش آمده است که برای یافتن معادلی درخور برای یک ترم هگلی با وی گفت‌وگویی داشته‌ام. گفت‌وگو به نتیجۀ خرسندکننده‌ای نرسیده است و چند روز بعد ادیب سلطانی با یک تماس تلفنی کوتاه مرا در شادمانی خویش انباز کرده است. شادمانی از یافتن معادلی که دقیقاً همان است که باید باشد. شادمانی هنرمندی که از آنچه آفریده است، به درجه‌ای از خرسندی رسیده است. چنین نسبتی با زبان، نسبتی آفرینشگر و هنرمندانه است.
-
۱۳۹۷-۰۱-۲۰ ۱۰:۳۷
نظرات جمعی از اصحاب اندیشه و علوم انسانی در باب پرونده‌های سال ۹۶ فرهنگ امروز؛
بهترین پروندۀ سال گذشته چه بود؟
طبق روالی که فرهنگ امروز در انعکاس نظر اساتید و متخصصان علوم انسانی در ارزیابی پرونده کاری خود داشته است، این بار نیز به سراغ برخی از اصحاب علوم انسانی رفتیم و نظرات آنها را راجع به بهترین پرونده‌های سال ۹۶ فرهنگ امروز جویا شدیم و در این میان البته پیشنهادات و انتقادات این عزیزان را در باب پرونده‌های فرهنگ امروز منعکس ساختیم.
-
۱۳۹۶-۱۱-۱۱ ۱۴:۰۰
جمادی: هایدگر وامدار اندیشه‌های پیشینی خود در موضوع هستی است
سیاوش جمادی با اشاره به اینکه ما باید متون را فهمیده و معضلات آنها را حل کنیم، می‌گوید: در ایران به‌جای آنکه به بحث درباره متون هایدگر و فهم و درک تفکرش بپردازند، به جدل درباره عارف یا فیلسوف بودن او می‌پردازند. هایدگر وامدار اندیشه‌های پیشینی خود در موضوع هستی است و روش وی نیز دنباله روش پدیدارشناسی هوسرل متاخر است.
-
۱۳۹۶-۰۷-۱۱ ۱۲:۱۲
شماره نوزدهم نشریه فرهنگ امروز منتشر شد؛
شماره نوزدهم نشریه فرهنگ امروز منتشر شد
شماره نوزدهم فرهنگ امروز به مناسبت صدمین سالگرد این انقلاب پرونده اندیشه خود را به بررسی تاثیر این انقلاب بر روشنفکری ایران اختصاص داده است. طرح روی جلد و همچنین عنوان «پدرخوانده» گویای این مطلب است که فرهنگ امروز در این شماره میراث انقلاب اکتبر و چپ انقلابی را برای جامعه روشنفکری ایران و تاثیرات آن در حوزه اندیشه، ادبیات، تاریخ نگاری، فلسفه علم و ... با قوام یافتن اندیشه چپ در ایران رخ داده را مورد بررسی قرار داده است.
-
۱۳۹۶/۰۴/۱۷
زمینه و زمانه ژان ژاک روسو در گفت‌وگو با سیاوش جمادی؛
فیلسوف آزادی
من فکر می‌کنم باور روسو یک دین دنیوی شده است، عواقب دین دنیوی شده نیز یعنی حکومتی است که بر مبنای حقایق اشباع شده است یعنی خوب چیست، بد چیست، باید چیست، نباید چیست و... بنابراین، خود جامعه، حرکت آن، عقلانیت جمعی، جامعه مدنی که بعدا توسط هگل مطرح می‌شود، برای ژان ژاک روسو اصالت ندارد.
-
۱۳۹۶/۰۱/۱۵
گفت‌وگو با سیاوش جمادی؛
فلسفه سینما: از هایدگر تا کیارستمی
کارکرد ایدئولوژیک یا رهایی بخش- اگر دومی از سینما ساخته باشد- نه به ذهن و نیت کارگردان مربوط است، نه به ناخودآگاه فیلم یا فیلمساز به لحاظ روانکاوی. سینما به‌لحاظ ساختاری توده‌ای یا مردمی است و کارکرد ایدئولوژیک به آن چیزی است که به مردم منتقل می‌شود و هم در ایران و هم در جهان فیلم‌های بسیاری با کارکردهای مؤثر ایدئولوژیکی ساخته می‌شوند؛ سینما در کل ایدئولوژی بالقوه بوده و سینمای کیارستمی چون ضدسینمای تاکنونی سلبا و نفیا علیه سینمای تاکنونی است.
-
۱۳۹۵-۰۷-۲۴ ۱۹:۰۰
ریشه‌های عمیق بی‌فکری در ایران
در فرهنگی که اساسا یک تقسیم‌بندی کلی وجود دارد، واژه‌ها یا مقدس هستند یا نامقدس و انسان‌ها یا مومن هستند یا کافر، گفت‌وگویی به وجود نمی‌آید مگر اینکه همراه با بغض و نزاع باشد.
-
۱۳۹۵-۰۷-۱۹ ۱۶:۱۵
صوت /«وضعیت ترجمه در ایران» (۶)
مراد فرهادپور
-
۱۳۹۵-۰۵-۱۳ ۱۹:۲۰
فاجعه زندگی انسان مدرن/ نگاهی به روایت انتقادی و پژوهشگرانه سیاوش جمادی از فیلسوف جنجالی آلمانی
سیاوش جمادی، نخستین مترجم هستی و زمان و چندین اثر مهم دیگر از هایدگر از آلمانی به فارسی در آثار و نوشته‌هایش کوشیده تنها مترجم آثار هایدگر نماند. او آثاری درباره هایدگر و مواضع سیاسی‌اش نیز ترجمه و تالیف کرده است و ضمن انتقادهای تند و تیز به او از آن دست پژوهشگرانی است که هایدگر را جدی می‌گیرد و معتقد است در اندیشه و آثار این متفکر جنجالی، بصیرت‌هایی هست که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت.
-
۱۳۹۵-۰۴-۳۰ ۱۶:۵۰
صوت /«وضعیت ترجمه در ایران» (۳)
سیاوش جمادی
-
۱۳۹۴-۱۰-۱۴ ۰۹:۱۵
مقر روشنفكر؛ در حوزه عمومي نه در مقام قدرت
موضع و مقر يك انديشمند در حوزه عمومي است نه در مقام قدرت، به محض اينكه انديشمندي در مقام قدرت قرار بگيرد به ناچار خادم و تابع اصول و دستوراتي قرار مي‌گيرد كه با آزادگي و آزاده‌جاني كه لازمه انديشه و تفكر است، منافات دارد؛ بنابراين روشنفكر كسي است كه موضع و محل او در فضاي عمومي باشد و آنگونه كه كانت مي‌گويد فضاي عمومي يا سپهر همگاني، جايي است كه در آن مراوده زباني و فكري بدون پشتوانه قدرت انجام مي‌گيرد.