فیلسوف‌ترین فیلسوفان

ابن‌سینا (۴۱۶-۳۵۹ ه.ق.) متفکر بزرگ و مشهور ایرانی اهمیتی فراتر از سرزمین ایران و بلکه سرزمین‌های ایرانی یافته و نقش مهمی در تاریخ فکر و فلسفه جهان ایفا کرده است. هیچ کتاب تاریخ فکر و فلسفه‌ای نیست که در آن از ابن‌سینا و نقش او در ایجاد و انتقال اندیشه‌ها یاد نشده باشد.

وجود و ماهیت فلسفه اسلامی / حسن بلخاری

در باب عنوان و معنون «فلسفۀ اسلامی» حرف و سخن بسیار است و این بدان معناست که هم در عنوان «فلسفه اسلامی» و هم در معنون آن تردید و اشکال نموده‌اند؛ برای مثال می‌گویند اگر بنیان هستی‌شناختی یک شاخۀ معرفتی، وحی و نقل باشد، می‌توان عنوان فلسفه بر آن اطلاق کرد؟

ضرورت جمع عقلانیت و اخلاق در سیاست

مصطفی ملکیان، پژوهشگر نام‌آشنای فلسفه و اخلاق در ایران در یک دهه اخیر، عمدتا بر اصالت فرهنگ و اولویت فرد و توجه به درونیات انسان یعنی باورها، احساسات و خواسته‌های او تاکید داشته و کمتر به اصلاحات اجتماعی و مهم‌تر از نهاد سیاست پرداخته است.

علم مدرن را باید ذیل نظریه فهمید

طالب زاده گفت: علم مدرن را باید ذیل نظریه فهمید. به عبارت دیگر موضوع در علم جدید یک امر بی واسطه نیست و امر با واسطه یافته است و از افکت به ایده تبدیل شده است. البته ایده هم در تئوری شکل می‌گیرد.

داوری اردکانی: فلسفه، کار روشنفکری نمی‌کند

چهره ماندگار فلسفه گفت: خلط میان فیلسوف و روشنفکر موجب شده است که از فلسفه توقع روشنفکری داشته باشند و روشنفکران را فیلسوف بدانند ولی فلسفه کار روشنفکری نمی‌کند.

قاسم پورحسن: فارابی و ابن سینا اگر می‌خواستند مقلد باشند دیگر فیلسوف نبودند

ذات فلسفه استقلال در فکر است ما نباید بپنداریم که فارابی و ابن سینا راه تقلید در پیش گرفتند، فارابی و ابن سینا اگر می‌خواستند مقلد افلاطون و ارسطو باشند دیگر فیلسوف نبودند

تولد دو فصلنامه سه‌زبانه جدید فلسفه

دو فصلنامه سه‌زبانه «مطالعات حکمت عملی» و «فلسفه و علوم انسانی» به صاحب‌امتیازی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران شروع به کار کرد.

توهم بزرگ

فلسفه مثل هر دانش یا معرفت دیگری باید توهم‌زدا و واقع‌نگر باشد و چشم مخاطبان خود را نسبت به وجه یا وجوهی از واقعیت باز کند. فیلسوف یا علاقه‌مند به فلسفه، قرار است جنبه‌هایی از عالم هستی را تبیین کند و نوری بر تاریکی جهان موجود بیندازد.

اولین‌نشست از سلسله نشست‌های لذت فلسفه برگزار می‌شود

اولین‌نشست از سلسله نشست‌های لذت فلسفه با سخنرانی غلامحسین ابراهیمی دینانی، روز یکشنبه اول خرداد برگزار می‌شود.

وقتی زنان فلسفه می‌ورزند| محمدسعید عبداللهی

جنگ جهانی دوم درآستانه آغاز بود که الیزابت آنسکوم، فیلیپا فوت، مری میجلی و آیریس مرداک پا به آکسفورد گذاشتند. در آن دوران، از آنجایی که مردان به جبهه فراخوانده می‌شدند، فرصتی پدید آمد تا زنان بیشتری به دانشگاه راه یابند، اساتید نیز توانستند به دانشجویان دختر خود توجه بیشتری داشته باشند. اگرچه دختران بسیاری در آن دوران پا به آکسفورد گذاشتند، اما برای چهار نفر، سرنوشت متفاوتی رقم خورد. کتاب پیش رو ماجرای این چهار دانشجوی آکسفورد را شرح می‌دهد.

سرراست و بدون تعارف مثل هیوم

دیوید هیوم در میان متخصصان و آشنایان فلسفه چهره‌ای محبوب و بسیار مورد ارجاع است. حتی سرسخت‌ترین منتقدانش هم او را به علت صداقت و بیان سرراست و روشن و صریحش می‌ستایند. او فیلسوفی است که به هیچ عنوان نمی‌توان نادیده‌اش گرفت و نقشی بسیار موثر و کلیدی در تاریخ فلسفه دارد. تاثیرگذاری هیوم تنها در وجه سلبی کار او یعنی تشکیک‌های جدی و انکارناپذیرش در برخی مسلمات فلسفه‌های پیشین نیست.

فراخوان هفتمین و هشتمین دوره‌ی جایزه‌ی دکتر رضا داوری‌اردکانی

مرکز فرهنگی شهر کتاب به منظور تقدیر از دانشجویان دکتری رشته فلسفه، با مشاوره و هم‌فکری، اشراف و حمایت مادی و معنوی دکتر رضا داوری اردکانی، هفتمین وهشتمین دوره‌ی جایزه‌ی «دکتر رضا داوری اردکانی» را برگزار می‌کند.

صلح بیرونی بی صلح درونی میسر نیست

شهرام پازوکی، استاد فلسفه و عرفان، گفت: بدون صلح درونی، صلح بیرونی میسر نیست؛ تا قوای وجودی انسان به صلح نرسیده باشد نمی‌تواند در بیرون مدعی صلح حقیقی شود و اگر صلح هم باشد تدبیری موقتی است. تعبیر قرآن کریم سلام است و عارفان واقعی دنبال سلام هستند و بهشت هم دارالسلام است.

بررسی تعامل ها و تقابل های فلسفه و کلام در نخستین نشست «ارغنون خرد»

نخستین نشست از سلسله گفت‌وگوهای انتقادی در باب علوم‌ انسانی که قرار است به همت مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با عنوان «ارغنون خرد» و به طور منظم برگزار شود، عصر چهارشنبه ۲۴ فروردین ماه با حضور دکتر منوچهر صدوقی سها و دکتر محمد سعیدی‌مهر برگزار شد.

کتاب «تفکر فلسفی» روانه بازار نشر شد

کتاب «تفکر فلسفی» نوشته محمد فنایی اشکوری توسط انتشارات حکمت اسلامی منتشر و روانه بازار نشر شد.

موضوع فلسفه وجود و عوارض وجود است

منوچهر صدوقی سها در نخستین نشست از سلسله گفت‌وگوهای انتقادی «ارغنون خرد» وجود و عوارض وجود را موضوع علم فلسفه عنوان کرد.

تاریخ فلسفه آنتونی کنی در گفتگو با رضا یعقوبی مترجم و پژوهشگر

تاریخ فلسفه غرب همواره در میان علاقه‌مندان به فلسفه در ایران جایگاه ویژه‌ای داشته است. نخستین متن مهم و قابل توجه در زمینه آشنایی ایرانیان با فلسفه جدید اروپایی، سیر حکمت در اروپا اثر زنده‌یاد محمدعلی فروغی در واقع یک تاریخ فلسفه است که هنوز هم با وجود تولید و تکثیر متون بسیار و روزآمدتر و تحقیقی‌تر از جهات گوناگون شأن و ارزش خود را حفظ کرده است.

گذرگاهِ همیشه

زمان همواره در آغاز است. هر دم آغازگاهی است برای دم‌های بعدی، اگرچه خود برآمده از هزارانِ دمِ پیشین باشد که هریک از آنها نیز حکمِ آغازگاه را داشته‌اند. زمان چیزی جز استمرارِ آغازیدن نیست. از آن سو، در پشتِ سر، چیزهایی است که به دست رسیده است به مثابه گواهی بر پایان‌یافتنِ چیزهایی که پیش از این بوده است. از این سو، در پیشِ رو، امکانِ آینده‌ای گشوده است که بازبسته تفسیر و انتخاب ماست.

ترس و لرز، هستی و نیستی در گفت‌وگو با کی‌یرکگارد

کی‌یرکگارد از مرزهای فلسفه، الهیات، روانشناسی، نقد ادبی، ادبیات مذهبی و داستان گذر می‌کند.

بی‌تعلقی به دنیا در عین تمتع از آن، صفت شایگان بود

یک استاد فلسفه درباره داریوش شایگان در سالروز درگذشت او گفت: شایگان در عین تلذذ و تمتع، آزاد و بی‌تعلق زیست.

عقب‌گرد فلسفه و مسئله شهود

علی‌رغم انبوه پرسش‌ها و قرن‌هایی که صرف پرداختن به آن‌ها شده است، فیلسوفان هیچ پاسخ ‌موفقیت‌آمیزی ارائه نکرده‌اند.

چه معیاری برای ارزیابی متفکران در طول تاریخ وجود دارد؟

نظرات جنجالی و بحث‌برانگیز متفکران و فلاسفه را چطور باید ارزیابی کرد؟ آیا ملاک واضح و مشخصی برای سنجش ایده‌های گذشتگان وجود دارد؟ در دهه‌های اخیر بحث داغی در محافل فلسفی با موضوع چگونگی سنجش افکار متفکران پدید آمده است. از طرفی بسیاری از ما وسوسه می‌شویم فلاسفه را با ملاک‌های اخلاقی امروز ارزیابی کنیم و از طرف دیگر، می‌دانیم که چنین ارزیابی و سنجیدنی بی‌اشکال نیست. پس بد نیست احتیاط کنیم مبادا دچار قضاوت اشتباه شویم.

فلسفه فیزیک در گفت‌وگو با رعنا سلیمی، پژوهشگر

در آغاز مه‌بانگ بود

تا پیش از دوران مدرن، فلسفه و فیزیک دو رشته یا شاخه جدا از یکدیگر نبودند، فیزیک یا طبیعیات، بخشی از پیکره کلی دانایی بشر درباره جهان هستی، معطوف به امور طبیعی بود و فیلسوفان در آثارشان بخشی را به آن اختصاص می‌دادند. در دوران جدید، با تمایز پیدا کردن روش‌شناسی علوم و تخصصی شدن رشته‌های مختلف، میان فلسفه و فیزیک هم فاصله افتاد، اگرچه این دو در بنیاد از یکدیگر جدا نیستند و هر دو به یک معنا کوشش در جهت تبیین و توضیح هستی هستند.

سنگرهای غرور

مارتا نوسبام در کتاب جدیدش از آزار جنسی نوشته است

فیلسوفِ فمینیست می‌گوید راه‌حل در قانون، رویه‌های عادلانه و امنیت شغلی است

میل چگونه زیست و اندیشید؟

زمانی که با این کتاب روبه‌رو می‌شویم، بعید نیست که این پرسش به ذهن‌مان خطور کند که چرا باید این اثر به‌خصوص را بخوانیم که از قضا مختصر هم هست. اما قبل از این‌که پاسخی برای این پرسش مطرح کنم، باید نکته‌ای در باب اهمیت جان استیوارت میل بگویم.

موسسه فرهنگی حکمت سهروردی تاسیس شد

موسسه فرهنگی حکمت سهروردی با هدف حفظ و نشر اندیشه های شهاب الدین سهروردی راه اندازی شد.

«زبان دینی»

مایکل اسکات

یکی از مسائل فلسفه دین و الهیات مسئله زبان دینی است. پرسش اصلی این حوزه آن است که جملات ناظر به ساحت الهی و هویات متعالی، مشخصاً خدا، چه معنایی دارند و چگونه باید آن‌ها را تحلیل کرد. مایکل اسکات که خود از متعاطیان فعال این حوزه است، در این کتاب می‌کوشد ابعاد مسئله زبان دینی را مطرح کند و برخی از پاسخ‌های ارائه شده برای آن را بکاود.

فلسفه در دوره باستان

حمیده کوکب، ملیحه صابری نجف آبادی، حمیدرضا خادمی

تاریخ فلسفه غرب (ویژه دانشجویان فلسفه اسلامی) سه مجلد را در بر می‌گیرد که کتاب پیش رو بخش اول از مجلد نخست آن است.